9739661665

Przykłady licencji ustawowych

Dozwolony użytek publiczny, obejmujący przede wszystkim prawo przedruku i prawo cytatu, ma na celu umożliwienie swobodnego dostępu do chronionych dóbr w interesie publicznym. Ustawodawstwa poszczególnych państw przewidują różne formy swobodnego korzystania z utworów - są one zazwyczaj związane z istotnymi potrzebami społecznymi, a w szczególności z potrzebą sprawnej wymiany informacji o bieżących wydarzeniach politycznych, kulturalnych i gospodarczych, potrzebami nauki, oświaty i kultury.

Przepisy o dozwolonym użytku publicznym (art. 24-33) upoważniają określone w nich podmioty do korzystania z utworów. Eksploatacja ta nie wymaga uzyskania zgody podmiotu uprawnionego i jeżeli ustawa nie stanowi inaczej - uiszczenia wynagrodzenia. Zakres użytkowania z utworów musi się jednak odbywać przy zachowaniu wymienionych w ustawie przesłanek, a nadto w granicach wyznaczonych przez art. 34 i 35.

Prawo przedruku

Dozwolony użytek publiczny, w postaci prawa przedruku,.reguluje art. 25 ust. 1 pkt 1 Ustawy, który stanowi, że wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:

1)    już rozpowszechnione:

a)    sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,

b)    aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione,

c)    aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie.

Pozostałe punkty ust. 1 tego artykułu zezwalają także na tworzenie i rozpowszechnianie, jednak z wykorzystaniem prawa przedruku często z połączeniem prawa cytatu:

2)    krótkich wyciągów ze sprawozdań i artykułów, o których mowa w pkt 1 lit. a) i b),

3)    przeglądów publikacji i utworów rozpowszechnionych,

4)    mów wygłoszonych na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby,

5)    krótkich streszczeń rozpowszechnionych utworów.

Prawo przedruku obejmuje więc na przykład przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych, które dotychczas nazywano przeglądem prasy. Co do zasady nie może to być przegląd i zeskanowanie całych artykułów. Charakterystyczne jest, że prawo przedruku, o którym mowa w zakresie wykorzystania