6878601834

VII. PODZIAŁ STRATYGRAFICZNY OSADÓW GLACJALNYCH I ICH OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GENETYCZNO-FACJALNA

JEDNOSTKI MORFOSTRATYGRAFICZNE

Profil litologiczno-stratygraficzny osadów zlodowacenia bałtyckiego, z dolną granicą określoną przez paleobotanicznie datowane utwory inter-glacjału eemskiego w Grudziądzu-Mniszku i Rządzu, obejmuje na obszarze Basenu Grudziądzkiego trzy pokłady glin morenowych i przedzielające je utwory akumulacji wodnolodowcowej o łącznej miąższości około 70 m (ryc. 40). Przedstawiona niżej ogólna charakterystyka genetyczno-facjal-na osadów dotyczy górnej części tego profilu, powyżej przewodniej serii piasków drobnoziarnistych i szarych iłów warwowych. Ich miąższość w stosunku do całego profilu utworów zlodowacenia bałtyckiego jest zmienna, waha się od około 10 do 40 m. Zależy ona przede wszystkim od miąższości osadów przedostatniego na . tym obszarze lądolodu, gdyż utwory ostatniego lądolodu, jeśli występują w profilu, reprezentowane są zwykle przez 6—7-metrową warstwę jednolicie wykształconej gliny morenowej.

Różnej miąższości osadom przedostatniego lądolodu towarzyszy ich znaczne zróżnicowanie litologiczne oraz zmienne usytuowanie przestrzenne. Wiąże się to przede wszystkim z procesami zaniku lądolodu, a ściślej — z urozmaiceniem nieistniejącej dziś rzeźby stagnującego i martwego lodu. W związku z tym podział stratygraficzny powyższych osadów na podstawach litologicznych jest mało przydatny dla ustalenia chronologii procesów geologicznych i rekonstrukcji stosunków paleogeo-graficznych. Bardziej praktyczny w tym względzie wydaje się podział na jednostki morfostratygraficzne zaproponowany przez J. C. Freye’a i H. B. Willmana (1962). Za podstawę zastosowanego w niniejszej pracy podziału morfostratygraficznego przyjęto zróżnicowany przestrzennie proces glacjacji i deglacjacji, rozpatrywany nie tylko z punktu widzenia klimatu i związanych z nim zmian ogólnego bilansu czaszy lodowej (T. Bartkowski 1969), ale także z uwzględnieniem innych czynników, przede wszystkim wpływu rzeźby podłoża i powierzchni lądolodu oraz