Badania możliwości poprawy przez kulowanie właściwości zmęczeniowych ... 129
1. Metodą kulowania można obrabiać w sposób efektywny elementy z naniesioną powloką chromową bez powodowania ich pęknięć, zluszczeń, odwar-stwień czy innych uszkodzeń, pod warunkiem jednak właściwego doboru parametrów obróbki.
2. W rezultacie kulowania powstaje izotropowa powierzchnia losowa o rozkładzie rzędnych zbliżonym do normalnego, a obróbka nie powoduje istotnego zmniejszenia wysokości nierówności powierzchni (mogą one ulec nawet zwiększeniu). Po kulowaniu zmniejsza się gęstość wierzchołków, natomiast zwiększa długość fali nierówności powierzchni.
3. Badania pozwoliły na stwierdzenie, że stopień poprawy wytrzymałości zmęczeniowej zależy (jest odwrotnie proporcjonalny) od wysokości nierówności powierzchni i jest silnie skorelowany z parametrem Sa. Zatem parametr Sa mógłby być łatwym do zmierzenia wskaźnikiem kontrolnym, umożliwiającym nieniszczącą kontrolę procesu kulowania.
4. Proces kulowania jest stosunkowo łatwy do sterowania przez zmianę parametrów wejściowych: ciśnienia zasilania, odległości dyszy od powierzchni obrabianej i czasu obróbki; można także stosować kulki (wsad) o różnej średnicy.
5. Uzyskane wyniki wskazują na dużą skuteczność procesu kulowania w usuwaniu negatywnych skutków galwanicznego nakładania powłok chromowych. W związku z tym metodę tę można polecić w celu poprawy wytrzymałości zmęczeniowej elementów chromowanych, a także niwelacji skutków niekorzystnego wpływu procesów galwanicznych na jakość warstwy wierzchniej.
[1] Burakowski T., Rozważanie o synergizmie w inżynierii powierzchni, Radom, Wydawnictwo Politechniki Radomskiej 2004.
[2] Champaigne J., Almen gage calibration, in: Conf Proc. ICSP-8, Garmisch-Partenkirchen 2002, s. 108-113.
[3] Dyląg Z., Orłoś Z., Wytrzymałość zmęczeniowa materiałów. Warszawa, WNT 1962.
[4] Dzierwa A., Chosen proprieties of chromium coating after pneumatic bali peening, Manufac-turing Engineering, 2006, vol. 2, s. 62-65.
[5] Dzierwa A., Wpływ nagniatania dynamicznego na wybrane właściwości elementów z powłokami chromowymi, rozprawa doktorska, Politechnika Rzeszowska 2007.
[6] Dzierwa A., Wpływ pneumokulkowania na wytrzymałość zmęczeniową elementów z powłokami chromowymi, Scientific Bulletins of Rzeszów University of Technology, 2004, no. 209, Mechanics 62, s. 69-72.
[7] Jian-zong Z., Nai-sai H., Hui-jiu Z., Effect of shot peening on hardened high carbon steels and its mechanism, in: Conf Proc. ICSP-2, Chicago 1984, s. 225-230.
[8] Korzyński M., Metodyka eksperymentu - planowanie, realizacja i statystyczne opracowanie wyników eksperymentów technologicznych, Warszawa, WNT 2006.