Z danych zawartych w powyższej tabeli wynika, iż wielu ankietowanych uważało rozmowy z uczniami na temat problemów codzienności za nieudane. Główną przeszkodę stanowiła nieporadność językowa młodzieży. Takie stanowisko nauczycieli wskazuje na brak świadomości roli, jaką ma do spełnienia polonista, oraz celów nauczanego przedmiotu. Na szczęście ponad połowa badanych rozmowy tego typu uznała za potrzebne, gdyż dawały dziecku szansę zarówno na pokazanie się jako aktywnej jednostki społecznej, jak i na rozwijanie umiejętności nadawczo-odbiorczych w wypowiadaniu się na interesujące go tematy.
W związku z tym, iż spora grupa respondentów akceptowała publicystyczne zainteresowania uczniów, warto prześledzić, w jaki sposób włączała je do kształcenia polonistycznego.
Tabela 5. Włączanie publicystycznych zainteresowań uczniów
do kształcenia polonistycznego
Dokładne zaplanowanie odpowiednich godzin w rozkładzie materiału |
40% |
Okazjonalne zaangażowanie ucznia na lekcjach języka polskiego w życie społeczne |
21% |
Wykorzystanie twórczo-zabawowych potrzeb uczniów |
39% |
Wśród badanych dominowali poloniści uznający potrzebę zaplanowania w rozkładzie materiału stałych zajęć, podczas których rozmawialiby z młodzieżą na tematy publicystyczne. Dla zbliżonej procentowo grupy nauczycieli tego typu lekcje miałyby sens w związku z twórczo-zabawowymi potrzebami uczniów. Niektórzy jednak wykorzystywali uczniowską chęć angażowania się w życie społeczne zupełnie przypadkowo i okazjonalnie. Nie są to zupełnie rozbieżne punkty widzenia. Można sugerować, iż włączenie publicystycznych zainteresowań młodzieży do kształcenia polonistycznego zależą od rzetelnego przygotowania pedagogiczno-psychologicznego nauczyciela, jego wiedzy o uczniu oraz solidnej podstawy metodycznej. Konieczna jest również, jak zostało to już wcześniej wspomniane, polonistyczna świadomość potrzeby integracji kształcenia kulturo-wo-literackiego i językowego z kulturą popularną. Zapewne wyrabianie takich kompetencji będzie stanowiło o otwarciu się szkoły na kształcenie ucznia dla życia, a nie obok niego. Wymagania rzeczywistości wymuszają dzisiaj zmianę postaw nauczycieli i sposobu ich myślenia. Każą więc poloniście: (1) rozpoznawać wyznaczniki rzeczywistości, w jakiej żyje młodzież, (2) otwierać się
44