9752257106

Mateusz Popki

o System ochrony w ramach ONZ. Rady Europy i UE (Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i wolności -posiada skuteczny mechanizm egzakcji - ETPCz; w ramach UE; solange - nie będą respektować prawa wspólnotowego jak w ramach UE nie zapewni się przestrzegania praw i wolności karta Praw Podstawowych o Prawa i wolności III generacji

•    XX wiek - rozbudów a instrumentów ochrony:

1.    Rozszerzenie zakresu ochrony sądowej (sądownictwo administracyjne, konstytucyjne);

2.    Ochrona praw jednostki w sytuacjach szczególnych oraz na szczeblu regionalnym i lokalnym (ombudsmani);

3.    Rozszerzenie podmiotowego zakresu ochrony w prawie wewnętrznym;

4.    Wzajemne oddziaływanie na siebie systemów krajowych, międzynarodowych i ponadnarodowych.

•    Kategorie praw i wolności

1.    Indywidualne i zbiorowe.

2.    Materialne (wolność słowa, zgromadzeń, zrzeszeń) i proceduralne (meta-prawa, istniejące dla ochrony praw materialnych, np. prawo do sądu, prawo do wystąpienia do RPO, do skargi konstytucyjnej). Prawo do sądu prawem materialnym i proceduralnym jednocześnie.

3.    Absolutne (wolność od tortur, wolność od nieludzkiego traktowania) i podlegające ograniczeniom (większość praw, kwestia na jakiej podstawie można prawa ograniczać).

4.    Niezbywalne i zbywalne (prawo własności - możemy przekazać, zrezygnować, własność może nam zostać odebrana -wywłaszczenie).

5.    Pozytywne (wymagają pozytywnego działania ze strony państwa - prawa socjalne, np. prawo do tworzenia partii politycznych (państwo zapewnia środki partiom politycznym)) i negatywne.

6.    Klasyczne i socjalne.

7.    Mające wymiar wertykalny (prawa wyborcze - państwo a obywatel) i horyzontalny (pomiędzy obywatelami, kontrdemonstracja. Są prawa tytko w relacjach wertykalnych - prawo do sądu (państwo ma obowiązek zapewnić; inna jednostka może zabierać prawo do sądu - blokować przewód sądowy.

•    Regulacje konstytucyjne problematyki praw człowieka w Polsce

1.    Konstytucja 3 maja 1791

2.    Konstytucja marcowa (17 marca 1921)

3.    Konstytucja kwietniowa (23 kwietnia 1935)

4.    Konstytucja PRL (22 lipca 1952)

5.    Konstytucja z 1997 roku

•    Konstytucja 3 maja 1791

o Brak rozdziału dot. praw i wolności jednostki o Brak wolności sumienia i religii (religia izymskokatolicka panująca) o Stanowy charakter

o „stanowi szlacheckiemu wszystkie swobody, wolności, prerogatywy i pierwszeństwa w tyciu prywatnym i publicznym zapewniamy."

o ,. Wszystką szlachtę równymi być między sobą uznajemy. " (zasada równości w obrębie grupy społecznej) o „Lud rolniczy [... ] pod opiekę prawa i rządu krajowego obejmujemy"

•    Konstytucja z 17 marca 1921 r.

o Rozdział V „Powszechne obowiązki i prawa obywatelskie" o Kategorie praw i wolności konstytucyjnych wg Wacława Komamickiego:

1)    Prawa wolnościowe (dotyczące sfer wolności jednostki - wolność słowa, sumienia, zgromadzeń, zrzeszeń

2)    Prawa podlegające na udzieleniu przez państwo ochrony prawnej dobrom i interesom jednostki ( zapisy że państwo chroni życia wolność i w łasność jednostki; zapisanie prawa do odszkodowania)

3)    Prawa polegające na korzystaniu z pomocy' państwa (opieki państwowej)

i. Przepisy konstytucji nie były stosowane bezpośrednio, nie były przez nikogo stosowane bezpośrednio, bo nie było wtedy sądu konstytucyjnego w Polsce