Zmiany na polskim rynku energii elektrycznej muszą mieć na celu stworzenie silnych ekonomicznie przedsiębiorstw, które mogłyby zapewnić zrównoważony rozwój energetyczny. Celem zmian, które powinny być dokonane przed otwarciem się rynku powinno być bezpieczeństwo energetyczne kraju dzięki inwestycjom powiększającym możliwości wytwórcze, przesyłowe i dystrybucyjne oraz związana z tym niezawodność dostaw. Zmiany rynku powinny przyczynić się do minimalizacji kosztów i konsolidacji sektora energetycznego. Minimalizacja kosztów jako cel polityki energetycznej niesie za sobą zwiększenie efektywności firm energetycznych, które powinno być stymulowane przez odpowiednią politykę regulacyjną. Konsolidacja spowoduje wykorzystanie efektów skali i synergii na tymże rynku co doprowadzi do obniżenia kosztów produkcji energii. Wynikiem tych działań będzie wzrost konkurencyjności polskich firm na otwierającym się rynku energii elektrycznej i aktywny udział naszego sektora energetycznego w rozwoju międzynarodowego handlu energią elektryczną. W efekcie odbiorca końcowy otrzyma produkt dobrej jakości w korzystnej cenie. Zwiększenie konkurencji powinno odbywać się poprzez podjęcie działań w kierunku dekoncentracji, czyli jeszcze większego rozdzielenia działalności wytwórczej, przesyłowej i handlowej w celu uniknięcia możliwości subsydiowania skrośnego.
Należy doprowadzić do udrożnienia przepływu energii (handlu ) ponad granicami tak, żeby mogła zaistnieć presja konkurencyjna na rynku europejskim. Skutkiem tego działania będzie obniżenie cen energii dla odbiorców indywidualnych oraz hurtowych ze względu na konkurencję i bardziej transparentne tworzenie cen.
W kontekście wykorzystania energii pierwotnej istotne jest kontynuowanie reformy górnictwa węgla kamiennego w celu zmniejszania udziału kosztu paliwa w całkowitym koszcie wytworzenia energii elektrycznej. Dotyczy to także obniżenia wysokich kosztów transportu węgla. Zatem pożyteczne jest w przypadku Polski rozpatrywanie wariantu kompleksów paliwowo-energetycznych (kopalnia + elektrownia). Taki przykład konsolidacji pionowej - wertykalnej, firm energetycznych powinien odbywać się na kilku poziomach: począwszy od zabezpieczenia surowca do produkcji energii, aż po firmy dostarczające energię odbiorcy. Ważna jest również konsolidacja horyzontalna (również poza granicami kraju), która zabezpiecza dywersyfikację źródeł energii (węgiel, gaz, ropa). Forma ekspansji terytorialnej jest z jednej strony próbą zmonopolizowania rynku, natomiast z drugiej strony ma zwiększyć
15