7540037593

W roku 2009, Gmina Byczyna rozpoczęła inwestycję związaną z wymianą instalacji wodnej w obrębie murów miejskich. Nadzór archeologiczny prowadził Paweł Rozwód z kluczborskicgo-Muzeum im. Jana Dzierżona od początku marca do 10 czerwca¹⁵. Następnie od czerwca do końca września badania i nadzór były prowadzone przez Magdalenę Przysiężną-Pizarską z Zakładu Archeologii Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego.

Badania ratownicze archeologiczne rozpoczęto od ul. Okrężnej, na prawic całej jej długości. Podczas odhumusowywania natrafiono na dwie studnie kamienne, dobrze zachowane, z wysokim lustrem wody. Kolejna, trzecia studnia została odkryta na ul. Długiej, natomiast z przekazów ustnych oraz zachowanych map wynika, że na środku skrzyżowania ul. Długiej i Floriańskiej, jest jeszcze jedna studnia, która podczas prac związanych z kanalizacją została zniszczona do ponad dwóch metrów. Podczas eksploracji nie udało się jej odkryć.

Przy ul. Szpitalnej odkryto na głębokości 0,6 m od powierzchni zasypaną piaskiem warstwę bruku kamiennego. Składał się on z niewielkich otoczaków, pod którymi wystąpiła, mocno zbita ziemia o zabarwieniu czarno-sino-brunatnym. Pod tą warstwą na głębokości 0,75 m odkryto pokłady skrawków skóry, klepki drewniane, łuczywa, kościane przebijaki, ceramikę i kości zwierzęce. Podczas eksploracji obiektu nr 1 - pracowni skórniczej, odkryto Fragmenty skór (na stan obecny, podczas oczyszczania wyliczono 5 000 fragmentów) wśród nich znaleziono idealnie zachowane podeszwy, łączenia, rzemienie. Warstwa skór miała miąższość około 0,4 m. Znaleziony materiał pozwala sugerować, iż odkryty obiekt pełnił funkcję pracowni skórniczej (ryc. 4). Wielkość zachowanego obiektu wynosi 3 m x 1,5 m. Jeśli chodzi o stan zachowania obiektu, to został on zniszczony od strony północnej i wschodniej przez wkop kanalizacyjny i gazowy. Na ul. Okrężnej, pod warstwą 0,3 m odkryto pozostałości polepy szachulcowej, ceramikę średniowieczną oraz węgiel drzewny. Warstwa polepy z odciskami belek i roślinności spoczywała na ułożonych kamieniach, które nie były wzmocnione zaprawą. Zachowana warstwa miała długość 4 m, miąższość około 1,10 m -1,2 m. Jeszcze w dwóch punktach odkryto pozostałości warstwy średniowiecznej przesyconej ceramiką, kośćmi zwierzęcymi i polepą. Długość zachowanych warstw sięgała od 4 m do 6 m. Zachowane warstwy są pozostałością po zabudowie średniowiecznej.

Kolejnym etapem było przeprowadzenie badań ratowniczych na odcinku ul. Okrężnej przy kościele ewangelickim. Podczas prowadzonych wcześniejszych nadzorów archeologicznych potwierdzono obecność cmentarzyska wczesnośredniowiecznego i średniowiecznego. Podczas odhumusowywania ustalono, iż teren przy budynkach jest zniszczony przez wkopy, jedynie odcinek od strony kościoła został nienaruszony. Założono wykopy VII (wymiary: 2,5 m x 18 m), VIII (wymiary: 2,5 m x 15 m), IX (wymiary: 2,5 m x 20 m), X (wymiary: 2,5 m x 15 m), XXIII (wymiary: 2,5 ni x 18 m) i XXIV (wymiary: 2,5 m x 20 m) (ryc. 3). Po ściągnięciu warstwy do głębokości 0,6 m wystąpiły kości ludzkie, zniszczone, bez układu anatomicznego. Zły stan zachowania oraz brak układu anatomicznego wśród pochówków i skupisk kości utrzymywał się do głębokości 1,00 m. Na głębokości 1,10 m -1,20 m zanotowano układ anatomiczny pochówków. Odkryto 490 pochówków w układzie anatomicznym, 3 pochówki ciałopalne oraz 38 skupisk kości. Pochówki wystąpiły ogólnie w 6 nawarstwieniach, jednakże układ nawarstwień nie był jednolity¹⁶ (ryc. 5). Największą liczbę pochówków i ich największą koncentrację zanotowano w wykopach XXIII i XXIV. Przy pochówkach zanotowano wyposażenie nieliczne, stan zachowania kości - dobry, część z nich zniszczona była

czynie, stan. I, pow. Kluczbork (maszynopis pracy licencjackiej, pisanej pod kierunkiem dr Przemysława Nocunia, Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagielońskicgo) Kraków 2010.

15    P. L Rozwód, Sprawozdanie z nadzoru archeologicznego i badań ratowniczych w Byczynie, pow. Kluczbork, 2009.

16    S. Tabaczyński, 1). Wyczółkowski, Archeologia i antropologia cmentarzysk na wczesnośredniowiecznych obiektach wielowarstwowych, l^:twcralna lednickie. Spotkanie 11,2009, s. 21-33.