6878601284

45    *

H. Zyczyński, Zasady kompozycji i techniki dramatycznej, Wrocław 1947, s. 134. Pożyteczny wgląd w poetykę dramatu pozytywistycznego daje praca Krystyny Osenkowskiej, Kazimierz Zalewski i jego dramat mieszczański, Bydgoszcz 1985.

M. Czermińska, Pomiędzy listem a powieścią, "Teksty" 1975, nr 4, s. 29.

47

B. Smoleńska, Listy w zbiorach rękopiśmiennych Biblioteki Narodowej. Przegląd rodzajów epistolograficznych, "Rocznik Biblioteki Narodowej" XVI:    1980, Warszawa 1981,

s. 315; T. Budrewicz, Prawidła stylu listowego w XIX wieku, w:    Epistolografia jako źródło i jako literatura (w

druku).

48

Zob. W. Brzeziński, Stylistyka dla szkół przemysłowych i handlowych i do użytku przemysłowców, Lwów 1912, s. 3.

49

Nawiasem mówiąc, pozycja społeczna nauczycieli widocznie słabła, skoro w 1898 r. Edward Lubowski zaręczał, że nauczyciele zajmują w domu pierwsze miejsce po gospodarzach, a kto tak nie myśli, ten dowodzi "gminnego wychowania i pospolitego umysłu" (Kodeks światowy czyli znajomość życia we wszelakich stosunkach z ludźmi. Na podstawie najlepszych źródeł ułożył Spirydion, wydanie nowe przejrzane i znacznie powiększone, Warszawa 1898, s. 14). Wkrótce jednak Mieczysław Rościszewski, autor wielu podobnych prac, twierdził, iż w zaproszeniu nauczyciela na obiad "nie ma [..."] i nie może być zresztą nic zdrożnego" - Księga obyczajów towarzyskich, Lwów - Złoczów 1905, s. 99.

"Kurier Warszawski" 1876, nr 56, przedr. w Kroniki, T. II, Warszawa 1953, s. 322-324. 0 stosunku Prusa do etykiety por. też Kroniki, T. VII, Warszawa 1958, s. 108.

M. Rościszewski, op. cit., s. 140. Zob. też J. Mił-kowski, Prawidła obyczajności ku zachowaniu uprzejmych w świście stosunków według dzieła francuskiego ułożył—, Kraków 1852; Wskazówki obejścia się z ludźmi i zwyczaje światowe. Gry i zabawy towarzyskie [...], Kraków 1882 (drugie, zmienione wydanie to: Wskazówki światowe w różnych okolicznościach życia. Album prawd. Rozrywki umysłowe, Kraków 1884); Nie przystoi albo prawidła grzecznego zachowania się przy stole, w mowie i w życiu społecznym, a tym samym i uniknięcia wyradzających się stąd nieprzyjemności, Lwów 1887; Zwyczaje towarzyskie (Le savoir - vivre) w ważniejszych okolicznościach życia przyjęte, według dzieł francuskich spisane, wyd. 2 pomnoż. i popr., Kraków 1876; Książeczka o dob-

217