Lata 1921-26:
Narastanie konfliktu wewnętrznego:
Chwiejność układów parlamentarnych: parlamentarnych momencie uchwalenia konstytucji Sejm
Ustawodawczy spełnił swe podstawowe zadanie, jednak 18.05.1921r. przedłużono kadencję Sejmu i Naczelnika
Państwa do czasu ukonstytuowania się nowych władz. Zależało na tym s zczególnie prawicy, która chciała
przeprowadzić niektóre ustawy o mniejs zościach jeszcze w sejmie ustawodawczym obawiając się że w nowych
wyborach zdobędą one silne przedstawicielstwo. Po rozpadzie koalicji stanowiącej podstawę rządu Witosa,
gabinet ten przetrwał jeszcze jakiś czas, ale we wrześniu ostatecznie ustąpił. Po dwutygodniowym kryzysie rząd
pozaparlamentarny, ale tolerowany przez centrum i lewicę, stworzył Antoni Ponikowski. W czerwcu 1922r. na
skutek odmowy kredytów wojskowych, których żądał Naczelnik Państwa, rząd Ponikowsiego upadł. Po
kolejnym kryzysie gabinetowym Józef Piłsudski powołał rząd Artura Śliwińskiego, ale i ten gabinet upadł.
Prawica zgłosiła votum nieufności dla Piłsudskiego. Naczelnik państwa zwyciężył i powołał kolejny rząd
tolerowany przez centrum i lewicę, na którego czele stanął Julian Nowak
Wybory 1922: Wybory do Sejmu i Senatu odbyły się 5.11.1922. Wybory zbojkotowali Ukraińcy
galicyjscy. Prawica skupiła się w bloku Chrześcijańskiej Jedności Narodowej (Chjena).
Wybory prezydenckie: 9.12.1922r zebrało się Zgromadzenie Narodowe, by wybrać prezydenta.
Zgłoszono 5 kandydatur. Zostało 3 kandydatów Zamoyski, Narutowicz, Wojciechowski. Endecja twierdziła, że
Narutowicz został wybrany głosami mniejszości narodowych.
Zabójstwo Narutowicza: Bezpośrednio po wyborze Narutowicza endecja zorganizowała wiele
manifestacji pod hasłami niedopuszczenia do władzy  ich prezydenta . Próbowano nie dopuścić do
zaprzysiężenia Narutowicza. W dwa dni po oficjalnym przejęciu władzy (16.12.1922) od Piłsudskiego
Narutowicz został zastrzelony podczas otwarcia wystawy, przez malarza Eligiusza Niewiadomskiego. Zgodnie z
konstytucją funkcje prezydenta przejął marszałek sejmu Maciej Rataj. Powołał on natychmiast nowy gabinet z
umiarkowanym gen. Sikorskim na czele. 20.12.1922 Zgromadzenie Narodowe zebrało się ponownie w celu
wyboru prezydenta. Wybrano kandydata centrum i lewicy Wojciechowskiego.
Rok 1923:
Próby stabilizacji politycznej: 19.01.1923 Sikorski wygłosił expose stwierdzając ze jego celem jest
normalizacja stosunków społecznych. Nowy premier uzyskał votum zaufania głosami lewicy, PSL  Piast i NPR
Pakt Lanckoroński: poufne negocjacje endecji i PSL  Piast doprowadziły do porozumienia dnia
17.05.1923 znane jako Pakt Lanckoroński. Przewidywało ono powołanie do życia rządu polskiej większości
parlamentarnej, opartego na koalicji endecji, Chrześcijańskiej Demokracji i  Piasta . W kwestiach politycznych
umowa stała się sukcesem prawicy, która przeforsowała swój punkt widzenia w sprawach mniejszości,
polonizacji Kresów Wschodnich, ograniczenia ustawodawstwa społecznego oraz zmniejszenia kompetencji
Piłsudskiego jako przewodniczącego Ścisłej Rady Wojennej.
Rząd Chjeno-Piasta: W wyniku paktu Lanckorońskiego rząd Sikorskiego podał się do dymisji, a
28.05.1923, prezydent Wojciechowski powierzył misję utworzenia nowego gabinetu Witosowi. Ministrem
skarbu pozostał Grabski. W skład rządu Witosa weszli przedstawiciele endecji, chadecji i  Piasta , koalicji
nazwane skrótowo Chjeno- Piastem. Wkrótce potem, po ostrym starciu z gen. Szeptyckim, Piłsudski zrzekł się
przewodnictwa Ścisłej Rady Wojennej. Oświadczył, że jako żołnierz nie morze bronić rządu złożonego z
przedstawicieli partii odpowiedzialnych za śmierć Narutowicza i odsuną się od życia politycznego. 14.12.1923r.
grupa posłów  Piasta wystąpiła ze stronnictwa, większość, stanowiąca podstawę rządu przestała istnieć i rząd
musiał podać się do dymisji. Nastąpiło to w momencie całkowitego załamania gospodarki. Hiperinflacja,
problemy w górnictwie
Program naprawy skarbu: 19.12.1923 prezydent Wojciechowski powołał pozaparlamentarny gabinet
Grabskiego, którego głównym zadaniem było ratowanie skarbu. Rogram taki przedstawił Grabskie sejmowi
następnego dnia uzyskując poparcie prawicy i centrum oraz neutralną przychylność lewicy. Przeciw rządowi
naprawy skarbu państwa głosowały mniejszości narodowe i dawaj posłowie komunistyczni. Program
Grabskiego zakładał zrównoważenie budżetu i zastąpienie marki polskiej pełnowartościowym złotym. Cele te
zamierzał Grabski osiągnąć przez przyśpieszenie nadzwyczajnego podatku majątkowego. 28.04.1924 powołano
prywatny Bank Polski. 10.02.1925 podpisano między polska a stolica apostolska konkordat. Umowa
przewidywała nominację biskupów arcybiskupów przez papieża po zasięgnięciu opinii rządu polskiego. Uznano
i potwierdzono prawa majątkowe kościoła w Polsce.
 W poszukiwaniu koalicji rządzącej:
Powstanie rządu koalicyjnego Skrzyńskiego: Przełom 1956/1926 przyniósł poważny kryzys. Układy
Locarieńskie i porozumienie niemiecko-radzieckie podkopały bezpieczeństwo zewnętrzne Polski, wojna celna z
Niemcami i druga inflacja zagroziły zaś gospodarce. Ustąpienie rządu Grabskiego zaktywizował zwolenników
Piłsudskiego. Piłsudskiego dwa dni po ustąpieniu premiera grupa oficerów sprzyjających marszałkowi udała się
do Sulejówka, gdzie gen. G. Orlicz-Dreszer oddał do jego dyspozycji ich  serca i  zaprawione w zwycięstwach
szable . Wobec napiętej sytuacji już 20.11.1925 Sejm wyłonił rząd s zerokiej koalicji ze Skrzyńskim na czele.
Jego podstawę stanowiło zawieszenie broni wszystkich głównych partii polskich od endecji po PPS. Ministrem
spraw wojskowych został bliski Piłsudskiemu gen. Żeligowski.
Upadek rządu i druga koalicja Chjeno-Piasta: 20.04.1926 sam premier Skrzyński zgłosił dymisję,
jednak nie została ona przyjęta przez prezydenta Wojciechowskiego, który sądził, że rząd musi zakończyć prace
nad budżetem. 5.05.1926 rząd Skrzyńskiego ostatecznie ustąpił, a przedstawiciele endecji stronnictwa
chrześcijańsko-narodowego, chadecji , Narodowej Partii Robotniczej i PSL  piast zakomunikowali
prezydentowi ze dysponują większością zdolną do wyłonienia nowego gabinetu pod przewodnictwem Witosa.
Bezwzględną walkę przeciw rządowi W itosa zapowiedzia ły PPS, PSL  wyzwolenie , Stronnictwo Chłopskie i
Klub pracy, a w odezwie PPS stwierdzono nawet, iż odrodzenie rządu Chjeno -Piasta oznacza zagrożenie
faszystowskie.