8955898998

98

3)    wybór spośród wariantów rozwiązań konstrukcyjnych tych, które według ekspertów najlepiej spełniają układ kryteriów,

4)    modyfikację rozwiązań konstrukcyjnych w celu poprawy ocen cząstkowych,

5)    ponowną ocenę rozwiązań konstrukcyjnych wyróżnionego zbioru typowych rozwiązań konstrukcyjnych.

Zastosowanie metody uproszczonej do tworzenia typowych rozwiązań konstrukcyjnych przedstawiono w pracach [79, 82). Prostota metody pozwala na zastosowanie formularzy „elektronicznych", jak to przedstawiono na rys. 5.4.1.

Aby przeprowadzić modyfikację rozwiązań konstrukcyjnych, niezbędne jest uzgodnienie wyników oceny i rejestracja argumentacji z przeprowadzonych przez ekspertów E* ocen cząstkowych. Podstawą modyfikacji istniejących rozwiązań konstrukcyjnych w celu opracowania typowych rozwiązań konstrukcyjnych rodziny konstrukcji są dwa kryteria KT1 - kryterium minimalnej różnorodności rozwiązań konstrukcyjnych,

KT2 - kryterium poprawy wartości ocen przez wprowadzanie nowych cząstkowych rozwiązań konstrukcyjnych.

Na podstawie kryterium KT1 w rozważanym zbiorze wstępnie typowych rozwiązań konstrukcyjnych podlegają najpierw ujednoliceniu elementy znormalizowane i katalogowe oraz rozwiązania konstrukcyjne połączeń. Przykładowo, w tłokach i dławmcach siłowników hydraulicznych ujednolicono pierścienie uszczelniające, prowadzące i zgarniające (rys. 5.4 7 -5.4.10). W następnej kolejności ujednolicane są połączenia między elementami w rozwiązaniach konstrukcyjnych oraz między rozwiązaniami konstrukcyjnymi, wyróżniając na podstawie ocen cząstkowych te, które spełniają warunek (5.35). Przykładowo w dławmcach ujednolicono sposób połączenia rury z tuleją dławnicy, wyróżniając połączenie postaciowe na drut, gwintowe wewnętrzne i gwintowe zewnętrzne (rys. 5.4.10). W połączeniach gwintowych ujednolicono również zabezpieczenie złącz gwintowych przed odkręcaniem z zastosowaniem kleju Loctite.

Zgodnie z kryterium KT2 analizuje się te rozwiązania konstrukcyjne wks£;(w = l,wz), które uzyskiwały maksymalne wartości w ocenach cząstkowych

u*.(e = l,ez)-*Max,    (5.35)

••l m

gdzie: e - numer identyfikujący eksperta, n - numer porządkowy kryterium,

w - numer porządkowy wariantu rozwiązania konstrukcyjnego.

Głównym źródłem informacji do modyfikacji rozwiązań konstrukcyjnych są zarejestrowane informacje o: uszkodzeniach, zawodności działania, uciążliwościach montażu i demontażu (najczęściej skumulowane w zakładach remontowych). To sprzężenie zwrotne w zakresie rodzin konstrukcji jest jeszcze mało wykorzystywanym źródłem informacji. Obecnie częściej prowadzi się kosztowne próby mszczące, badając w sposób eksperymentalny prototypy rozwiązań konstrukcyjnych ze względu na stopień spełnienia kryterium. Przykładem modyfikacji rozwiązań konstrukcyjnych w procesie tworzenia uporządkowanych rodzin konstrukcji może być połączenie na drut, powszechnie stosowane w górnictwie, przedstawione na rys. 5.4.2.

o)

Ryl. 5.4.2. Modyfikacja konstrukcyjna połączenia na drut Fig. 5.4.2. Constructional modificalions of thc joint with a wice

Początkowe rozwiązanie konstrukcyjne przedstawia rys. 5.4.2a. Podstawową wadą rozwiązania było ścinanie drutu lub jego trwałe odkształcenie uniemożliwiające demontaż. Drut wbijany jest od zewnętrznej strony rury przez wytrezowane rowki Przedstawione wady skutecznie usunięto, rys. 5.4.2b. wprowadzając dodatkowy luz Lu oraz otwór Ot. co ułatwiało rozruszanie dławnicy w trakcie demontażu. Ponadto zastąpiono kwadratowy rowek na drut rowkiem sześciokątnym, co powoduje zgniatanie drutu, eliminując jego ścinanie lub trwałe odkształcanie. Poprawiło to w znacznym stopniu demontaż złącza. Aby poprawić montaż i demontaż złącza podzielono drut na dwie części i zastosowano dodatkowy składnik rozwiązania konstrukcyjnego o nieokreślonej postaci konstrukcyjnej, a mianowicie smar grafitowy. Na skutek konieczności wzmocnienia rury w połączeniu oraz ułatwienia montażu przeprowadzono kolejną modyfikację konstrukcyjną, rys. 5.4.2c. To rozwiązanie konstrukcyjne jest rozwiązaniem tzw. „zatrzaskowym”, powstającym dzięki zastosowaniu stopnia St i drutu mcdzielonego. odpowiednio wyprofilowanego. Struktura rury me jest już naruszona wyłrezowanymi rowkami, a ponadto zrezygnowano z pocienienia grubości rury, wprowadzając ścięcie Śc. w celu uniknięcia uszkodzenia uszczelnienia tłoka w trakcie montażu. Stosowanie nowych rozwiązań cząstkowych wymaga przeprowadzenia badań eksperymentalnych (np. w rozwiązaniach konstrukcyjnych tłoków nowego typu uszczelnienia (69]).

5.4.2. Relacje sprzężeń między rozwiązaniami konstrukcyjnymi

Zbiory typowych rozwiązań konstrukcyjnych rodziny konstrukcji TKs^ł'(r = l.rz) powinny spełniać kolejne kryterium. KT3 - maksymalnej liczby sprzężeń między typowymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi. Niekorzystnym wynikiem typizacji mogą być niespójne zbiory typowych rozwiązań konstrukcyjnych, przedstawione przykładowo na rys. 5 4.3a. Widoczny jest tutaj brak sprzężenia między typowymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi tks^r-l.rz), co uniemożliwia uzyskanie pełnej ich kombinacji w celu tworzenia typowej postaci konstrukcyjnej n¹*. Taki wynik typizacji wymaga korekty wybranych typowych rozwiązań konstrukcyjnych lub modyfikacji rozwiązań konstrukcyjnych.