101058783

desce odencji. .Złoty wiek" należy jul do przeszłości a więc u>. co dobre. co pożądane, może pojawić mc wyłganie a przeszłości Prawdopodobnie była to jedna * wipótprasła nek. dzięki którym krajowcy połytyk oczekiwań* dostaw a ocarkiwantem przodkó*. któray zmienią i polepszą ich tyac

Zarówno spisy oczek rwanych towarów jak też wygląd .przodków" a lega ty zmianie wraz ar zmianą kontaktów cywilowcyjajcii Dawniej oczekiwano darów w poiuci zapilek. wyrobów I metalu, materiałów tekstylnych. później itrze Ib. mięsa w punkach, butów, a ostatnio aamnehodów. radioodteomtków czy motacykb Zmieniaj mc też wygląd .przodków". Przed drugą wojną światową przodkowie mieli białą skórę, później mówiono, te aą podobni do Japończyków, ale gdy czarni /ołmerze amcryfcaAacy przepędzili Japończyków, przodków przcdilawiano jako czamoakótych

Pojawiła uę cala arna teorii .cargo" Tubylczy prorocy najpnrw wak a rywali apoaoby. micjaca ł poataci. które mogłyby przyczynić aaę do przydania doataw Później usiłowali wykrakć lub wykupić od przybyszów tajemnicę jcargo". którą a. ich zdaniem, ponadah. a wymownym dowodem oa to był fakt. te otrzymjwab doi ta wy Na Nowych Nrbrydsch — piazc Mama - zdecydowano. te szeregowiec nazuttkum John Fnam jest królem AnurykL Jego prorocy zbudowali port lotniczy. ma którym lodowały owrykcdika bombouct bberatory wiozące mir ko t tedy Rer.tki pozostawiam na polach bitewnych wysp Ocrtmu Spokojmrgo wiknzywoty ma obecnolł Johma Fnana Pewna grupa wierzy, te ksatkę polom* tobuerza armu Sianów Zjednoczonych X dystynkcjami sierżanta I curwcmym krzyżem kot pant irkarskuga ma r_t kawach mani Johm Fnam. gdy obiecywał powróci* i doi lawą Malt czrrwomr krzyżyki kor pum lekarskiego mntniczono w malm ma proch m ayzplt Tatom olarzałąr każdy i mak zgrabmym plotkom Fe wam naczelnik wutski rzei+ej Johma Fttmy, zaswaiyl a wywusdie mkalomrm w 1970 t.. te . ludzie czekali prawy 2000 lat ma powrót Chrystusa, wyr mr możemy poczekał Jeszcze trochę ma Jolom Pnoma' W 1966 t prorok g wyspy Nowy Hmsowee w Archipelag* Bismarcka ozmapml że tatenuurę dostaw ima tylko prezydrmt Stanów Zjednoczonych Ciłonkowie tekty odmówili pkuenia podatków | zaoszrtfdzi/l 75 000 dolarów, aby Jiupił~ Lymdama Johnsona JrSlt tylko wyjawi hm tajemnicę"

Najłatwiej byłoby uznać, te prorocy jcargo* to zwykb oszuka, jednak żadne oszustwo mc odbywa aię bez specjalnej atmosfery, która mu aprryyi bez pewnego przyzwolenia oizukiwanego. a nawet wycej bez jego współudziału w oszustwie O tle wyc nawet przyjąć, że owi prorocy, to zwykli oszuka. nadal z antropotoggzncgo punktu wrzenia otwartym pozostaje pytanie o charakter kulturowego tła. w którym oszustwo to me tylko jert moJbwe. ale jat walnym faktem kulturowym działającym niezależnie od woli dom me ma oych oszustów Hania zgodnie z tym punktem widzenia lugrnąc. (...) te naprawdę utmtejr tajemnica cargo' I ie tubylcy słmrzna chcą Ją rozwiązał".

Starając wę rozwikłać zagadkę jcargo". autor koncentruje uę na kultach rejonu Madsngu. na północnym wybrzeżu Australijskiej Nowej Gwinei Pierwszy rząd kolonialny ustanowili w tym rejotte Niemcy Przybyli wral z mmi miijonarze luteransy oie zdołali przez cały czaj twojej działalności nawrócd ant jednego krajowca. Nie rozumiano tubylczej idei .wrlch łudzi^- Zgodnie z miejscowymi wyobraźniami, miarą ich wielkości było bogactwu darów, jakim mogkby obdzielić wiernych Gwmegczjkam nie wystarczała obietnica zbawienia w przyszłym żyou. chckk on dostaw tego. co przywożą statki dla samych misjonarzy i ich rodaków Tubyky pracowali ciężko na nacjach misyjnych, przy budowie dróg i na plantacjach, spodzie* sjąc aę wielkiej uczty Dlaczego jej me wydano* W I904 r tubylcy zawiązali tpwek. rmśazający do zalacia wszystkeh skąpych wielkich ludzi, aie władze dowiedziały się o nim ł skazały prowodyrów na śmierć Po czym urtanowiooo stan wyjątkowy

W naitępnym okresie rozwijał się kuli .cargo", w którym do mm owa ń teoria. że to me Europejczycy. a rodzimi przodkowie wysyłek dostawy, lecz Europejczycy przesz k ad za b tubylcom w otrzymaniu należnej Im caęłci W 1912 roku przygotowywane było nowe powstanie

Po wybuchu pierwszej wojny światowej miejsce Niemców zajęli Australijczycy, a wraz z mmi nown mijonarze Zwolennicy kultu jcargo" uznak. Zz to oni wlało* znają tajemnicę dosław Współpraca z chrześcijańskimi miąatni przyniosła nowe rozrzaiowame

Rolland Hansthmamn wykliny laterański misjonarz, wszedł pewnego niedzielnego poranka w !9ii t do koóctola i zastał wszystkich swatek itdyklyrh pomoc mk o w stojących za sznurem przeciągnie tym a poprzek nawy Przeczytali nut nastcpiąącą petycje .Dlaczego nse uczymy Uf ta/rmnacy doi law * Chrześcijaństwo nam czarnym ludziom praktyczna mc na daje Biali Wz* tdrjrwają sekret dostaw", t...) Tubyky zbojkotowali misje I wystąpili t nowym rozwiązaniem tajemnicy dostaw Jezus Chrystus da! Jt Europejczykom Obcemu chciał Je przekazał tubylcom ale żydzi I misjonarze ‘.mówili sif aby zatrzymał Jt dla siebie Żydzi schwytali Jezusa I więzili w .Ymśsti- albo też w górach nad Ssduy u Australii Wkrótce tednak Jezus uwolni sif i dostawy zaczną nadchodził SajbadiuJsi otrzymają najwięcej (jclsż odziedziczą') Ludzie przestali pracował, pozarzynall swoje świnie, rpalUi ogrody I zbterah rif masowo na cmentarzach*

Wybuch drugiej wojny światowej przyniósł nadejście Japończyków Zmiana sytuacji wywołała zmianę tubylczej teorii .cargo" W myśl nowych założeń me Jezus, lecz jego pjoec. miejscowe bóstwo Ktlibob. jat właściwym bogiem dosiaw Przybędzie zbrojnie wraz z przodkami wyglądającymi jak Japończycy, by zemścić wę na białych za oszustwa Nic więc dziwnego, ie witano Japończyków z entuzjazmem Ci wykorzystali sprzyjające un nastawiane ludność, ofiarowali prorokom .cargo" miecze samurajikic i godności oficerów Tłumaczyli, le dostawy spóźniają się. bo trwają walki PoraJki militarne przyniosły skrajnie brutalną eksploatację krajowców przez Japończyków Kradli otiatmc kmy l iwmtr A gdy to się skodezjrk>. rzucili się na psy i jedli Je A gdy i psy nę skodczyły. zacz fli polował na tubylców i rew nul ich Jrdc'

Powtórnie przybyli na wyspę Auatrabjczycy. chcąc pozyskać lojalność tubylców, rnówih o .rozwoju w okresie powojennym" Każdy otrzyma przyzwoity dom. etrktry-cznośł. pojazdy motorowe, lodzie porządną odzież I mnóstwu jedzeni*- Wiemy cały czai prorok .cargo" Yab. zabrany zastał do Australii, by na własne oczy mógł zobaczyć to. co zda mera samych Australijczyków było tajemnicą .cargo", a wsęc fabryki, warsztaty, magazyny, sklepy ild Najsnększe wrażenie zrobiło na nim jednak muzeum w QucceUand i zoo w Bnihnne Zobaczył tam wyroby tubylców z Nowej Gwice. obrzędowe maski, które misjonarze nazywab .dziełem szatana", stały teraz za szkłem i hak .oddowab on cześć" Drugim faktem, który zwrócił jego uwagę, było to. ke biali karmią zwierzęta w zoo i trzymają u stebw w doranrh psy i koty opiekując trę wmi Trzecim wydarzeniem, które por w o Mo mu ostatecznie przekonać uę o rozmiarach kłamstw przekazywanych przez miąooarty. było pokazanie mu książki z ilustrowaną ewolucją człowieka Wreszcie oLtnda go prawda misjonarze mówili, te przodkami człowieka byli Adam I Ewa. ale w rzeerywistota biali wierzyli, te kh przodkowie to małpy psy koty i mne rwunęta A laku byłv wiainu wierzenia tubylców, zamm misjonarze nu zumsih tek podstępem do pozbycia nf totemów Fóinuj Yah w rouuowu a swoich ddwtadc zemach z prorokiem O taktem zgodził sit ż Poglądem te muzeum Qurentlaruśu to naprawdę Rzym. miejsce do kiórego misjonarze zabrali bogów I mity nowogwinejskie, aby zdobył tajemnice nago'. Gdyby udało nę zwabił tych dawnych bogów t bogmu t powrotem do Nęwrj Gwmet. wówczas nastałaby nowa era siezfthwoki Sajpwtw natężałoby je dud porzucił chrześcijaństwo l powróć* do pogańskich obrzędów

Yah zaczął więc wypełniać swoją misję, wykorzeniając dawną koncepcję jcargo" Tubylcy z rozumek, ie pnwada on właściwą tajemnicę dostaw, tał administracja uznała w Yalire sprzymierzeńca w likwidacji kultu, mógł on zatem swobodnie szerzyć nową wersję tej samej koncepcji Pojawiły nę ołtarzyki w po naci Molów nakrytych białym) obrusami, na których wśród kwiatów składano ofiary z żywności i tytoniu, by skłonić dawne bóstwa do powrotu Tubyky przywęgab. że me w*rzą w żadne dostawy, gdyż Yah przekonał eh. iż nie mogą u^wmć Australijczykom swoich poczynań, gdyż d znów .ukradną dla siebie bogów nowogwinejtkch"

W roku 1950 władze aresztowały Yaiego za przygotowywanie buntu Kult Yatcgo. a właściwie jego koncepcji dostaw, trwał nadal Każdą poprawę warunków życia przypisywano jego interwencji Po wyjściu z więzienia Yah uznał, ie tajemni* jcargo" posiada Zgromadzenie Nowej Gwinei Wiekowy prorok stal ssę przedmiotem czci f... i

" Mnw IW.s w u.t ni

s IIZiIM

^u w «n. i. MI-143

177

17