WYKŁADY: Zasady projektowania silników: wymagania stawiane silnikom różnych zastosowań i kierunki rozwoju; podobieństwo silników; wybór układu cylindrów; zasady tworzenia typoszeregów; parametry porównawcze silników; obliczenie głównych wymiarów silnika (S,D); dobór stosunku S/D; zasady obliczeń wytrzymałościowych elementów silnika. Mechanika układu korbowego: zasadnicze parametry konstrukcyjne mechanizmu korbowego; wyznaczanie drogi, prędkości i przyspieszenia tłoka; siły działające w mechanizmie korbowym (gazowe, bezwładności). Wyrównoważanie silników: zasady i możliwości wyrównoważania sił bezwładności w silnikach 1-cylindrowych i wielocylindrowych rzędowych oraz widlastych; wyrównoważanie naturalne i za pomocą przeciwciężarów; nierównomierność biegu i zasady obliczania koła zamachowego. Drgania skrętne wałów korbowych: redukcja mas ruchomych układu korbowego, redukcja długości i wału; zasady obliczania drgań własnych, postacie drgań wału, rezonanse; zapobieganie drganiom skrętnym (kształt wału, kolejność zapalania, liczba i układ cylindrów, tłumiki drgań skrętnych). Wały korbowe: zasady kształtowania i obliczeń czopów, ramion i zakończeń wału; dobór materiałów; zagadnienie wytrzymałości zmęczeniowej i sposoby jej podwyższania; problem sztywności wału i kadłuba silnika. Łożyska mechanizmu korbowego: biegunowe wykresy obciążeń czopów i łożysk (zasady sporządzania i cele); zasady kształtowania i obliczeń; dobór luzów łożyskowych i materiałów; zagadnienie wytrzymałości zmęczeniowej łożysk i odporności na zacieranie. Zespół tłok-sworzeń tłokowy-pierścienie tłokowe: zasady kształtowania tłoków - powierzchnia boczna, komory spalania, piasta; zasady doboru liczby i rodzaju pierścieni tłokowych; rodzaje sworzni tłokowych; zasady obliczeń wytrzymałościowych elementów tłoka; dobór luzów roboczych i materiałów.
Semestr IX
WYKŁADY: Korbowody: zasady kształtowania i obliczeń korbowodów i śrub korbowodowych; dobór materiałów; sposoby podwyższania wytrzymałości zmęczeniowej. Cylindry i głowice: zasady konstrukcji i obliczeń kadłubów oraz tulei cylindrowych, stosowane materiały; konstrukcja głowic, sposoby mocowania; głowice i cylindry silników chłodzonych cieczą i powietrzem; uszczelki podgłowicowe. Układ rozrządu silnika: typy mechanizmów rozrządu; zasady doboru liczby, średnicy, skoku i rozmieszczenia zaworów; rodzaje i własności krzywek rozrządczych; konstrukcja wałka rozrządczego i jego napęd; kształtowanie innych mechanizmów rozrządu, zasady obliczeń; dobór materiałów; rozrząd silników dwusuwowych - odmiany, cechy konstrukcyjne. Układ doładowania silnika: konstrukcja i parametry sprężarek mechanicznych i turbosprężarek; zasady doboru; chłodnice powietrza doładowującego. Układ smarowania silnika: typowe schematy układu; zasady doboru pompy olejowej, filtracji oleju i chłodzenia. Chłodzenie silnika: systemy chłodzenia; elementy i schematy układu chłodzenia cieczą i powietrzem; zagadnienie regulacji układu chłodzenia.
ĆWICZENIA: Wybór założeń konstrukcyjnych silnika : sposób zapłonu, liczba suwów pracy, liczba i układ cylindrów, układ chłodzenia itp. Ukształtowanie wału korbowego ze względu na kolejność zapalania - silniki rzędowe, silniki widlaste. Obliczanie głównych wymiarów silnika. Zasady doboru S/D (1). Kinematyka układu korbowego silnika spalinowego tłokowego - wyznaczanie przebiegów przemieszczenia, prędkości oraz przyspieszenia. Obliczanie wpływu X= r/l oraz prędkości obrotowej na przyspieszenia w układzie tłokowo-korbowym. Rodzaje podobieństwa silników tłokowych. Wskaźniki porównawcze. Rodzaje, przyczyny i skutki działania sił w mechanizmie korbowym silnika. Określenie przebiegu siły stycznej wykreślną metodą Brixa. Wyznaczenie wypadkowej siły stycznej dla silników wielocylindrowych (2-, 3-, 4- i 6-cylindrowych). Obliczanie średniej jednostkowej siły stycznej. Zasady i możliwości wyrównoważania sił bezwładności w silniku. Wyrównoważanie naturalne i za pomocą przeciwciężarów. Równomierność biegu silnika, zasady konstrukcji i obliczania koła zamachowego. Zasada i cel sporządzania biegunowych wykresów obciążeń czopów i łożysk. Zasady konstruowania i obliczeń wybranych elementów układu korbowego silnika spalinowego.
Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Jednostka organizacyjna: |
Dr hab. inż. Zygmunt Szlachta, prof. PK Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych (M-4) |
Kierunek/Specjalność: Tytuł przedmiotu: Semestr, wymiar godz. (L), pkt.: |
MiBM / Silniki Spalinowe Laboratorium silników tłokowych SS-4 VIII - L2 (3 pkt.); IX - L3 (3 pkt.) |
Semestr VIII
LABORATORIUM: Sporządzanie charakterystyki prędkościowej eksploatacyjnej i charakterystyki
prędkościowej mocy dławionej silnika Zl. Sporządzanie rodziny charakterystyk obciążeniowych. Podstawowe charakterystyki silnika zasilanego paliwem gazowym. Pomiar sprawności mechanicznej silnika metodą obcego napędu. Indykowanie silnika Zl. Pomiar i analiza charakterystyki prędkościowej pompy wtryskowej. Pomiar i analiza charakterystyki prędkościowej wolnossącego silnika ZS o