21
pojedynku artystycznego dwu wielkich włoskich skrzypków, Giuscppa Tartiniego i Fran-cesca Marii Veracinicgo24. Pokonany wówczas Tartini miał się ponoć następnie zaszyć na wiele lat w odosobnieniu, by „per (...) studiarc il miglior uso dclFarco”25 dorównać Veracinicmu. Nic jest też możliwe, by namiętny meloman Fryderyk August nic korzystał z muzycznych ofert czterech słynnych weneckich Ospedali. Wszak do obowiązków licznych turystów zza Alp należały wizyty w della Pieta, dcgrincurabili,dcgli Mcndicanti czy Ospedaletto. W della Pieta Fryderyk August mógł wówczas poznać osobiście Fran-cesca Gaspariniego i Antonia Vivaldicgo.
August II życzył sobie, by jego syn pozostał w Wenecji aż do uroczystości Wniebowzięcia, ale czy to groźba porwania królewicza - jak chcą historycy - czy też jakaś awanturka miłosna - jak donosił Szembekowi Kos26-spowodowały konieczność nagłego wyjazdu z miasta już 17 marca 1712. Następnych 7 miesięcy (od 23 marca do 15 października 1712) Fryderyk August spędził w Mediolanie. Oglądał tam przedstawienia teatralne i jak zwykle słuchał koncertów, ale brak o nich bliższych informacji27
W połowic października królewicz wyruszył do Bolonii. Po drodze podejmowany był przez księcia Parmy Franciszka Farncsc oraz księcia Modeny Rinalda dłEstc. W liście do ojca Fryderyk August pisał, że szczególnie przypadł mu do serca pobyt na dworze modeńskim, a to z powodu „d’un opera tres bcllcs, composć a la gloire dc la Maison dc Saxc”28.
Pobyt w Bolonii trwał ok. 1,5 miesiąca (od 2 listopada do poł. grudnia 1712) i zaważył w sposób zasadniczy na dalszych losach Fryderyka Augusta. Spełniając wolę ojca i w porozumieniu z dworem papieskim, 27 listopada królewicz dokonał tam konwersji. Przejście przyszłego elektora Saksonii z protestantyzmu na katolicyzm - choć dokonane i utrzymywane przez długi jeszcze czas w głębokiej tajemnicy - było istotnym aktem politycznym, zmieniającym układ sił wśród państw Rzeszy i otwierającym królewiczowi drogę jeśli nic do korony cesarskiej (o czym marzył jego ojciec), to przynajmniej do polskiej. Doniesienia z Bolonii informują, iż Fryderyk August podejmowany był tam licznymi balami, komediami,operami i koncertami29. 7 listopada np. młodzi kawalerowie z Collegio dci Nobili prezentowali się królewiczowi „auffdcm Theatro gar angenehm”30. Nic jest bliżej znany repertuar teatrów Bolonii w r. 1712, wiadomo tylko, że podczas pobytu Fryderyka Augusta, w Teatro Formagliari wystawiono operę Amor non inteso (twórcy nieznani), że działały też inne teatry publiczne (Malvczzi, della Scala), akademickie (dci Cosiami, dci Gelati) i prywatne (Albergati)31.
Z Bolonii trasa wiodła do Florencji. 5-miesięczny pobyt w Toskanii (od poł. grudnia 1712 do poł. maja 1713) również obfitował w ulubione przez królewicza muzyczno-te-atralnc rozrywki. Wielki Książę Ferdynand Mcdici organizował je dlań zarówno w samej stolicy, jak i w okolicznych rezydencjach „auff allerhand angcnchinc Art mit besonderer attention”32. Także Accadcmia dci Nobili urządziła 13 lutego na cześć Fryderyka Augusta w Teatro della Pcrgola imprezę, na którą - jak informowano Augusta II - złożyły się „les Excrciccs Cavaleresqucs (...) cntrcmclćs dc trćs bcllcs voix, et bien nombrcux concert dc musiquc”33. Muzyczna część imprezy w literaturze przedmiotu identyfikowana jest jako // veroonore{opera?, kantata?) z librettem F. N. Corsignaniego i muzyką F. Manuccicgo. Na karnawał 1713 inne florenckie teatry przygotowały ponadto co najmniej 3 tytuły. W Teatro Cocomcro grano Merope z intermezzi Parpagnasco e PolhistreHa kompozycji