8748915572

126

W przybliżeniu obszar zajęty przez las 30-letni wynosił 280 ha, przez las 50-letni 300 ha, przez las 70-letni 420 ha, natomiast młodniak 11-letni zajmował obszar zaledwie 15 ha. Obszar lasów prywatnych (las Lubowski) był w wieku 80 lat. Drzewa, objedzone z igieł, uważano za bezpowrotnie stracone, zaczęto przeto ich masowy wyrąb. Krajobraz międzyrzecza Warciańsko-noteckiego, pozbawiony nagle szaty roślinnej, zmienił swe dotychczasowe oblicze.

Po wycięciu suchego lasu, co nastąpiło w roku 1925, w zagłębieniach międzywydmowych zaczęła występować woda gruntowa, tworząc mniejsze i większe jeziorka (ryc. 4).

Od tego roku krajobraz ulega ponownej zmianie. Obszary wydmowe przepuszczalne stają się terenem o wielkiej ilości drobnych a nawet dość dużych jezior rozmaitego kształtu, pozostającego w zależności od kotlinowych zagłębień międzywydmowych.

Pobieżne już badania wykazały pewne wspólne cechy w ich występowaniu. Wybrano przeto taki wycinek terenu, aby był zamknięty w sobie, mieścił się na stoliku mierniczym w dobranej odpowiednio podziałce i stwarzał możliwość wyrobienia sobie sądu o tern ciekawem zjawisku. Badania przeto zostały zlokalizowane głównie na obszarze, obejmującym około 11 km² (dokładnie 10.895 km²), położonym na prawym brzegu Warty. Z tego też obszaru zrobiłem zdjęcie oryginalne w podziałce 1 : 10.000. Całość zamyka się w granicach, w których linje: stacja kolejowa Mokrz — krawędź wydmowa tworzą oś poprzeczną, a wieś Rzecin—leśn. Tomaszewo oś podłużną o kierunku krawędzi, jaką tworzą piaski na pn. od koryta Warty (patrz mapa).

Południowa krawędź pasa wydm zaznacza się w terenie w sposób bardzo charakterystyczny, występując jako wał wznoszący się w niektórych miejscach do 89*7 m n. p. m. (trygonometr Biezdrowski las I). Od pd. ogranicza ją na obszarze skartowanym w zupełności warstwica 64 m, cechuje zaś prostolinijność o kierunku pd. zach. zach.— pn. wsch. wsch. Kierunek ten należy uważać za zasadniczy ze względu na to, że pas wydm zachowuje go niezmiennie na znacznej przestrzeni, osiągając wysokość względną, dochodzącą do 25 m, oraz miejscami dość duży spadek, wynoszący średnio 12°.

Pas wielkich wydm parabolicznych międzyrzecza Warciańsko-noteckiego biegnie mniej więcej zgodnie z ogólnym kierunkiem doliny Warty, chociaż, coprawda, odległość pomiędzy krawędzią a korytem Warty ku zachodowi się zmniejsza (na linji Wronki-Bielawy wynosi 7 km, na linji zaś Lubowo-Toma-szewo 4 km).

Obszar na pd. od krawędzi posiada ogólne pochylenie ku dolinie Warty, (pochylenie terenu w tym kierunku wynosi średnio około 3 m na kilometr). Wypełniony jest pagórkami, usypanemi z piasków w wydmy, które są znacznie niższe od wydm, tworzących wspomnianą krawędź. Piaski w wydmach są eolicznie warstwowane. Wysokość względna owych pagórków waha się od