A. Zmęczenie obwodowe - obejmuje przede wszystkim zmiany w mięśniach, gdzie w czasie wykonywania pracy mięśniowej zdolność komórek mięśniowych do surowców stopniowo zmniejsza się. Przejawia się to zmniejszeniem siły i szybkości ich skurczów, aż do całkowitej utraty zdolności do pracy.
Zmęczenie obwodowe objawia się poprzez: zmniejszenie się siły skurczu mięsni
- wydłużenie się fazy skurczu i rozkurczu
- wydłużenie się fazy utajnionego pobudzenia
- wydłużenie okresu refrakcji (niewrażliwości mięśnia)
Przy bardzo intensywnym wysiłku objawy zmęczenia mięśni występują już po upływie kilki sekund pracy. Jego przyczyną jest zmniejszenie się częstotliwości pobudzeń komórek mięśniowych, związanych z upośledzeniem przewodzenia impulsów przez złącza nerwowo -mięśniowe (zmęczenie synaptyczne) - wyczerpanie mediatora czyli acetylocholiny.
Przy mniejszej intensywności wysiłku objawy zmęczenia mięśni występują po ok. 30s do kilkunastu minut. Jego metaboliczną przyczyną jest ubytek zasobów komórkowych ATP i fosfokreatyny oraz gromadzenie się w komórkach mięśniowych mleczanu i związany z tym wzrost stężenia jonów wodorowych i nieorganicznego fosforanu. Przy wysiłkach dłuższych niż kilka minut, zmęczenie wywołuje wzrost temp. mięsni, dzięki czemu me działają enzymy i pobudliwość mięśni obniża się - przez niedostateczne zwiększenie przepływu krwi, np. podczas wysiłków statycznych (upośledzenie zaopatrzenia mięśni w tlen lub substraty energetyczne w wyniku zwężema tętnic doprowadzających krew do mięśni). Przy wysiłkach długotrwałych zmęczenie wywołuje wyczerpanie glikogenu mięśniowego co upośledza wytwarzanie ATP. Istotne znaczenie mają też zmiany w uwodni emu komórek i przesunięcia jonowe. Przy wysiłkach o inwidualnej maz mocy zmęczenia jest na ogół większe niż u osób wytrenowanych, ponieważ są om zdolni do wykonania większej pracy i charakteryzują się większą tolerancją wysiłkową. Wielkość zmian zmęczeniowych w mięśniach zależy od: intensywności czasu trwania wysiłku stopnia wytrenowama
zmiany w środowisku wewnętrznym mięśni
B. Zmęczenie ośrodkowe - obejmuje przede wszystkim zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym. Jest to zjawisko bardzo dobre w sensie biologicznym. Obrom on człowieka przed maksymalnym wyczerpaniem biologicznym, fizjologicznym i biochemicznym.
W zmęczeniu ośrodkowym możemy wyróżnić:
procesy czynnie ograniczające zdolność kontynuowania wysiłku lub zwiększania jego intensywności, zabezpieczające organizm przed nadmiernym obciążeniem (mechanizm czynnej ochrony). Przez ingerencję impulsów docierających podczas pracy do OUN powstaje odczucie ciężkości pracy, co podczas przekroczenia pewnego poziomu - zmniejsza motywację do kontynuowania wysiłku lub zwiększenia jego intensywności.
zmniejszenie sprawności niektórych funkcji OUN w następstwie zmian poziomu aktywacji tego układu.
Na początku wysiłku fizycznego i umysłowego poziom aktywacji OUN na ogół wzrasta.
W miarę zwiększenia intensywności lub czasu jego trwania poziom aktywności układu przekracza optimum, wówczas dochodzi do upośledzenia wielu czynności -zaburzema kontroli ruchów, zakłóceniu ulegają stosunki czasowe pomiędzy elementami ruchu, upośledzenia precyzji różnych bodźców, niezdolność koncentracji uwagi, kojarzenia, zakłóceniu ulega regulacja czynności wegetatywnych. Ważną rolę w determinowaniu