8955898725

r nsĄ

kalendarz astronomiczny 2011

Meteory

Od 17 do 26 grudnia promieniują meteory z bardzo słabo zbadanego roju Ursydów (URS), związanego z kometą 8P/Tuttle. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy i ma współrzędne: rekt. 14^h28^m, deki. +76°. Maksimum aktywności URS przypada w tym roku 23 grudnia o 2:00 UT. Strumień jest słaby, jednak w latach 1945 i 1986 zanotowano jego silne rozbłyski. Zwiększona aktywność, aź do ZHR równego 30 i więcej, była również obserwowana w latach 1988, 1994, 2000, 2006, 2007 i 2008. W bieżącym roku spodziewana jest również jego zwiększona aktywność, w związku z bliskością macierzystej komety. Tegorocznym obserwacjom tego interesującego roju nie będzie przeszkadzał Księżyc w nowiu.

Od 7 do 17 grudnia promieniują meteory z roju Gemini-dów (GEM) związanego z planetoidą (prawdopodobnie „wygasłą” kometą) (3200) Phaeton. Radiant Geminidów leży w gwiazdozbiorze Bliźniąt i w momencie maksimum aktywności w dniu 14 grudnia ma współrzędne rekt. 7^h28^m, deki.+33°. Strumień jest zawsze obfity, jednak jego wewnętrzna struktura pozostaje nadal słabo zbadana, toteż wymaga on obserwacji nie tylko w momencie przewidywanego maksimum. W obserwacjach tych meteorów będzie jednak przeszkadzał Księżyc po pełni.

• * *

1^d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej.

1^d04^h Maksymalna libracja Księżyca (9,3°) w kierunku Marę Au-strale (oświetlone).

VII" Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 5°.

1*20*31"* Gwiazda zmienna zaćmieniowa 1143 Cyg osiąga minimum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9" do 6,4^m [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 1/2005J.

3^d03^h29^m Gwiazda zmienna ó Cep (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,5") [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 5/2007].

3°19^h44^m Gwiazda zmienna tj Aql (cefeida) osiąga maksimum jasności (3.5^m) [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 6/2007].

4^d05^h Złączenie Urana z Księżycem w odl. 5°.

4^d09^h Merkury w koniunkcji dolnej ze Słońcem.

4^d23^r,46^m Gwiazda zmienna zaćmieniowa WW Aur osiąga minimum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5.8^m do 6,6^m [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 5/2006].

6^d16^h Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 4°.

8^d Gwiazda zmienna długookresowa R Aql (miryda) (19ⁿ06,4^m, +8° 14’) osiąga maksimum jasności (6.1^m) [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 2/2010].

9^d Gwiazda zmienna długookresowa U Ari (miryda) (3*11,1"*, +14°48 ) osiąga maksimum jasności (8.1^m) [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 5/2009],

9* Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej.

9^d00^h Minimalna libracja Księżyca (2,9°) w kierunku krateru Schic-kard (zacieniony).

10° Całkowite zaćmienie Księżyca, widoczne we wschodniej Azji. w Indonezji, w Australii, na Alasce, na Grenlandii oraz w zachodniej części Oceanu Spokojnego; w Afryce, w Europie i w zachodniej Azji przy wschodzie Księżyca, natomiast w Ameryce Północnej oraz we wschodniej części Oceanu Spokojnego przy zachodzie Księżyca. Przebieg zaćmienia (w nawiasach wysokość nad horyzontem w Warszawie): początek zaćmienia półcieniowego: 11^h33^m (-15°). początek zaćmienia częściowego: 12^h46™ (-10°), początek zaćmienia całkowitego: 14^h06^m (-2°), maksimum zaćmienia: 14^h32^m (1°), koniec zaćmienia całkowitego: 14^h57^m (4°), koniec zaćmienia częściowego: 16^h18^m (15°), koniec zaćmienia półcieniowego: 17*30"* (25°). Maksymalna faza zaćmienia całkowitego wyniesie 1,1061. W północno-wschodniej Polsce Księżyc wzejdzie wraz z rozpoczęciem fazy całkowitej, w południowo-zachodniej Polsce jednocześnie z zakończeniem fazy całkowitej.

10*01 "SI" Gwiazda zmienna £ Gem (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,6^m) [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 6/2007].

			•
			.
Rys. 12. Konfiguracja galileuszowych księżyców Jowisza w grudniu 2011 (I — lo, II — Europa. III — Ganimedes. IV — Callisto). Przerwa w trasie księżyca oznacza przebywanie satelity w cieniu planety. Zachód na prawo od środkowego pasa (tarczy planety), wschód na lewo

n ifl
	L	1U 17
hm ni	*jwm	Ir ta ______________
\ ^7	Z	10 to
u \ A		iy ?n _____
R vw \ V	)
u \ y fi \	\	C1 oo
\	/K	cc 99 ___________________
^( X /	' \	Cu
in	|		I
i U 11		CO 97
11 1°		C1 9Q
ic 1 0 _		co 90
10 14 -		Cu 90
		uu 91
ID /A 1 c 1 /	X ... \	ul 99
III Rys. 13. Konfiguracja pięciu najjaśniejszych księżyców Saturna w grudniu 2011 (III — Tethys, IV — Dione, V — Rhea, VI — Tytan, VIII — lapetus). Zachód na lewo od środkowego pasa (tarczy planety), wschód na prawo

236 Urania - POSTĘPY ASTRONOMII 5/2011