Konta kosztów nie wykazują w końcu okresu salda (nie wchodzą do bilansu). Dopiero po wielu przeksięgowaniach wchodzą do bilansu jako zysk lub strata.
Konta kosztów działalności pokazują z jakich elementów tworzone są koszty, jak przebiega w danym okresie działalność i jakie są wyniki tej działalności, a więc czy są to: wyroby gotowe, półfabrykaty czy produkcja niezakończona.
Zgodnie z zasadą współmiemości, przychodom kosztów z danego okresu musimy przyporządkować rozchody, np. koszty przyjętych do magazynu wyrobów gotowych przeksięgowuje się (rozchodowuje) na konto "Wyroby gotowe". Saldo konta "Wyroby gotowe" wykazuje się w bilansie.
Konto "Koszty działalności" ujmuje wszystkie koszty poniesione w danym okresie, przy czym w końcu tego okresu następuje przeniesienie kosztów na konta "Wyroby gotowe" , "Półfabrykaty", "Produkcja niezakończona" co następuje w drodze kalkulacji tych kosztów.
Kalkulacja kosztów - to ustalenie struktury poniesionych kosztów a także kosztów jednostkowych poszczególnych składników kalkulacji z podaniem elementów kształtujących ten koszt jednostkowy.
Koszty i informacje o kosztach to jedno z zadań, jakie ma do spełnienia rachunkowość.
Koszty dla potrzeb zarządzania ujmuje się w/g różnych kryteriów przy czym o tym w jakich przekrojach będziemy prowadzili ewidencję decydują potrzeby użytkowników informacji.
Podstawowe kryteria klasyfikacji kosztów
I. Podział kosztów w/g rodzajów
Każdy koszt - zanim w ostatecznym ujęciu trafi na konto "Koszty działalności" - jest najpierw ujęty w tzw. układzie rodzajowym kosztów. Układ ten jest określony jako pierwotny, co oznacza, że każdy koszt musi być w tym układzie ujęty.
Podstawowe rodzaje kosztów odpowiadają liczbie kont tego układu. Jest ich siedem: - zużycie materiałów i energii.
- usługi obce.
- wynagrodzenia,
- świadczenia na rzecz pracowników,
- podatki i opłaty,
- amortyzacja,
- pozostałe koszty rodzajowe.
Te wyróżnione koszty to układ rodzajowy minimalny.
Dopuszcza się stosowanie różnych kont kosztów, ale które z nich będą uszczegółowione decyduje sama jednostka.
Przykład:
1. Zamiast stosowania jednego konta "Usługi obce" można stosować konta: "Usługi remontowe" , "Usługi transportowe" i inne.
2. Zamiast stosowania jednego konta "Zużycie materiałów i energii" można stosować konta: "Zużycie materiałów" i "Zużycie energii".
3. Zamiast konta: "Amortyzacja" można posługiwać się kontami: "Amortyzacja środków trwałych", "Amortyzacja środków produkcyjnych", "Amortyzacja środków nieprodukcyjnych".