1194638961

Pamięci żołnierzy Wojska Polskiego i żołnierzy 6 Dywizji Strzelców Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej generała Marka Bezruczki poległych w roku 1920 w obronie Zamościa przed bolszewikami

Przedmowa do wydania II

Burzliwe dzieje współczesnej Ukrainy, która od początku obecnego wieku zdołała juz przezyc dwie rewolucje („pomarańczową" w 2004 r.' oraz euromajdan i „rewolucję godności" na przełomie łat 2013-2014 r.*). a obecnie zmuszona jest stawiać czoła zbrojnej agresji rosyjskiej*, pobudzają zainteresowanie polskiej opinii publicznej dziejami południowo-wschodniego sąsiada. Mimo bliskości geograficznej, językowej i kulturowej, także tej wynikającej z wielowiekowego współżycia Polakow i Ukraińców (do przełomu XIX i XX w. zwanych Rusinami) we wspólnym państwie, co skutkowało przenikaniem się obu etnosów, dzieje Ukrainy są w Polsce słabo znane. Masowa eksterminacja obu narodów przez dwa walczące ze sobą totalitaryzmy wielkich sąsiadów - niemiecki nazizm i rosyjski bolszewizm - doprowadziła do ich fizycznego rozdzielenia na okres kilkudziesięciu lat. utraty lwiej części elit i blokady informacyjnej tak co do ich wspólnych dziejów, jak i współczesnego rozwoju: blokady, która ostatecznie ustała dopiero w 1989 r. w Polsce i w 1991 r. na Ukrainie. Sprawne poruszanie się w meandrach skomplikowanego nurtu dziejów Ukrainy zasadniczo pozostaje zatem domeną historyków-specjalistów. rzadziej publicystów. Obraz XX-wiecznej historii tego

1    Szerzej patrz: J. Konieczna. Pomarańczowa rewolucja na Ukrainie. Próba zrozumienia przyczyn / The orunge revo!ulion in Ukrainę Anottempl tounderstand the rtasons. „POSW" Warszawa lipiec 2005 / Warsaw July 2005. s. M7 /19-32 Por.: V. Awoutskii. Aksamitne rewolucje. Warszawa 2007. s. 63-154 oraz W. Stanisławski. Pomarańczowa kokard i Kalendarium kryzysu połifyrznrtfo na Ukrainie, jesień 2004. OSW. Warszawa 2005. s*. 124.

2    Szerzej patrz: W. Mucha. Krew i ziemia. O ukraińskiej rewolucji. Warszawa 2014. s. 15160. J. Felsztinski. M. Stanczew. Trzecia wojna światowa⁷ Bitwa o Ukrainy Poznan 2015. s. 190 204 i 234-271: M. Kaccwkrz. Sofnie wolności. Ukraina od Majdanu do Donbasu. Warszawa 2014. ss. 286: M. Kidruk. Ja. Ukrainiec. Warszawa 2015. ss. 381: M Wyrwał, _N.i zejdzie na ichsłowy nasz&nicw¹. Warszawa 2014. ss. 190; Zwrotnik Ukraina, red. J. And ruchowy cz. Wołowiec 2014. ss. 249. oraz lic/ne materiały Osrod ka Studiów Wschodnich: T. Iwański. Ukraina. Majdan na rozdrożu. -Analizy"OSW (dalej: -A" OSW). 08.01.2014. (int.): idem. Ukraina: polityczny klinezz radykalizukic)™ Majdanem w rłe. „A" OSW. 05.022015. (int.): T. A. Olszanski. W. Kononczuk. Eskalacja sytuacji w Kijowie. -A" OSW. 22.01.2014. (int.); idem. Kryzys polityczny na Ukrainie. -A’ OSW. 0-1.122013. (int.); T. A. Olszanski. Ukraina: kryzys sic zaostrza. JT OSW. 11.122013. (int.).

3    l Pelsztinski. M. Stanc/ew. op. cit.. $. 272 342 Por.: W. Mucha. op.dl- s. 161-338 oraz A. Kor niejenko. Pełzająca wojna. Kraków 2014. ss. 127. Patrz tez: P. Żurawski ve! Grajewski. Majdan jak Kamieniec Podolski. Meandry Partnerstwa Wschodniego a Nrwa o Ukrainę. -Więź", nr l(6SS). wiosna 2014. s. 164 175 oraz liczne materiały Ośrodka Studiów Wschodnich. Patrz tez: T. Targański. Pozcjtna nie Iwana. „Nowa Europa Wschodnia", nr 5{XLI) 2015. $. 30 i A. M. Dyner. Dyplomacja siły - rosyjska polityka bezpieczeństwa po 2008 r.. -Sprawy Między na rodowe". R. !.XVIII. nr 1/2015. s. 43-44.

7