8955898626

w skrócie

ści radiowej z odbiornikiem na Ziemi. Sama podróż sondy Juno potrwa 5 lat. Wykorzysta grawitację Ziemi, by rozpędzić się do większej prędkości i zbliżyć się do Jowisza w roku 2016. Następnie wejdzie na jego orbitę, stając się sztucznym satelitą gazowego olbrzyma. Szacuje się, że misja potrwa mniej więcej rok — w tym czasie Juno okrąży Jowisza 33 razy. Później prawdopodobnie spali się w jego atmosferze.

Sondę zasilają wyłącznie baterie słoneczne. Celem misji Juno jest zbadanie i lepsze zrozumienie ewolucji największej planety w Układzie Słonecznym. W szczególności obserwowana będzie atmosfera i magnetosfe-ra Jowisza. Naukowcy sądzą, że pomiary zawartości wody i amoniaku w atmosferze pozwolą nam dowiedzieć się więcej o pochodzeniu atmosfer planet olbrzymów. Innym naukowym celem jest poznanie struktury atmosfery Jowisza, jej zmienności, profili temperaturowych oraz dynamiki i przezroczystości obłoków.

Automatyczne ramię-robot stacji ISS. Canadarm2, zdejmuje logistyczny Jowisz ma silne pole magnetyczne. Zadaniem son-moduł „Rafaełio" z ładowni promu kosmicznego AtJantis pod nadzorem astro-    dy Juno jest wykonanie map tego pola, co da rnożli-

nautów. Źródło: NASA TV    wość zbadania samych zmian w polu, jak i procesu dy-

Ostatnia misja wahadłowca: STS-135

Wahadłowiec Atlantis został wystrzelony 8 lipca 2011 r. Był to jego ostatni lot i zarazem ostatnia misja w historii tzw. promów kosmicznych NASA — misja STS-135. Podczas dwunastu dni Atlantis był połączony z Międzynarodową Stacją Kosmiczną (ISS). Dostarczył na nią załogę złożoną z czterech astronautów (dowódca Chris Ferguson, pilot Doug Hurley, specjaliści: Sandy Magnus i Rex Walheim) oraz wielozadaniowy moduł logistyczny „Rafaello" zawierający zapasy oraz części, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania Stacji. Celem misji było ponadto sprowadzenie na Ziemię uszkodzonego urządzenia pompującego amoniak z ISS.

Historia lotów wahadłowców sięga wczesnych lat 80. ubiegłego wieku. Pierwszym lotem była misja promu Columbia (12 kwietnia 1981 r.). W następnej kolejności poleciały wahadłowce Challenger (który uległ spektakularnej katastrofie podczas startu w 1986 r.), oraz Discovery, Atlantis i Endeavour. Loty wahadłowców wznowiono w lipcu 2005 r. po przerwie

nama magnetycznego, który powoduje jego powstawanie. Zmierzy też stopień przyśpieszania cząstek w magnetosfe-

rze planety oraz zbada procesy powstawania zórz polarnych. Juno będzie także badać rozkład masy Jowisza i jego pole grawitacyjne, w szczególności to, jak siły przyciągające pochodzące od satelitów Jowisza wpływają na rozkład mas samej planety (tzw. siły pływowe).

Cele misji zostaną zrealizowane przy użyciu ośmiu instrumentów naukowych, w tym radiometru mikrofalowego, mierzącego emisję termiczną planety, magnetometru, który ma badać rozkład pola magnetycznego w otoczeniu Jowisza, sensora do obserwacji zórz polarnych oraz odbiornika fal radiowych i plazmowych (ma on za zadanie mierzyć spektrum radiowe i plazmowe w obszarze polarnym Jowisza i identyfikować obszary pojawiania się zórz). Dodatkowo, na Juno zainstalowana została kamera edukacyjna JunoCam, mająca wykonywać kolorowe mapy planety.

Elżbieta Kuligowska

Źródło: NASA

spowodowanej nieudanym powrotem promu Columbia na Ziemię w 2003 r.

Koniec programu wahadłowców nie oznacza końca agencji kosmicznej NASA ani też zaprzestania lotów kosmicznych — w planach są już całkiem nowe programy badań i rozwoju technologii w tej dziedzinie. W kilku krajach (m.in. we Francji, w Niemczech) trwają także prace nad konstrukcją nowej generacji promów kosmicznych.

Elżbieta Kuligowska

Źródło: NASA

Juno

— nowy satelita Jowisza

Piątego sierpnia 2011 r. z przylądka Canave-ral na Florydzie wystrzelono bezzałogową rakietę nośną Atlas 5. Na jej pokładzie znajdowała się nowa sonda NASA — Juno — która następnie odłączyła się od rakiety i obecnie

jest w drodze na Jowisza. Na razie misja prze- Sonda Juno oczekuje na wystrzelenie w Kosmos na pokładzie rakiety nośnej Atlas biega pomyślnie — sonda jest w stałej łączno- V-551. Źródło: NASA/JPL-Caltech/KSC

5/2011

Urania - POSTUPY ASTRONOMII

209