1.1. Łożyska smarowane hydrodynamicznie
W łożyskach hydrodynamicznych klin smarny równoważący obciążenie łożyska powstaje na skutek ruchu czopa względem panwi. Przestrzeń między czopem a panwią jest zbieżna (w skutek ekscentryczności wału), natomiast przepływ środka smarnego ma charakter ciągły, zatem powstaje różnica ciśnień w płaszczyźnie poprzecznej łożyska. Ciśnienie w płaszczyźnie wzdłużnej dla nieskończenie długiego łożyska byłoby stałe, natomiast w przypadku rzeczywistym spada ku końcom łożyska na skutek bocznych wypływów oleju.
Rys. 1. Rozkład ciśnień w klinie smarnym poprzecznego łożyska hydrodynamicznego [1]
Na Rys. 2 przedstawiono zależność współczynnika oporów ruchu wału w zależności od tzw. liczby Herseya He=r|u/p, gdzie r| - lepkość dynamiczna oleju [Pa*s], u -prędkość obrotowa wału [obr/s], p - nacisk obliczeniowy w łożysku.
W obszarze I nie może powstać ciągły film smarny - mamy do czynienia z tarciem granicznym. W obszarze II część obciążenia jest przenoszona przez film smarny, a część przez warstwy graniczne - mówimy o tarciu mieszanym. W obszarze III formuje się nieprzerwany film smarny i uzyskujemy tarcie płynne. Opory ruchu osiągają minimum na granicy obszarów II i III, następnie rosną ze wzrostem prędkości obrotowej i lepkości.
3