8676616266

rozwiązaniach radzieckich. Z jednej strony miał on ułatwić kontrolę nad sterowaniem środowiskiem naukowym, z drugiej strony - finansowanie prac bibliograficznych i koncentrowanie ich wokół dyscyplin uznanych za najważniejsze dla państwa.

Do 1918 roku bibliografie tworzyli uczeni, których jako autorów bibliografii możemy nazwać bibliografami, ale którzy sami za takich się nie uważali. Ich prace bibliograficzne powstawały bowiem na marginesie właściwej działalności naukowej i zawodowej. Rozpatrywani jako całość, byli nie tyle grupą zawodową, ile parazawodową o charakterze funkcjonalnym, zaspokajającą określone potrzeby społeczne. Praca bibliograficzna była jeszcze wówczas bardziej powołaniem niż zawodem. Proces profesjonalizacji działalności bibliograficznej nastąpił po drugiej wojnie światowej. Zinstytucjonalizowanie prac bibliograficznych pozwoliło na stworzenie zespołów wysoko wyspecjalizowanych pracowników, którzy łączyli przygotowanie specjalistyczne z umiejętnościami bibliograficznymi. Nurt prywatnych inicjatyw nadal istniał, jednak coraz rzadziej wybitni uczeni zajmowali się tą formą twórczości.

W wyniku przeprowadzonych badań i analiz sformułowane zostały ustalenia dotyczące środowiska twórców bibliografii pod względem cech demograficznych (płeć, wiek), struktury wykształcenia, struktury zawodowej oraz kwalifikacji bibliograficznych.

Praca bibliograficzna początkowo była wyłącznie domeną mężczyzn, którzy byli prekursorami bibliografii nauk humanistycznych i społecznych. Proces feminizacji analizowanego środowiska rozpoczął się na początku XX wieku, pod wpływem ruchu emancypacyjnego, w okresie międzywojennym udział kobiet w tworzeniu bibliografii można określić już jako znaczący. Po 1945 roku wzrostowi udziału kobiet w opracowywaniu bibliografii towarzyszyła feminizacja stanowisk i funkcji związanych z organizacją i realizacją prac bibliograficznych. W gronie prekursorów bibliografii przeważały osoby młode (do 40 roku życia). Wysokim wskaźnikiem ludzi młodych wyróżniała się bibliografia bieżąca.

W całym badanym okresie bibliografie nauk humanistycznych i społecznych pozostawały przeważnie domeną pracowników naukowych i pracowników książki. Początkowo byli to uczeni, często wybitni, których prace z pogranicza bibliografii powstawały na marginesie ich właściwej działalności naukowej. W miarę kształtowania się zawodu bibliotekarskiego coraz więcej zawodowych bibliotekarzy stawało się świadomie autorami bibliografii, traktując jednak siebie przede wszystkim jak bibliotekarzy. W okresie początkowym w szeregi autorów bibliografii wkraczali także amatorzy i miłośnicy nauk,