1148442135

maszyny i urządzenia

nieprawidłowo działający układ centralnego smarowania oraz zbyt późna reakcja obsługi.

Diagnostyka i kontrola pracy prowadzona przez

nych przeglądów okresowych, ale też w dużej mierze ograniczona. Parametry pracy maszyny nie były na bieżąco archiwizowane w formie zapisu elektronicznego. Wiele szczegółów pracy maszyny było niemożliwe do zauważenia - trudno było określić zbliżającą się awarię. Pomocne były wprawdzie przeprowadzane analizy oleju silnikowego i hydraulicznego, określające np. zawartość różnych metali. Dawało to podstawę do stwierdzenia w dużym przybliżeniu, które elementy układu podlegały nadmiernemu zużyciu, ale wiązało się to także ze znaczną zwloką czasową, jaka konieczna była na wykonanie badań w specjalistycznych laboratoriach.

Rozwój elektroniki oraz techniki przekazu satelitarne-

24 godziny na dobę. Koparki firmy Komatsu wyposażone są w satelitarny system śledzenia KOMTRAX. Oczywiście sam przesył informacji na odległość nie byłby możliwy bez dokładnego oczujnikowania całej maszyny. Stały monitoring umożliwia dosyć dokładne przygotowanie się do kolejnego przeglądu, stwierdzenie .na odległość' nieprawidłowości w pracy maszyny, a co za tym idzie natychmiastowe podjęcie działań prewencyjnych. Niebagatelną zaletą systemu KOMTRAX jest także możliwość stałej kontroli zużycia paliwa, jego rozliczania wzależno-ści od intensywności pracy koparki.

Zawężanie specjalizacji serwisów maszyn budowlanych, koszty utrzymywania magazynów części zamiennych, stopień zaawansowania technicznego, konieczność zwiększania dostępności ruchowej maszyn wiąże się coraz częściej z podpisywaniem tzw. kontraktów R&M

wymi umowami serwisowymi, które obejmują np. tylko przeglądy okresowe maszyn, kontrakt R&M w sposób

maszyny na określonym poziomie dostępności ruchowej. Wszelkie ponadnormatywne postoje kopa rek czy ładowarek obciążają wznaczny sposób budżetylirm serwisowych. Powoduje to oczywiście rzetelne i skuteczne prowadzenie obsługi, prewencji, tak by maszyny pracowały jak najdłużej bez awarii. Oczywiście system KOMTRAX może tu być pomocnym narzędziem tak do analizy prawidłowości pracy maszyny jak i do.walki'z niewłaściwą eksploatacją koparki. Archiwizowanieoraz analiza danych o powstałych awariach pochodzących z wielu eksploatowanych ma-

czasokresów napraw poszczególnych podzespołów jak i kosztów eksploatacji.

Kontrakty R&M, w zależności od wybranej opcji, gwarantują przeprowadzanie wszelkich przeglądów okresowych zgodnie z DTR maszyn wraz z dostarczeniem niezbędnych materiałów eksploatacyjnych (oleje, filtry itp.) oraz usuwanie wszelkich usterek bądź awarii powstałych podczas eksploatacji. Wszelkie koszty związane z tego rodzaju usługami mogą być rozliczane np. w zależności od Ilości przepracowanych przez maszynę godzin.

Podsumowanie

W podsumowaniu warto zaznaczyć, że kryteria oceny pracy koparek są bardzo złożone, bowiem decydują o nich czynniki geologiczne, technologiczne, konstrukcyjne i inne, a więc nie tylko warunki złożowe, ale i dobranie odpowiednich maszyn, o dobrej niezawodności w pracy do przyjętej technologii ich wybierania. Do oceny pracy koparek należy brać pod uwagę ich przeznaczenie, to znaczy czy są dedykowane do czystego urabiania (skrawania) i ładowania, czy tylko do ładowania odstrzelonego urobku. Bardzo ważne przy tym jest branie pod uwagę czasu eksploatacji złoża i dopasowanie do niego odpowiednich maszyn zokreślonym okresem ich użytkowania. Istotny jest

technologii eksploatacji złoża, określonej wydajnością dobową, tygodniową lub miesięczną przy pracy zmianowej, bądź też dostosowany do odbioru okresowego surowca na zamówienia odbiorcy. Ponadto należy mieć na uwadze ewentualne dodatkowe funkcje jakie może spełniać koparka. Jednym z bardzo ważnych czynników do oceny jej pracy jest sposób ładowania na środki transportowe, czyli ich właściwe wzajemne dopasowanie. Wreszcie w ogólnych kryteriach oceny pracy koparki niebagatelne znaczenie odgrywa bezawaryjny czas pracy w ogólnych kosztach eksploatacji. Wprowadzenie zatem odpowiedniej maszyny do założonych warunków eksploatacji powinno być poparte szeroką analizą kosztów. Jak podano wcześniej, dobór maszyn i ich stosowanie bardzo często musi być dopasowywane do nadrzędnych wymagań gospodarki, polityki technologiczno-spolecznej w określonym miejscu, regionie i czasie.

hydrauliczną z łyżką ładować kową w przodku ścianowym. Surowce i Maszyny Budowlane, nr 2/2003.

Eęben A; Proces napoi nenia łyżek koparek urobkiem w kopalniach surowców skalnych. Surowce i Maszyny Budowlane, nr. 3/2003. Bęben Aj Maszyny I urządzenia do wydobywania kopalin pospo-

Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne. Kraków, 2008.    ■

6/2008 Surowce i Maszyny Budowlane