Grzegorz Banach Bartosz Sobociński2
1 - Uniwersytet Gdański, Zakład Geografii Pojezierzy,2 - PU Geotim
Autorzy podjęli próbę przedstawienia wybranych problemów hydrologicznych w prowadzeniu prac budowlanych, w szczególności prac ziemnych i fundamentowania. Wybrane przykłady pochodzą z doświadczeń autorów zdobytych w czasie realizacji wybranych inwestycji.
W ramach prowadzenia budowlanych prac projektowych i wykonawczych ocena warunków wodnych nie jest obowiązkowa. W polskim systemie prawnym brak jest jednolitego aktu, który regulowałby to zagadnienie. Szczegółowe rozpoznanie hydrologiczne wykonuje się obecnie tylko dla obiektów wymagających wysokich nakładów inwestycyjnych, gdy miejsce planowanej inwestycji jest w strefie zagrożonej znacznymi zmianami tych warunków, bądź jest to inwestycja o wysokim poziomie szkodliwego oddziaływania dla środowiska.
W przypadku większości projektów budowlanych ocena wpływu warunków przyrodniczych na inwestycję zawarta jest jedynie w dokumentacjach geotechnicznych, bądź geologicznych. Informacja hydrologiczna w tych opracowaniach zazwyczaj jest uboga. Jedyną cenną informacją na temat warunków wodnych jest informacja na temat wysokości nawierconego i ustabilizowanego zwierciadła wody. Dodatkową informację o obrazie występujących obiektów hydrograficznych dostarczają podkłady geodezyjne i kartograficzne.
W czasie doświadczeń związanych z pracą w przedsiębiorstwach geologicznych autorzy spotkali się z wieloma sytuacjami wskazującymi niedoszacowanie lub pominięcie warunków hydrologicznych w czasie tworzenia projektów budowlanych, jak i podczas etapu wykonywania obiektów.
W referacie przedstawionych zostanie kilka przykładów sytuacji, które były rozpatrywane już po zdarzeniu katastrofalnym, bądź które zostały zapobieżone, a które mogły mieć istotne reperkusje na czas i koszty wykonania inwestycji, w których istniało niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia ludzi, jak również przykłady sytuacji, w których możliwe byłyby wysokie straty ekonomiczne.
Destabilizacja klifu morskiego na skutek zabiegów technicznych w miejscowości turystycznej Jarosławiec. Rozgęszczenie gruntu podczas próby osuszenia wykopu w czasie prac ziemnych i fundamentowych przy budowie centrum handlowego w Elblągu. Destrukcyjny wpływ wód artezyjskich na stateczność zapór ziemnych na Raduni. Wpływ warunków hydrometeorologicznych na jakość wykonania prac ziemnych podczas budowy apartamen-towca w Gdańsku. Niedoszacowanie wahań poziomu wód gruntowych podczas budowy sieci kanalizacyjnej nabrzeża portowego w Gdyni. Wybrane przykłady stanowią niewielką część zagadnień hydrologicznych, które spotykane są podczas prac budowlanych.
Brak rzetelnego rozpoznania i bagatelizowanie stosunków wodnych niesie za sobą wiele nieprzewidzianych konsekwencji. Waga tych problemów jest bardzo zróżnicowana, jednak każda niesie za sobą generowanie strat finansowych i czasowych. Zazwyczaj niedoszacowanie lub pominięcie elementów hydrologicznych w fazie projektowania wiąże się tylko ze wzrostem kosztów i wydłużeniem czasu realizacji inwestycji. Brak rozwiązań problemów hydrologicznych na etapie prowadzenia prac budowlanych może prowadzić do katastrof budowlanych, gdzie zagrożone może być życie i zdrowie ludzi.
12