y
ródła danych w analizie danych jakościowych
" Transkrypcje
" Nagrania audio-wideo
ANALIZA DANYCH JAKOŚCIOWYCH
" Notatki obserwatora
" Notatki badacza
dr Beata Marciniak
Katedra Rynku, Marketingu i Jakości SGH
" Kwestionariusz rekrutacyjny
" Brief do agencji badawczej
Rola obserwatora / debriefing
Analiza wyników badań jakościowych
" wstępne podsumowanie wyników (debriefing)
" zgromadzony materiał z
ródłowy ma charakter tekstualny
" opis podstawowych wniosków, spostrzeżeń i uwag,
(np. transkrypcje wywiadów i zapis audio/wideo)
co do których badacze (moderator, obserwator) są zgodni
" analiza danych bezpośrednio po przeprowadzeniu wywiadów
" Rola obserwatora:
(rola pamięci)
 kluczowe wypowiedzi (wraz z adnotacją, kto je wypowiada)
" w oparciu o pamięć moderatora, notatki obserwatorów
 zmiany w kolejności zadawania pytań
i pozostały materiał z
ródłowy
 charakterystyka uczestników spotkania
" poddanie analizie całego materiału badawczego
 wątki (i sformułowania) pojawiające się w wypowiedziach
uczestników dot. kluczowych celów badawczych
" wyniki w postaci opisowej relacji z badanej rzeczywistości
 stopień zaangażowania badanych w dyskusję
" cytaty z wypowiedzi respondentów jako materiał ilustracyjny
 spójność między wypowiedziami badanych, a opisem ich działań
ANALIZA DANYCH
JAKOŚCIOWYCH
Analiza treści - definicja
(ang. content analisys)
analiza analiza podejście analiza
pojęć kodów refleksyjne tekstu i działań
" zespół technik stosowanych w celu systematycznego
analiza analiza analiza analiza
i obiektywnego ujawnienia treści i znaczeń przekazów
tematyczna treści metaforyczna etogeniczna
werbalnych i pozawerbalnych (tj. opracowań
analiza teoria analiza analiza
tekstowych, wytworów plastycznych, komunikatów
semiotyczna ugruntowana narracjyjna hermeneutyczna
wizualnych, obserwowanych zachowań) oraz ukazania
analiza logiczna analiza analiza studium występujących między nimi relacji
dyskursu macierzowa fenomenologiczna przypadku
analiza analiza struktury analiza
konwersacji zdarzeń heurystyczna
indukcja
analityczna TAKSONOMIE ANALIZY DANYCH JAKOŚCIOWYCH
1
Etapy procesu analizy danych jakościowych
Kodowanie wstępne (otwarte)
(Miles, Huberman)
" FAZA I: Przygotowanie danych
" kondensowanie i porządkowanie danych wg wybranych
 gromadzenie materiału treściowego
kategorii (np. cele badawcze, ramy teoretyczne)
 sporządzenie transkrypcji
" detaliczne przeglądanie transkrypcji (linijka po linijce)
" FAZA II: Analiza wstępna - określenie stopnia wiarygodności materiału
" zadawanie pytań dot. każdego zachowania/zjawiska:
z
ródłowego
 Czym jest dane zachowanie ?
 poszukiwanie wewnętrznych sprzeczności
 Jakiego zjawiska jest przykładem?
 Czy inne wypowiedzi, kontekst wypowiedzi
 analiza spójności wypowiedzi w czasie
podtrzymują/negują wyodrębnione zachowanie?
 analizowanie struktury wywiadu pod kątem wpływu lidera grupy
" liczne i zróżnicowane kody
na pozostałych badanych
 analizowanie struktury wywiadu pod kątem wpływu procesów
grupowych
 określenie ilości odpowiedzi  akceptowanych społecznie
Kodowanie zogniskowane Metody kodowania
" wybiórcze, konceptualne " Tradycyjne rejestry /kartoteki z fiszkami
" cel: powiązanie większych porcji danych
" Edytory tekstu
" usunięcie mniej użytecznych analitycznie i opisowo kodów
" Programy wspomagające kodowanie i porządkowanie danych:
" wybór nadrzędnych z punktu widzenia analizy kodów
 ATLAS.ti, Ethnograph, HyperResearch, NUD*IST, MaxQDA, QDAminer
" mniejsza liczba kodów (jedynie analitycznie znaczące)
 Nvivo 7 (analiza wątków, rekonstrukcja procesów, znaczeń)
" poszukiwanie odpowiedzi na pytania:
 TextAnalyst (analiza semantyczna tekstu)
 Przejawem jakiego zjawiska jest określone zachowanie/
wypowiedz
?
 WordStat 5.1. (porządkowanie i analiza treści)
Etapy procesu analizy danych jakościowych
Kodowanie - literatura
(Miles, Huberman)
" FAZA III: Porządkowanie, klasyfikacja i redukcja
" J. Bieliński, K. Iwańska. A. Rosińska-Kordasiewicz, Analiza danych
jakościowych przy użyciu programów komputerowych,  ASK , 16/2007
materiału
 kodowanie transkrypcji
" M. Brosz, Komputerowe wspomaganie badań jakościowych.
Zastosowanie pakietu NVIVO w analizie materiałów
 notowanie uwag i refleksji na marginesach
nieustrukturyzowanych,  Przegląd Socjologii Jakościowej Nr 1/2012
 selekcja danych i redukcja nadmiaru
" www.qualitative-research.net
 zaznaczenie fragmentów wypowiedzi odnoszących się
do poszczególnych celów badawczych (np. kolorami)
 sortowanie materiału
2
Etapy procesu analizy danych jakościowych
Sortowanie materiału
(Miles, Huberman)
" FAZA IV: Pogłębiona analiza treści
" wg celów badawczych
 opis faktów
" wg kolejności podnoszonych kwestii
 poszukiwanie dominujących opinii i wzorów zachowań
" wg dostrzeżonych wzorców zachowań
 analiza przyczyn i skutków (czynników odpowiedzialnych za zaistnienie
" wg częstości występowania zjawiska X i rozwój badanego zjawiska oraz jego następstw)
 odkrywanie istniejących reguł i prawidłowości, wzorców, procesów,
" wg czasu trwania dyskusji nad wątkiem
cech wspólnych i różnicujących
" wg nasilenia zjawiska X
 kategoryzowanie danych i tworzenie ich reprezentacji .
" wg intensywności reakcji badanych na bodziec  zaznaczenie fragmentów wypowiedzi do zacytowania
 interpretacja danych (objaśnianie i komentowanie wyników)
" wg przyczyn występowania zjawiska X
 konfrontacja uogólnień z ogółem wiedzy (teorią)
" wg struktury zjawiska X (typu, związków między typami)
 wyciąganie wniosków (wyjaśnianie przyczyn uzyskanych wyników,
" wg cech wspólnych/różnicujących dla podgrup ukazanie ich znaczenia)
 sporządzanie rekomendacji
" wg związków między zidentyfikowanymi zmiennymi
" FAZA IV: opracowanie końcowego raportu
Rodzaje reprezentacji danych Treść i kontekst wypowiedzi
1. analiza stwierdzeń istotnych z punktu widzenia celów
" Formy reprezentacji danych:
badawczych
 bloki tekstu - matryce
2. analiza stwierdzeń wraz z poprzedzającymi je pytaniami
 wykresy - zestawienia danych
3. odczytanie znaczenia przy uwzględnieniu kontekstu
 schematy - tabele
 Podczas robienia zakupów w sklepie podejmuję racjonalne decyzje.
 diagramy - mapy pojęć / kontekstu
Zdanie poprzedzające A:
 rejestry zdarzeń - drzewa decyzyjne
 Czym się Pan kieruje podczas robienia zakupów?
 reprezentacje uporządkowane ze względu na role
Zdanie poprzedzające B:
 reprezentacje uporządkowane pojęciowo
 Czy zdarza się Panu kierować podczas robienia zakupów nagłym impulsem?
(np. matryca motywów i postaw użytkowników wobec marki X) .
Analiza emocji Inne aspekty analizy treści
" Język, jaki posługiwali się badani dyskutując o kluczowych celach
" analiza emocji wyrażanych w sposób bezpośredni
badawczych
i pośredni
" Wątki, jakie pojawiły się w wypowiedziach uczestników odnośnie
" analiza emocjonalnego zaangażowania w wywiad badacza
kluczowych celów badawczych
" Stopień zaangażowania badanych w dyskusję
" analiza generalnego nastroju emocjonalnego wypowiedzi
" Spójność między wypowiedziami badanych a opisem ich działań
osób badanych
" Spójność wypowiedzi i komunikacji niewerbalnej
(np. znudzeni, zamyśleni, impulsywni, wytrwali, chwiejni w opiniach)
(m.in. potakiwanie, znudzenie, frustracja, niepokój, obawy, irytacja)
" analiza spójności emocji i treści wypowiedzi
" Charakterystyka ogólnej dynamiki grupy (stopień zainteresowania
(np. treść pozytywna, emocje wyrażane za pomocą komunikatów
dyskusją, spontaniczność dyskusji)
niewerbalnych negatywne)
" Zmiany w kolejności zadawania pytań
3
Analiza danych z technik projekcyjnych LITERATURA
" Miles M.B., Huberman A.M. (2000), Analiza danych jakościowych,
" odtworzenie znaczenia wypowiedzi
Białystok: TransHumana
" analiza wyjaśnień uczestników
" Silverman, D. (2009) Interpretacja danych jakościowych. Metody
" analiza kolejności pojawiania się skojarzeń
analizy rozmowy, tekstu i interakcji. Warszawa: PWN
" ocena stopnia powtarzalności skojarzeń
" Gibbs G., Analizowanie danych jakościowych, Warszawa: Wyd.
Nauk. PWN
" analiza relacji między skojarzeniami
" Konecki, K. (2000) Studia z metodologii badań jakościowych.
" grupowanie skojarzeń (np. neutralne, pozytywne, negatywne)
Teoria ugruntowana. Warszawa: PWN
" analiza różnic między skojarzeniami pojawiającymi się
" Charmaz, K. (2006) Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik
w różnych grupach badawczych
po analizie jakościowej. Warszawa: PWN
4