)! !dt(f-V ]-z[n-f-b*n-cd-W#-s-c(v-o^-sX#]-az#-NI#r-a(-l*n-dX-d-dl^en-n(!!
1
Zwyciężczyni  esencja Najwyższej Wiedzy
NI#r-a(z#-f[(-
SUTRA
SERCA
0 X-ec-NS
[-[^! D�-e-k-o#-aCJI�-a-c-f#-o�-�#-[-x! d([-NS
[-[^! dt(f-V ]-z[n-f-b*n-cd-
W sanskrycie:  Bhagawati Pradżnia Paramita Hridaja . Po tybetańsku:  Ciomdendema szierab
W#-s-c(v-o^-sX#]-az#-NI#r-a(!! dt(f-V ]-z[n-f-b*n-cd-W#-
kji pharyltucinpej njingpo . CIOM DEN DE MA SZIE RAB KJI
2
Pokłon Zwyciężczyni
s-c(v-o^-sX#]-a-v-sXe-zhv-v(! z[#-NS
[-d[e-e#n-p(n-a-[^n-et#e-]!
PA RYL TU CIN PA LA CIAK TSAL LO DI KE DAK GI TY PA DY CIK NA
 esencji Najwyższej Wiedzy. Tak słyszałem.
et#e-
)!
dt(f-V ]-z[n-0 Xv-a(z#-wd-dX-: ([-s$r-a(z#-c#-v-[e*-N"(r-e#-[e*-z[^]-y*]-a(-[r!
CIOM DEN DE GJAL POJ KAB DZIA GY PUNG POJ RI LA GE LONG GI GEN DYN CIEN PO DANG
Razu pewnego Zwycięski przebywał w królewskich włoS
ciach (Radżagriha) na szczycie Góry Sępów w otoczeniu
wielkiej sangi mnichów
3
dXr-y$d-n*fn-[az#-[e*-z[^]-y*]-a(-[r-pdn-et#e-o^-dl^en-o*! [*z#-h�-dt(f-V ]-z[n-;d-f(-
DZIANG CIUB SEM PE GEN DYN CIEN PO DANG TAB CIK TU SZIUK TE DE-I TSE CIOM DEN DE ZAB MO NANG
i wielkiej sangi bodhisattwów. Zwycięski wszedł wówczas w samadhi,
NI#r-a(z#-
ei#n-
f[(-
SERCA
SUTRA
N r-d-l*n-dX-dz#-y(n-W#- f-eCrn-o#r-r*-zj9 ]-v-NI(fn-ac-dl^en-n(! xr-[*z#-h�-dXr-y$d-n*fn-[az-
ŁA SZIE DZIA ŁE CIE KJI NAM DRANG TING NGE DZYN LA NJOM PAR SZIUK SO JANG DE-I TSE DZIANG CIUB SEM PA
które analizuje wszystkie dharmy, zwane  dogłębny blask . W tym czasie Bodhisattwa-Mahasattwa, szlachetny, pełen
n*fn-[az-y*]-a(-zsen-a-N�H"]-cn-e;#en-[dr-sX^e-b*n-cd-W#-s-c(v-o^-sX#]-a-;d-f(z#-N�H"([-a-i#[-v- f-ac-
4
SEM PA CIEN PO PAK PA CIEN RE ZIK ŁANG CIUK SZIE RAB KJI PA RYL TU CIN PA ZAB MOJ CIE PA NJI LA NAM PAR TA SZING PUNG PO
mocy AwalokiteS
wara, praktykując dogłębną Najwyższą Wiedzę, postrzegał pięć skandh jako puste w swej naturze.
dVł-l#r-s$r-a(-V�-a(-[*-[e-v-xr-cr-dl#]-R#-Nł(r-ac- f-ac-dVłz(! [*-]n-nrn-0 Xn-W#-fp%n-h�-[r-V ]-a-b�-
NGA PO DE DAK LA JANG RANG SZIN GJI TONG PAR NAM PAR TA-O DE NE SANG GJE KJI TY TSE DANG DEN PA SZIA
Wtedy, dzięki inspiracji Buddy, czcigodny Siariputra przemówił do
)!
c#z#d$n-dXr-y$d-n* fn-[az-y*
- fn-[az-n* ]-a(-zsen-a-N�H"]-cn-e;#en-[dr-sX^e-v-z[#-NS
[-t*n-Nł
�n-n(!
RIJ BY DZIANG CIUB SEM PA SEM PA CIEN PO PAK PA CIEN RE ZIK ŁANG CIUK LA DI KE CIE ME SO
Bodhisattwy--Mahasattwy, szlachetnego, pełnego mocy AwalokiteS
wary.
c#en-W#-d$-zf-c#en-W#-d$-f(-er-v-v-b*n-cd-W#-s-c(v-o^-sX#]-a-;d-f(z#-N�H"([-a-N�H"[-ac-z[([-a-[*n-u#-Vłc-dN"d-
5
RIK KJI PU AM RIK KJI PU MO GANG LA LA SZIE RAB KJI PA RYL TU CIN PA ZAB MOJ CIE PA CIE PAR DY PA DE DZI TAR LAB PAR DZIA DE
 W jaki sposób mają się uczyć te szlachetne kobiety i ci szlachetni mężczyx
ni, którzy chcą postępować zgodnie z dogłębną praktyką Najwyższej Wiedzy? 
ac-dX![*-NS
[-t*n-Nł
�n-a-[r! dXr-y$d-n*fn-[az-n*fn-[az-y*]-a(-zsen-a-N�H"]-cn-e;#en-[dr-sX^e-e#n-
KE CIE ME PA DANG DZIANG CIUB SEM PA SEM PA CIEN PO PAK PA CIEN RE ZIK ŁANG CIUK GI TSE DANG DEN PA SZIA
odezwał się w te słowa. Bodhisattwa-Mahasattwa, szlachetny, pełen mocy Czenrezik odparł:
NI#r-a(z#--
en$f-
f[(--
NI#r-a(z#--
NI#r-a(z#-
NI#r-a(z#
NI#r-a(z#
f[(--
f[(-
f[(
f[(
SERCA
SUTRA
h�-[r-V ]-a-b�-c-[�-o#z#-d$-v-z[#-NS
[-t*n-Nł
�n-n(! b�-c#-d$-c#en-W#-d$-zf-c#en-W#-d$-f(-er-v-v-b*n-cd-W#-s-
RA DA TIJ BU LA DI KE CIE ME SO SZIA RI BU RIK KJI PU AM RIK KJI PU MO GANG LA LA SZIE RAB KJI PA
 Siariputro, te szlachetne kobiety i ci szlachetni mężczyx
ni, którzy chcą postępować zgodnie
c(v-o^-sX#]-a-;d-f(z#-N�H"([-a-N�H"[-ac-z[([-a-[*n-z[#-Vłc- f-ac-dVł-dc-dX-Nł*! s$r-a(-V�-a(-[*-[e-Wr-cr-dl#]-
6
RYL TU CIN PA ZAB MOJ CIE PA CIE PAR DY PA DE DI TAR NAM PAR TA ŁAR DZIA TE PUNG PO NGA PO DE DAK KJANG
z dogłębną praktyką Najwyższej Wiedzy, powinni postrzegać w taki oto sposób: Pięć skandh, widziane w czysty sposób, jest puste
R#n-Nł(r-ac-xr-[e-ac-�*n-n$-dVłz(! e;$en-Nł(r-az(! Nł(r-a-i#[-e;$en-n(! e;$en-vn-Wr-
RANG SZIN GJI TONG PAR JANG DAK PAR DZIE SU TA-O ZUK TONG PA-O TONG PA NJI ZUK SO ZUK LE KJANG TONG
w swej naturze. Forma jest pustką; pustka jest formą; forma nie jest różna
)! Nł(r-a-i#[-el]-f-x#]! Nł(r-a-i#[-vn-Wr-e;$en-el]-f-x#]-](! [*-dl#]-[^-h�c-d-[r!
PA NJI SZIEN MA JIN TONG PA NJI LE KJANG ZUK SZIEN MA JIN NO DE SZIN DU TSOR ŁA DANG
od pustki. Pustka nie jest różna od formy. W ten sam sposób odczuwanie,
z[^-b*n-[r! z[^-dX*[-[r!  f-ac-b*n-a- fn-Nł(r-az(! b�-c#z#-d$-[*-Vł-dn-]-y(n-pfn-t[-Nł(r-a-i#[-[*!
7
DU SZIE DANG DU DZIE DANG NAM PAR SZIE PA NAM TONG PA-O SZIA RIJ BU DE TA ŁE NA CIE TAM CIE TONG PA NJI DE
postrzeganie, mentalne reakcje i S
wiadomoS
ć są także puste. Dlatego, Siariputro, wszystkie zjawiska są pustką,
fh]-i#[-f*[-a! f-NS
H"*n-a! f-zeen-a! [}#-f-f*[-a! [}#-f-[r-dCv-d-f*[-a! dC#-d-f*[-a!
TSEN NJI ME PA MA KJE PA MA GAK PA DRI MA ME PA DRI MA DANG DRAL ŁA ME PA DRI ŁA ME PA
nie mają cech, nie powstają i nie znikają, nie są splamione i nie są wolne od splamień, nie pomniejszają się
NI#r-a(z#-
dl#-
f[(-
SERCA
SUTRA
er-d-f*[-az(! b�-c#z#-d$-[*-Vł-dn-]-Nł(r-a-i#[-v-e;$en-f*[! h�c-d-f*[! z[^-b*n-f*[! z[^-dX*[-
GANG ŁA ME PA-O SZIA RIJ BU DE TA ŁE NA TONG PA NJI LA ZUK ME TSOR ŁA ME DU SZIE ME DU DZIE
i nie powiększają. Dlatego Siariputro w pustce nie ma formy, nie ma odczuwania, nie ma postrzegania, nie ma mentalnych
 fn-f*[!  f-ac-b*n-a-f*[! f#e-f*[!  -d-f*[! N -f*[! V* -f*[! v$n-f*[! x#[-f*[!
8
NAM ME NAM PAR SZIE PA ME MIK ME NA ŁA ME NA ME CIE ME LY ME JI ME
reakcji, nie ma S
wiadomoS
ci; nie ma oka, ucha, nosa, języka, ciała ani umysłu.
e;$en-f*[! N��-f*[! [}#-f*[! c(-f*[! c*e-dX-f*[! y(n-f*[-[(! f#e-e#-wfn-f*[-a-]n!
ZUK ME DRA ME DRI ME RO ME REK DZIA ME CIE ME DO MIK GI KAM ME PA NE
Nie ma formy, dx
więku, zapachu, smaku, dotyku ani zjawisk mentalnych. Nie ma elementów, od oka począwszy
)!
x#[-W#-wfn-f*[-x#[-W#- f-ac-b*n-az#-wfn-W#-dc-[^-xr-f*[-[(! f-c#e-a-f*[! f-c#e-a-
JI KJI KAM ME JI KJI NAM PAR SZIE PE KAM KJI BAR DU JANG ME DO MA RIK PA ME MA RIK PA
aż po S
wiadomoS
ć zjawisk mentalnych. Nie ma [ogniw] od niewiedzy i ustania
;[-a-f*[-a-]n! : -b#-f*[! : -b#-;[-az#-dc-[^-xr-f*[-[(! [*-dl#]-[^-N ^e-dN�v-d-[r! q^]-zdX^r-
9
ZE PA ME PA NE GA SZI ZE PE BAR DU JANG ME DO DE SZIN DU DUK NGAL ŁA DANG KYN DZIUNG
GA SZI ME
niewiedzy aż po staroS
ć i S
mierć i ustanie staroS
ci i S
mierci. W ten sam sposób nie ma cierpienia ani przyczyny
d-[r! ze(e-a-[r! vf-f*[! x*-b*n-f*[! p(d-a-f*[! f-p(d-a-xr-f*[-[(!
ŁA DANG GOK PA DANG LAM ME JE SZIE ME TOB PA ME MA TOB PA JANG ME DO
cierpienia, ani zakończenia cierpienia, ani S
cieżki. Nie ma pierwotnej mądroS
ci, nie ma osiągania ani nie-osiągania.
NI#r-a(z#-
V�-
f[(-
SERCA
SUTRA
b�c#z#d$-[*-Vł-dn-]-dXr-y$d-n*fn-[az- fn-p(d-a-f*[-az#-sX#c! b*n-cd-W#-s-c(v-o^-sX#]-a-v-d�*]-t#r-e]n-o*!
- -
SZIA RIJ BU DE TA ŁE NA DZIANG CIUB SEM PA NAM TOB PA ME PE CIR SZIE RAB KJI PA RYL TU CIN PA LA TEN CING NE TE
Dlatego, Siariputro, ponieważ dla bodhisattwów nie ma osiągania, przebywają oni w DoskonałoS
ci Najwyższej Wiedzy;
n*fn-v-N��#d-a-f*[-t#r-NS
�e-a-f*[-[*! sX#]-t#-v(e-vn-b#]-o^-z[n-]n! fX-r]-vn-z[n-az#-fpc-sX#]-o(!
10
SEM LA DRIB PA ME CING TRAK PA ME DE CIN CI LOK LE SZIN TU DE NE NJA NGEN LE DE PE TAR CIN TO
ponieważ nie ma zaciemnień umysłu, są oni wolni od lęku, wyszli poza fałsz i przekroczyli więzy cierpienia.
[^n-en$f- f-ac-dl^en-az#-nrn-0 Xn-pfn-t[-Wr! b*n-cd-W#-s-c(v-o^-sX#]-a-z[#-v-d�*]-]n! D"-]-f*[-a-
DY SUM NAM PAR SZIUK PE SANG GJE TAM CIE KJANG SZIE RAB KJI PA RYL TU CIN PA DI LA TEN NE LA NA ME PA
Wszyscy Buddowie przebywający w trzech czasach dzięki tej Najwyższej Wiedzy osiągają swe
)!
xr-[e-ac-Էen-az#-dXr-y$d-o^-fr(]-ac-Էen-ac-nrn-0 Xn-n(! [*-Vł-dn-]-b*n-cd-W#-s-c(v-o^-
JANG DAK PAR DZOK PE DZIANG CIUB TU NGYN PAR DZOK PAR SANG GJE SO DE TA ŁE NA SZIE RAB KJI PA RYL TU
nieprzewyższalne, całkowicie doskonałe przebudzenie pełnego stanu Buddy. Dlatego mantra DoskonałoS
ci Najwyższej
sX#]-az#-N�en! c#e-a-y*]-a(z#-N�en! D"-]-f*[-az#-N�en! f#-fif-a-[r-fif-az#-N�en! N ^e-dN�v-
11
CIN PE NGAK RIK PA CIEN POJ NGAK LA NA ME PE NGAK MI NJAM PA DANG NJAM PE NGAK DUK NGAL
Wiedzy, mantra wielkiego wglądu, nieprzewyższalna mantra, niezrównana mantra, mantra
pfn-t[-cd-o^-l#-dc-dX*[-az#-N�en! f#-d�%]-an-]-d[*]-ac-b*n-ac-dX-Nł*! b*n-cd-W#-s-c(v-o^-sX#]-az#-
TAM CIE RAB TU SZI ŁAR DZIE PE NGAK MI DZYN PE NA DEN PAR SZIE PAR DZIA TE SZIE RAB KJI PA RYL TU CIN PE
uS
mierzająca wszelkie cierpienie, powinna być znana jako prawda, gdyż nie ma w niej fałszu. Mantra DoskonałoS
ci Najwyższej Wiedzy
NI#r-a(z#-
[}^e-
f[(-
SERCA
SUTRA
N�en-Nł
�n-a! o�-pZ! ,(T-e-o*-e-o*-aZ-c-e-o*-aZ-c-n=-e-o*-d({�#-�&!-m�! b�-c#z#-d$! dXr-y$d-n*fn-
NGAK ME PA TEJATA OM GATE GATE PARA GATE PARA SAM GATE BODHI SOHA SZIA RIJ BU DZIANG CIUB SEM
brzmi: Siariputro, w ten właS
nie sposób
[az-n* f-V ]-
fn-[az-y*]-a(n-[*-Vłc-b*n-cd-W#-s-c(v-o^-sX#]-a-;d-f(-v-dN"d-ac-dXz(! [*-]n-dt( ]-z[n-o#r-r*-zj9
12
PA SEM PA CIEN PY DE TAR SZIE RAB KJI PA RYL TU CIN PA ZAB MO LA LAB PAR DZIA-O DE NE CIOM DEN DE TING NGE DZYN
Bodhisattwa-Mahasattwa powinien uczyć się dogłębnej DoskonałoS
ci Najwyższej Wiedzy . Po czym Zwycięski wyszedł ze swego
[*-vn-dl*rn-o*! dXr-y$d-n*fn-[az-n*fn-[az-y*]-a(-zsen-a-N�H"]-cn-e;#en-[dr-sX^e-v-v*en-n(-l*n-dX-d-
DE LE SZIENG TE DZIANG CIUB SEM PA SEM PA CIEN PO PAK PA CIEN RE ZIK ŁANG CIUK LA LEK SO SZIE DZIA ŁA DZIN NE
samadhi i pochwalił Bodhisattwę-Mahasattwę, szlachetnego, pełnego mocy AwalokiteS
warę, mówiąc:
)!
dX#]-]n! v*en-n(-v*en-n(! c#en-W#-d$-[*-[*-dl#]-](! [*-[*-dl#]-o*! u#-Vłc-"([-W#n-dNł]-
LEK SO LEK SO DE DE SZIN TE DZI TAR KJE KJI TEN
RIK KJI BU DE DE SZIN NO
 Dobrze, dobrze! Tak właS
nie jest, szlachetny synu! Tak właS
nie jest! WłaS
nie tak, jak to wyjaS
niłeS
:
a-[*-dl#]-[^! b*n-cd-W#-s-c(v-o^-sX#]-a-;d-f(-v-N�H"[-ac-dX-Nł*! [*-dl#]-eb*en-a- fn-Wr-�*n-n$-x#-
13
PA DE SZIN DU SZIE RAB KJI PA RYL TU CIN PA ZAB MO LA CIE PAR DZIA TE DE SZIN SZIEK PA NAM KJANG DZIE SU JI
dogłębna DoskonałoS
ć Najwyższej Wiedzy powinna być praktykowana właS
nie tak. Wszyscy Tathagatowie cieszą się z tego.
cr-r(! dt(f-V ]-z[n-W#n-[*-NS
[-t*n-dqz-N�v-]n! h�-[r-V ]-a-b�-c#z#-d$-[r! dXr-y$d-n*fn-
RANG NGO CIOM DEN DE KJI DE KE CIE KA TSAL NE TSE DANG DEN PA SZIA RIJ BU DANG DZIANG CIUB SEM
Po tym, gdy Zwycięski to powiedział, i Bodhisattwa-
czcigodny Siariputra
NI#r-a(z#-
d[^]-
f[(-
SERCA
SUTRA
[az-n*fn-[az-y*]-a(-zsen-a-N�H"]-cn-e;#en-[dr-sX^e-[r! pfn-t[-[r-V ]-az#-zw(c-[*-[e-[r!
PA SEM PA CIEN PO PAK PA CIEN RE ZIK ŁANG CIUK DANG TAM CIE DANG DEN PE KOR DE DAK DANG
Mahasattwa, szlachetny, pełen mocy AwalokiteS
wara wraz z całym zgromadzeniem, a także
V�-[r! f#-[r! V�-f-x#]-[r! [}#-;c-dtn-az#-zu#e-�*]-x#-cr-Nł*! dt(
f-V ]-z[n-W#n-en$rn-a-
14
LHA DANG MI DANG LHA MA JIN DANG DRI ZAR CIE PE DZIK TEN JI RANG TE CIOM DEN DE KJI SUNG PA LA NGYN
cały S
wiat bogów, ludzi, asurów i gandharwów cieszył się i wychwalał słowa Zwycięskiego.
v-fr( -
]-ac-dNł([-[(! dt(f-V ]-z[n-f-b*n-cd-W#-s-c(v-o^sX#]-az#-NI#r-a(-l*n-dX-d-p*e-a-y*]-a(z#-f[(-Էen-n(!!
PAR TY DO CIOM DEN DE MA SZIE RAB KJI PA RYL TU CIN PE NJING PO SZIE DZIA ŁA TEK PA CIEN POJ DO DZOK SO
To kończy tę sutrę mahajany, zwaną  Zwyciężczyni  esencja Najwyższej Wiedzy .
Tłumaczenie i opracowanie: Lama Rinczen i Agnieszka Zych