POSTĘPY FIZYKI
Tytuł naukowy profesora naul* ../y-znvch nadany przez Prer/d ;nta Rzeczpospolitej Polsk .*j otrzymali w dniu 21 cz«:rwv.- J004 i Irina D 'mnikowa (UW M OLztynj Andrzej Antoni Kowakzyk 1UMK1 Włodzimierz Władysław Kucharczyk fPŁj Adam Jerzy Makowski (UMK) Robert Olkiewicz (UWrl i Krzysztof Witold Woj. 3chowsk. (IFM PAN Po^nan*
Z dniem 1 lipca *.004 r. Polska stała się członki* m Europejskiego Konsorcjum Synchrotronowego w Grenoble (European Synchrotron Radiation Facilk- ESRF» Nasz wkład stanowić będzie 0 6’.. budżetu Konsorcjum Fundusze na ten cel został;/ przyznane przv.z Komitet Badan Naukowych i bvdą pr pytane 2 i pos.ednictwem Instytutu Fizvki PAN W dniu 16 kwietnia 004 r zostało podpisane Siedmoterminowe porozumienie między dyrektorem IF PAN pr- f. Jackiem Kossutern ze strony polsk.ej i prof billem Stirlingiem dyrektorem naczelnym oraz dr Helmutem Krechem dyrektorem administrac j nvm z» strony Konsorcjum Naukowcy polscy uzyskali więc oficjalny dostęp do najU pszego w Europie i jednego z trzech najlepszych na świeci ziodeł promieniowania synchrotronowego o dużej energii wyposażonego w naj nowoczrsni jszą aparaturę pomiar
Prof c-tirhi'.^ dyrektor naczelny ESRF w rozmowie z pol-ską o-“legacja lod le.. .rntorl a n »t-*tKi Jacek Kossut
i Bogdan Kowalskr’
Podstawowym celem działalności ESRF jest wv twarzame i dostarczanie promieniowania S'/nchrotrouo-wego w szerokim przedlale energii lod energii miękkiego promieniowania r ntganewskiego do promieniowania ) ogromnej jasności i doskonałe^ Stabilności wiązi a W 4b stacjach badawczwch można prowadzić badania podstś wowe i slosowane z zakr-su fizyki :h.*mii biologu molekularnej i innych nauk przyrodniczy :l» i także materia łoznawstwa Aparaturę pomiarową konstruuje *. ele renomowanych firm a potrz by jej budowy wymuszają i st\ mu luja postęp w optyce rentgenowskiej jraz metodach detckjii. rejestracji i analiz danych Owocuje to możliwo-
. 36
suą przeprowadza ;. .v ». at *rsk.rh 1 "perymenta • których nie można byłoby wykonać poza ESRF W ośrodku zatrudnionych jest ok. (-00 osob (pochodzących z krajuw tworzących Konsorcjum) •> rocznie ck >500 przyjeżdża w celu pro\ radzenia badan
ESRF jest międzynarodowym instytutem naukowym, skupiającym aktualnie 18 państw Zgodnie z konwencja podpisaną v 19 8 . przez k.^ie założycielskie działa na podstawie prawa francuskiego jako przedsiębiorstwo niedochodowa Zarząd który twoizą delegaci z ponstw członkowskich ustala plany . nadzoruje prac ESR*
P erwsz'ch 15 linii badawczych udostępniono naukow com we wrześniu 1994 r Faza budovry ziodła została zakończona w 1998 » Obe~me wszystkie stacje badaw cze można wy korzy stywac ?4 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu Ich opis techniczny można znalem na stronie internetowej wm-' esrf.fr Dwa razy do roku zbierane sa propozycje naukowych projc4tow badawczych z kiajow tworzących Konsorcjum. Projekty ocenia v niejawnej procedur! j specjalnie powołany międzynarodowy zespół niezależnych specjalistów. Trzech sposr d naukowców prowadzących zaakceptowany eksperyment ma prawo do zwrotu kosziow podłoży i pobytu / ESRr
Pełne członkostwo w Konsorcjum rrr.ją następujące kraje- Francja Niemcy Włoch'- Wielka Brytania His7-panwi. Sz,.vajcaria oraz konsorcja BFNESYNC (składające się z Belgii i Holandii) i NORDSYNC (Dania Fmlan dic Norwegie Szwecja) Status członka stowarzyszonego mają Portugalia Izrael . Austria. Średnioterminowe porozumienia zostii-y zawarte z Polska Czechami i Węgrami (konsorcjum CENTRALSYNG
Obecnosc polskich naukow-uw (zarówno pracują-:ych w kraju jak i za granicą' w projektowaniu źródeł budowie stacji oraz badaniach poznawczych i stosowanych z wykorzystaniem promieniowania synchrotronowego jest *.v skali światowej znacząca. Każda ze sta-cj: badawczych stanowi oddz.elne laboratorium, a budowa i wyposażenie często stanowi przedsięwzięcie in westycyjne realizowane wspólnie pizez kilka krajów :o wraz z postępem te' hmcznym wymaga tez nakładów na modernizację Takiego obciążenia finansowego me mogą udż.yignąc samodzielnie na’ 'et duże laboratoria kidjow wysokorozwiniętych. Kosztowna aparatura badawcza po-w nna byc wydajnie wykorzystywana Integracja europejskich użytkowników zape\ /nia pełne v vkorzystanie apara tury udział zas Polski w tym laboratorium jest na pewno efektywnym wykorzystaniem społecznych funduszy prze znaczonych na wspomaganie badan naukowych. Dobrze o tym przypomni* c w tym roku mija 10 lal od pierwszego wystąpienia Polskiego Towarzystwa Promieniowania Synchrotronowego w tej sprawie do KBN
' I i .##• ' •• • .*).
Polska Akaderma I Imiejętnosci oraz Archiwum Nauki PAN . PAU urządziły w Krakowie wystawę poświeconą
TOM 55 ZESZYT 5 ROK ^004