W szyfrach tych każdy znak tekstu jawnego m, jest odwzorowany na jeden znak ze zbioru tekstu zaszyfrowanego, przy czym zbiory f{mi) są rozłączne. Znaki zbioru /(m,) nazywane są homofonami. Tekst jawny m = m/, m2,... jest zaszyfrowany jako c = cj, C2, ..., przy czym znaki c, wybiera się dowolnie ze zbioru homofonów f(m-,).
Przykład.
Zakładamy, że litery (z alfabetu angielskiego, bez polskich znaków diakrytycznych) są szyfrowane jako liczby dwucyfrowe. Liczba znaków przydzielonych każdej literze jest proporcjonalna do względnej częstości jej występowania w tekście i każda liczba jest
Litera |
III |
A |
I9 34 4I 56 60 73 83 96 |
B |
3I |
C |
27 59 62 81 |
D |
11 28 77 |
E |
10 23 42 49 61 88 99 |
F |
76 |
G |
23 |
Tabela 2 - Przykład przyporządkowania liczb - szyfr hontofoniczny
Tekst jawny m = B A C A może być zaszyfrowany jako c = 31 56 59 19.
Szyfry homofoniczne są trudniejsze do złamania niż proste szyfry podstawieniowe, gdyż ukrywają rozkład znaków w kryptogramie przyporządkowując jednej literze tekstu jawnego wiele symboli kryptogramu. Im więcej symboli przydzielonych będzie literom, tym szyfr będzie mocniejszy. Szyfr ten nie ukrywa jednak statystycznych właściwości języka, co można sprawdzić np. analizując rozkład digramów.
Szyfry te zostały opracowane i wprowadzone do użytku w XVI wieku. Mają one wiele jednoznakowych kluczy, które zmieniają się w procesie szyfrowania, a każdy z kluczy stosowany jest do szyfrowania pojedynczego znaku tekstu jawnego. Po wyczerpaniu wszystkich kluczy stosowane są one cyklicznie (szyfry wieloalfabetowe są zwykle szyframi okresowymi). Liczba kluczy nazywana jest okresem szyfru.
Szyfry wieloalfabetowe ukrywają rozkład znaków tekstu jawnego dzięki użyciu wielu podstawień.
3.1 Szyfr Vigenere'a
Pochodzi z XVI wieku. Wymaga przypisania znakom tekstu jawnego liczb, np. wg następującej tabeli: