106095477

Wstęp

Systemy edukacyjne na świecie podlegają ciągłym przemianom i nieustannym doskonaleniom, aby sprostać wymaganiom współczesnej rzeczywistości oraz oczekiwaniom społecznym. W epoce globalizacji, informatyzacji i społczeństwa opartego na wiedzy celem reform oświatowych jest szukanie nowych rozwiązań, na miarę XXI wieku. Polska szkoła, chcąc wpisać się w nurt nowoczesności, również jest nastawiona na ustawiczne poszukiwania. Zakłada się, że najważniejszym warunkiem poprawy jakości funkcjonowania szkoły jest dobra praca nauczyciela, w której istotne są jego umiejętności: dostrzegania problemów, dostosowania oddziaływań do sytuacji, wprowadzania działań innowacyjnych i twórczych, otwartości na nowości pedagogiczne, wzbogacania warsztatu pracy, ale także refleksyjnego spojrzenia na siebie samego i swoją pracę dydaktyczno-wychowawczą. Nowoczesna edukacja oczekuje specyficznego modelu nauczyciela, który potrafi się dostosować do potrzeb społeczeństwa informacyjnego i wychowującego. Przed nauczycielem stoją złożone, wieloaspektowe i nowe zadania, a szczególna rola w edukacji przypada nauczycielowi nauczania początkowego. Młodszy wiek szkolny, który charakteryzuje się ciekawością poznawczą, rozwojem wyobraźni, myśleniem konkretno-obrazowym, chęcią do różnorakiej aktywości jest niewątpliwie wyzwaniem dla nauczyciela. Może on nie tylko rozwijać, ale przede wszystkim kształtować pożądane w społeczeństwie przyszłości postawy dzieci wobec samego siebie, drugiego człowieka, grupy rówieśniczej, społeczności lokalnej, świata wartości, kultury i przyrody.

Zamysł opracowania zwartego, obejmujący zagadnienia z szerokiego kręgu edukacji wczesnoszkolnej, powstał w czasie, kiedy można dokonywać podsumowań reformy oświaty wprowadzonej w Polsce w 1999 roku. Po 10 latach zasadniczych zmian na I etapie szkolnej edukacji dość wyraziście widoczne są efekty decyzji ministerialnych, zalecających wdrażanie nauczania zintegrowanego. 3-krotna realizacja obejmującego 3 lata cyklu kształcenia w klasach I-III szkoły podstawowej daje w miarę pełny obraz rzeczywistości szkolnej. Wprowadzenie od dnia 1 września 2009 roku nowej podstawy programowej dla klasy I i możliwość posłania 6-latków do szkoły to fakty świadczące o aktualnych oraz dość przełomowych zmianach, które dotykają wczesnej edukacji. Zasadne wydaje się spojrzenie na wybrane problemy właśnie teraz, aby poszerzyć spektrum wiedzy o jakości kształcenia i wychowania dzieci w młodszym wieku szkolnym. Praca ta ma szansę w komponować się w badania prowadzone w różnych regionach Polski oraz szeroko dyskutowane w kręgach specjalistów edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.

Do bardziej szczegółowego omówienia wybrałam 6 kręgów tematycznych, charakterystycznych i - moim zdaniem - istotnych dla edukacji wczesnoszkolnej. Niektóre z nich są popularne i często podejmowane w publikacjach oraz naukowy ch dyskursach, a zaliczyć do nich można m.in. zagadnienia integracji i kształcenia zintegrowanego, jako nadrzędnego zadania dla nauczyciela klas początkowych. Równie często mówi się o wciąż wzbudzającej wiele kontrowersji ocenie opisowej. Inne zaś, np. zagadnienie pracy domowej, należą do rzadko wybieranych oraz prezentowanych, gdyż przez ostatnie lata nie wzbudzały zainteresowań pedagogów. Pomimo tego wydaje się, że zbiór zestawionych kwestii może stanowić pewną całość,

5