120139487

BIBLIOTEKA GŁÓWNA AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ 41

polskich bibliotek. Instrukcja stosowania formatu USMARC w katalogach książek została opracowana w 1993 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie i w wersji roboczej przekazana do testowania i jako pomoc w szkoleniu bibliotekom wprowadzającym system VTLS.

Kartoteki haseł wzorcowych. Praktycznie rzecz biorąc, do chwili zetknięcia się ze zintegrowanymi systemami bibliotekarze polscy nie mieli do czynienia z zagadnieniem khw i niewiele o nich wiedzieli. W tym miejscu należy wyjaśnić, że w systemach opartych na formacie MARC rekordy bibliograficzne i rekordy haseł wzorcowych są ze sobą ściśle powiązane; obsługa wzajemnych relacji między nimi należy do systemu. Tu jednak problem haseł wzorcowych dopiero się zaczyna, bowiem aby system mógł je obsługiwać, należy te hasła opracować. Podstawą zaś opracowania muszą być zasady tworzenia haseł opisów bibliograficznych. Unaocznia to znaczenie odpowiednich rozstrzygnięć normalizacyjnych, których — co wielokrotnie podnoszono — dotąd brak. Biblioteki, które zdecydowały się na wprowadzenie zintegrowanego systemu musiały zatem te zasady wypracować same. Rozwiązania w nich przyjęte powinny być uwzględnione w Polskich Normach, jeżeli nie chcemy dopuścić do marnotrawstwa pracy i potenqalu intelektualnego.

Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie prace nad kartotekami haseł wzorcowych zainicjowała już trzy lata temu. Ponad rok temu współpracę podjęły inne biblioteki (ucząc się przy okazji), zwłaszcza te, które zdecydowały się zakupić system VTLS. W poszczególnych bibliotekach nad kartotekami haseł wzorcowych pracują wydzielone zespoły bibliotekarskie i przygotowywane są hasła wzorcowe dla tej części zbiorów, które stanowić będą trzon przyszłych katalogów.

Organizacja pracy (włącznie ze zmianami struktury organizacyjnej) także jest przedmiotem szczególnego zainteresowania ze strony bibliotek podejmujących kroki w kierunku komputeryzacji procesów bibliotecznych. Chodzi tu o to, aby systemu zintegrowanego nie nałożyć na istniejącą organizację, bowiem w takich przypadkach efekty mogą być niewspółmierne do możliwości, jakie daje system. Z obserwacji wynika, że jest to problem w wielu bibliotekach bagatelizowany. Często ignoruje się wyniki analizy systemowej, której powinna być poddana każda biblioteka zamierzająca się zautomatyzować; szczególnie dotyczy do dużych i średnich bibliotek naukowych. Należy docenić wagę analizy systemowej i sprawnej organizacji pracy, która z niej powinna wynikać. Biblioteki zachodnie zrozumiały to już dawno.

Inne prace. Poza wymienionymi przygotowaniami, które są niezależne od rodzaju wybranego zautomatyzowanego systemu, istnieje grupa prac, które są związane w dużym stopniu lub całkowicie z przyjęciem systemu VTLS. Do nich należy m.in. tłumaczenie wszystkich komunikatów, menu, ekranów, w tym także przystosowanie do potrzeb poszczególnych bibliotek systemu objaśnień (tzw. help-ów) itp. Pracami tymi współpracujące ze sobą biblioteki podzieliły się: komunikaty tłumaczone są w BUW, menu — w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Gdańskiego, polska wersja systemu objaśnień powstaje