§28. ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH
Zdolność prawna - możliwość stania się podmiotem praw i obowiązków w obszarze stosunków normowanych prawem cywilnym. Co do zasady jest nieograniczona. Nasciturus ma warunkową (kwalifikowaną) zdolność prawną.
Zdolność do czynności prawnych - możliwość nabywania praw i obowiązków przez samodzielne składanie oświadczeń woli
Determinanty zdolności do czynności prawnych: o Wiek
o Ubezwłasnowolnienie całkowite lub częściowe o Zawarcie małżeństwa
o Ustanowienie doradcy tymczasowego w postępowaniu o ubezwłasnowolnienie PEŁNA ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH:
- Pełną zdolność co czynności prawnych ma osoba pełnoletnia, wobec której nie orzeczono częściowego ani całkowitego ubezwłasnowolnienia ani wobec której nie ustanowiono doradcy tymczasowego w postępowaniu o ubezwłasnowolnienie
- Art. 10 KC
- Przesłanki pełnoletności: wiek powyżej 18 lat lub zawarcie małżeństwa (wyłącznie kobiety, w uzasadnionych przypadkach, powyżej 16 lat)
- Tylko osoba pełnoletnia może sporządzić testament
OGRANICZONA ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH:
- Wiek 13-18 lat
- Osoby powyżej 18 lat ubezwłasnowolnione częściowo
- Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratele
- Do dokonania czynności prawnej, pociągającej za sobą powstanie zobowiązania lub będącej rozporządzeniem prawem, wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego przed dokonaniem lub równocześnie z dokonaniem czynności
- Jeżeli czynność została zawarta bez zgody przedstawiciela ustawowego (negotium claudicans -czynność kulejąca), możliwe jest potwierdzenie zawartej umowy przez przedstawiciela lub przez samą stronę umowy po dojściu do pełnoletniości
- W przypadku dokonania jednostronnej czynności prawnej bez zgody przedstawiciela -nieważność czynności bez możliwości potwierdzenia (nie można wydać zgody ex post)
- Jeżeli została zawarta umowa bez zgody przedstawiciela ustawowego, to druga strona umowy może wyznaczyć przedstawicielowi termin do potwierdzenia umowy. Po jego bezskutecznym upłynięciu stosunek prawny wygasa.
- Czynności prawne niewymagające zgody przedstawiciela: czynności, z których wynika tylko przysporzenie; umowy zawierane w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego (brak zastrzeżenia o rażącym pokrzywdzeniu!); rozporządzanie swoim zarobkiem; czynności prawne dotyczące przedmiotów majątkowych, oddanych przed przedstawiciela ustawowego do swobodnego użytku - art. 19-22 KC
15