1053228375

— 388 —

Analiza chemiczna wykazała, iż piorunowce składają się

z Si 0₂ —95—98%, Al, 0₃ -f- Fe₂ 0₃—1 —2"_n; Ca 0—0,06"₀ max. także z Mn 0, Mg 0 i Na₂ 0 w ilościach niewielkich.

Ilość krzemionki rozpuszczalnej w Na OH w ciągu 2 godzin wynosi 80—85% całej masy substancji piorunowca.

Piorunowce są genetycznie związane z podłożem, w którem występują. Potwierdzają to:    naoczne obserwacje prowadzone

w chwili powstawania piorunowców, petrograficzne podobieństwo niezmienionych ziarn, okludowanych przez szkło piorunowcowe, do ziarn piasku otaczającego piorunowce, wreszcie zgodność składu chemicznego piorunowców i wyż wspomnianych piasków.

Antoni Morawiecki.

Cenomańskie warstwy fosforytonośne okolic

Niżniowa nad Dniestrem.

Komunikat zgłoszony dn. 9 grudnia 1926 r.

Przedstawił p. St. J. Thugutt.

(Streszczenie)

Cenomańskie warstwy fosforytonośne okolic Niżniowa nad Dniestrem spoczywają wszędzie na jurze. Strop ich stanowi biała

kreda z czarnemi krzemieniami, zaliczana przez geologów do turonu i senonu.

Miąższość warstw waha się od 2 do 10 m. Podzielić je możemy na piaskowce, piaski i margle. U dołu występują warstwy piaskowców. Nad niemi leżą piaski, wreszcie margle. Miąższość piaskowców jest nieznaczna i nie przenosi zwykle 0,5 m. Miąższość piasków waha się w granicach 2—6 m., nie przekraczając nigdy 6 m. Miąższość margli wynosi średnio 2 m. i urasta niekiedy w dwójnasób.

Piaski i piaskowce są złożone głównie z kwarcu, krzemieni, fosforytów i węglanu wapnia. Jako domieszki mamy: glaukonit, granaty, turmaliny, amfibole, augity, cyrkony, rutyle i t. d. Skład mineralogiczny i chemiczny dla różnych warstw (lub ich poziomów), występujących w różnych miejscowościach, podlega dużym wahaniom.