1194638613

13

contcsto artistico dcl suo tcatro valori culturali divcrsi, fusi in una amalgama cfficacc c prcgnantc”-.

Dorobek Puccitcllcgo wskutek pewnej izolacji kulturowej Polski nigdy jednak nic wszedł do obiegu europejskiego, a sani twórca do niedawna pozostawał nieznany nawet w swej ojczyźnie. Wprawdzie wszystkie jego libretta były w swoim czasie drukowane, a le dziś egzemplarze ich sta nowią ogromną rzadkość, zwłaszcza w zbiorach pozapolskich. Lewańskiemu udało się je znaleźć jedynie w 3 bibliotekach włoskich, 2 paryskich i 1 londyńskiej. Mimo wszystko doczekał się Puccitclli pewnego uznania w swej ojczyźnie i to jeszcze za życia. Na dwu librettach drukowanych w Warszawie w r. 1646 (LeNozze <l'Amoreedi Psiclte) oraz 1748 (Circe delusa) przy nazwisku autora widnieje określenie „accadcmico incognito”. Wedhig biografów Puccitcllcgo, wskazuje ono niewątpliwie na przynależność dramaturga do słynnej weneckiej Accadcmia dcgli Incogniti, założonej w r. 1630 przez Giovan Franccsca Loredana i gromadzącej w swoich szeregach śmietankę tamtejszego środowiska literackiego, słynącego z libertyńskich poglądów. W czasie służby na dworze Władysława IV Puccitclli bawił jakiś czas w Wenecji, dokąd na przełomie lat 1638/39 został wysłany dla zwerbowania nowych sił do kapeli polskiej. Wówczas jednak pewnie tylko na wiązał jakieś kontakty z tą akademią, do r. 1646 bowiem w drukowanych librettach brak wspomnianego określenia. Albo więc Accadcmia dcgli Incogniti przyjęła go w poczet swych członków drogą korespondencyjną-⁸, albo też określenie „accadcmico incognito” jest imieniem Puccitcllcgo przybranym w innej, nic znanej nam akademii włoskiej. Ostatnie lata życia (1649-54) Puccitclli spędził w Italii, m.in. w rodzinnej miejscowości San Scverino, gdzie nalcżałdo zrzeszenia dci Conferenti.

W przeciwieństwie do librett, które zachowały się chyba w komplecie, nie dysponujemy dziś ani jedną stronicą partytury i nic potrafimy wskazać ani jednego pewnego nazwiska kompozytora Władysławowskich oper. W literaturze przedmiotu zwykle jako twórcę muzyki do wszystkich bądź też tylko do niektórych drammi wymienia się królewskiego kapelmistrza Marca Scacchicgo. Ten rozpowszechniony pogląd zakwestionowany został przez Zygmunta Szweykowskiego, który dobitnie stwierdził: „Avanzo infatti la tesi ehe Scacchi non sia sta to nć Tunico nć il principalc compositorc dclla musiea per i testi di Puccitclli. Ritengo ehe la musiea dci drammi per musiea rappresentati alla cortc di Ladislao IV, fosse opera collcctiva di parecchicompositori,c ehe, certo, Scacchi prendesse parte a qucsto lavoro, ma solo eonie uno dei musicisti”-⁹. Jako innych domniemanych współkompozytorów Szweykowski wymienia Marcina Miclczcwskicgo, Bartłomieja Pę-kicla, Adama Jarzębskiego, Kaspra Forstera oraz Vinccnza Scapittę da Valenza, a zatem twórców zatrudnionych - podobnie jak Scacchi - na dworze w Warszawie. Niestety, poszukiwania partytur w bibliotekach zarówno polskich, jak też włoskich i szwedzkich (dokąd rękopisy mogły być wywiezione podczas „potopu” szwedzkiego w latach pięćdziesiątych XVII w.) nic przyniosły żadnych rezultatów.

Przeniesienie dramma j>er musiea z Italii do odległej Polski było wyłączną zasługą Władysława, podobnie jak późniejsze konsekwentne popieranie tego gatunku, i to jako zjawiska oryginalnego, nacechowanego lokalnymi odrębnościami. Król był nic tylko miłośnikiem, ale i znawcą muzyki. Osobiście doglądał spraw związanych z kompletowaniem kapeli i nie było zapewne przesady w ocenie francuskiego historyka Jeana dc Labourera, który poznawszy możliwości zespołu, napisał, że kapela ta „csl cstimec la