��Od retoryki do argumentacji
prawniczej
NSP UAM 2012/2013
materiaBy do e-learningu (W. Dajczak)
Retoryka (techne rhetorike / ars oratoria)
Persuado
Representowanie Przekonywanie o
Przekonywanie do
intersu strony w zaletach lub wadach
jakie[ tezy
sporze jakigo[ przedmiotu
Zadanie retora (m�wcy)
Zjedna przychylno[ audytorium
Pozyska zgod (docere); wowoBa u
sBuchacza przyjemno[ (delectare),
poruszy (movere)
PrzeksztaBci rozbie|no[ (dissens) w
porozumienie (consensus)
Czemu ma sBu|y retoryka? istota pogldu antycznego
" Celem retoryki jest umiejtno[ metodycznego odkrywania tego, co w
odniesieniu do ka|dego przedmiotu mo|e by przekonujce
" Trzeba poza tym umie udowodni przeciwstawny pogld w ten spos�b jak to si
czyni za pomoc sylogizm�w logicznych, nie po to jednak, by dowolnie korzysta z
obu mo|liwo[ci nie nale|y przecie| nikogo utwierdza w bBdzie lecz dla
peBnego wyja[nienia sprawy i aby umie zbi argumentacj tego kto usiBuje
udowodni faBsz
" Zawsze przecie| to co prawdziwe i lepsze, jest ju| z natury rzeczy Batwiejsze do
udowodnienia i bardziej wiarygodne
" Arystoteles, Retoryka, Poetyka
" A
Czemu ma sBu|y retoryka? istota pogldu antycznego
" CaBa sztuka m�wienia, caBa jego moc przekonywujca opiera si na trzech
rzeczach: okaza, |e to jest prawda, czego bronimy; zjedna przychylno[
sBuchaczy; tak poruszy ich umysBy, jak sprawa wymaga
" Figury sB�w i my[li s w prawie niezliczone (& ) za odmian sB�w niknie jednak
figura, gdy przeciwnie figura my[li pozostaje, jakichkolwiek sB�w u|y
" m�wcy s tBumaczami prawdy
" M. T. Cicero, De oratore
Czemu ma sBu|y retoryka? istota pogldu antycznego
" Je|eli uznaje si retoryk za umiejtno[ uczciwego korzystania z wymowy (& ) i
m�wca, w pierwszym rzdzie, ma by czBowiekiem szlachetnym, to musi si
powiedzie otwarcie, |e retoryka jest sztuk po|yteczn
" M�wc idealnym mo|e zosta jedynie czBowiek moralnie dobry
" Materi retoryki s wszystkie sprawy, jakiekolwiek nastrcz si jej jako przedmiot
mowy
" M. F. Kwintylian, Institutio oratoria
Retoryka a racjonalno[ rozumowaD
Rozumowania
analityczne
(algorytmiczne)
Rozumowania
dialektyczne
(dziaBania
niesformalizowane)
Retoryka a erystyka
Przekona Pokona
Podstawowy dorobek retoryki w zakresie
konstruowania wypowiedzi
R�wno[ i ostro|no[ w prowadzeniu
dyskursu
Wypracowanie i systematyzowanie
odstpstw od normalnego jzyka
Podstawowy dorobek retoryki w zakresie
konstruowania wypowiedzi
Odstpstwa od jzyka
normalnego
Figury Tropy
(spos�b m�wienia) (znaczenie sB�w)
Podstawowy dorobek retoryki w zakresie
konstruowania wypowiedzi
Figury sB�w
Figury my[li
" - Powt�rzenie tych samych sB�w " Zwrot do sBuchaczy (np.
zaklinanie)
" - Powt�rzenie o rozluznionej
identyczno[ci brzmienia " Pytania do siebie samego
" - Nagromadzenie sB�w " Korygowanie swoich
wypowiedzi
" - tzw. odBczenia (np. syllepsa tj.
gra midzy gramatyczn " Wypowiedzi emotywne
poprawno[ci a semantyczn
" Ironizowanie
niepoprawno[ci)
" Wypowiedzi kompozycyjne (np.
napomknicie)
Podstawowy dorobek retoryki w zakresie
konstruowania wypowiedzi - tropy
Metafora, np. chytry lis
Metonimia, np. polski Nobel
Synekdocha, np. putyniazacja
Podstawowy dorobek retoryki w zakresie
konstruowania wypowiedzi
Topika t�pos koin�s loci communi
zapasy, skBady my[li
Dorobek retoryki a argumentacja prawnicza
Retoryka jest zorientowana na
prawd i pikno
Skupiona na formie ustnej
Praktyczny dyskurs prawniczy
zorientowany jest na racjonalno[
Ma form ustn i pisemn
Dorobek retoryki a argumentacja prawnicza
Argumentacja
Erystyka
prawnicza
Dorobek retoryki a argumentacja prawnicza
Rozumowania
analityczne
Rozumowania
dialektyczne
argumentacja
prawnicza
Wsp�Bczesne poszukiwanie zasad argumentacji
prawniczej
" 1. argumentacja powinna by prowadzona w przypadku niejasno[ci (clara non sunt
interpretanda / dissens consensus)
" 2. argumentacj nale|y prowadzi z przekonaniem o jej sBuszno[ci (bona fides)
" 3. w argumentacji nie mo|na kBama lub m�wi nieprawdy (veritas magis
amicitiae)
" 4. w dyskursie praktycznym chodzi o racjonalno[ i sBuszno[ a nie o prawd
Wsp�Bczesne poszukiwanie zasad argumentacji
prawniczej
" 5. argumentacja powinna uwzgldnia powszechnie akceptowane praktyki i zasady
( Consuetudo loci est observanda)
" 6. Argumentacja powinna by prowadzona z poszanowaniem zasad wolno[ci i
r�wno[ci (audiatur et altera pars)
" 7. argumentacja powinna zmierza bezpo[rednio do celu
" 8. argumentacja powinna respektowa podstawowe zasady komunikacji jzykowej
Racjonalno[ argumentacji prawniczej
Topiki prawnicze
Argumenty
prawnicze
Racjonalny
dyskurs
argumentacyjny
Argumentacja prawnicza
Zgodno[ z og�lnymi zasadami racjonalno[ci
dyskursu
Bezpo[redni zwizek z obowizujcym prawem
uwzgldnia powszechnie akceptowane praktyki i
zasady argumenty i topiki prawnicze
Argumentacja prawnicza
Zasady w
argumentacji
prawniczej
Argumenty prawnicze Topiki zasady
zasady nieformalnej logiki racjonalno[ci etycznej lub
dyskursu prawniczego ekonomicznej
AaciDskie okre[lenia argument�w o istocie dowodu
retorycznego
Argumentum a simili =
Argumentum a
argumentum per
contrario
analogiam
AaciDskie okre[lenia argument�w o istocie dowodu
retorycznego
Argumentum a fortiori
Argumentum a minori ad Argumentum a maiori ad
maius minus
AaciDskie okre[lenia argument�w o istocie dowodu
retorycznego
Argument Argument
Ab exemplo Aa absurdum
AaciDskie okre[lenia argument�w o istocie dowodu
retorycznego
Argument a rerum natura
Argument a loco communi
Argumentum a loco speciali
AaciDskie okre[lenia argument�w o istocie dowodu
retorycznego
Argument a cohaerentia
Argument a completudine
Argument celowo[ciowy (ratio
legis, ratio iuris)
Inne argumenty czsto stosowne w dyskursie
prawniczym
Argument systematyczny
" Argument historyczny
Argument ekonomiczny
" Argument psychologiczny
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Sztuka czarno bialej fotografii Od inspiracji do obrazuOd Pskowa do Parkan 2 02 docMICHALKIEWICZ OD KOR u DO KOK uBBC Planeta Ziemia 01 Od bieguna do biegunaBezpieczeństwo pracy Ergonomia oprogramowania od przepisów do praktykiod obrazka do słowawięcej podobnych podstron