Najbardziej typowym i najczęściej używanym w obróbce skrawaniem narzędziem jest nóż tokarski. Na jego przykładzie najłatwiej można wyjaśnić budowę ostrza narzędzi oraz przedstawić zjawiska zachodzące podczas skrawania. Nóż tokarski składa się z dwu zasadniczych części: chwytu i części roboczej.
Chwyt noża tokarskiego służy do zamocowania narzędzia. Część robocza narzędzia jest ukształtowana przez kilka powierzchni widocznych na rysunku 5. Są to:
- powierzchnia natarcia,
- główna powierzchnia przyłożenia,
- pomocnicza powierzchnia przyłożenia.
Rys. 5. Elementy geometryczne noża tokarskiego [1].
Powierzchnia natarcia przejmuje cały nacisk wióra oddzielanego od obrabianego materiału. Pozostałe powierzchnie ostrza, zwane powierzchniami przyłożenia, odgrywają podczas skrawania drugorzędną rolę.
Powierzchnia natarcia i powierzchnia przyłożenia mogą w różnych narzędziach przybierać różne kształty. Powierzchnie tworzące część roboczą noża są pochylone względem siebie pod pewnymi kątami. Główne kąty noża są określane przez położenie powierzchni przyłożenia i natarcia.
Rys. 6.Ukształtowanie powierzchni natarcia i powierzchni przyłożenia [1],
Na rysunku 7 przedstawiono geometrię ostrza noża tokarskiego.
Kąt przyłożenia a jest zawarty między prostopadłą AC do płaszczyzny podstawowej noża, a powierzchnią przyłożenia. Zmniejsza on tarcie między obrabianym przedmiotema powierzchnią przyłożenia narzędzia, co powoduje zmniejszenie się ilości wydzielanego ciepła. Chroni to narzędzia przed zbytnim nagrzaniem i zużyciem.
Kąt natarcia y jest zawarty między linią poziomą AB a powierzchnią natarcia. Kąt natarcia może przyjmować wartość dodatnią, ujemną lub równą zeru. Kąt natarcia ułatwia spływ wióra w czasie obróbki. Im większy jest kąt natarcia narzędzia, tym łatwiej jego ostrze wnika w materiał, dzięki czemu napór materiału na narzędzie będzie mniejszy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"