Podstawowym aktem prawnym o zasięgu międzynarodowym, kompleksowo regulującym zagadnienia związane z ochroną danych osobowych, jest Konwencja Nr 108 Rady Europy z dnia 28 stycznia 1981 r. o ochronie osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych2. Konwencja nałożyła na kraje członkowskie zobowiązanie stworzenia ustawodawstwa w zakresie ochrony danych osobowych, wskazując jednocześnie, w jakim kierunku ustawodawstwo to powinno zmierzać.
Ochrona danych osobowych jest prawem podstawowym, ustanowionym w art. 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i w art. 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Prawo do ochrony danych osobowych nie jest prawem absolutnym i powinno być analizowane w kontekście funkcji, jaką pełni w społeczeństwie. Ochrona danych osobowych jest bowiem ściśle powiązana z poszanowaniem życia prywatnego i rodzinnego chronionego na podstawie art. 7 Karty.
Podstawowy dokument ustanawiający obowiązujące unijne przepisy o ochronie danych osobowych - dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz. U. L. 281 z23.11.1995 r.) -został przyjęty z myślą o realizacji dwóch celów: ochrony podstawowych praw i wolności osób fizycznych, a w szczególności ich prawa do prywatności w kontekście przetwarzania danych osobowych oraz zagwarantowania swobodnego przepływu danych między państwami członkowskimi. Powyższa dyrektywa została uzupełniona przez decyzję ramową 2008/977AVSiSW z dnia 27 listopada 2008 r. w sprawie ochrony danych osobowych przetwarzanych w ramach współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych (Dz. U. L 350 z 30.12.2008 r.). Zakres stosowania tej decyzji jest ograniczony do przetwarzania danych osobowych przekazywanych lub udostępnianych pomiędzy państwami członkowskimi w obszarze dawnego trzeciego filaru UE.
Konwencja Nr 108 RE weszła w życie 1 października 1985 r. Polska ratyfikowała Konwencję w dniu 24 kwietnia 2002 r.
6