34. Dyskopatie - patogeneza i objawy.
Dyskopatia to choroba zwyrodnieniowa dolnych segmentów lędźwiowych kręgosłupa (głównie L4 lub L5). Jest o>: następstwem spionizowanej postawy, obciążenia, urazów i mikrourazów oraz siedzącego trybu życia. Pierścień włóknisty osłabia się i powstają w nim szczeliny, przez które przenika jądro miażdży stc. Powstaje wypuklina dyskowa, czyli protruzja. Jeżeli odbywa się to w kierunku kanału kręgowego zostają podrażnione galą/ki czuciowe oponowe. Następuje odbarczające ustawienie tułowia i wzmożone napięcie mięśni. Chory odczuwa znaczny ból. Całkowite przerwanie pierścienia włóknistego powoduje przepuklinę dyskową, która może bezpośrednio uciskać worek oponowy i korzonki rdzeniowe. Może być leż szerzenie się do kanału kręgowego albo następować zapadnię, się przestrzeni międzykręgowej. W obrzeżu wytwarzają się narośle kostne (osteofity). dochodzi do zwężenia otwór między kręgów y eh. Narośle w kierunku tylnym drażnią lub uciskają worek oponowy.
Rdzeń kręgowy kończy sięjuż na wysokości L1/L2. przeważnie nie jest więc uszkadzany'. Jedynie wypadnięcia ki:, szyjnego lub piersiowego, co zdarza się rzadko, może prowadzić do zgniecenia rdzenia, a co za tym idzie- do porażenia i utraty czucia poniżej poziomu uszkodzenia (porażenie poprzeczne - paraplegia).
Doznania bólowe określa się jako:
-postrzał (1 u mb ago)
-lędźw ioból (lumhalgia)
-ból korzeniowy (rwa kulszowa. ischialgia)
Oprócz bólu do najczęstszy cli objawów należą: zaburzenia czucia i osłabienie mięśniowe- podobne jak przy /.apak nerwu kulszowego. Mogą występować trudności z oddawaniem moczu i stolca. Na podstawie umiejscowienia dolegliwości można dość dokładnie rozpoznać, który krążek jest uszkodzony. Należy pamiętać: pomimo, iż uszkodzenie znajduje się w rdzeniu, ból jest odczuwany tak. jakby bodziec wychodził z kończyny.
35. Splot trzewny - topografia i funkcja.
W jamie brzusznej znajdują się 2 duże sploty przedkręgowe: trzewny i między krezkowy.
Snlot (rzewny (plexus coeliacus) znajduje się wokół początkowego odcinka pnia (rzewnego oraz letnią krezkowej gm. Dokładne ograniczenia splotu trzewnego są następujące:
-od góry: przepona
-od dołu: poziom t(.nerkowych
-od boków: nadnercza
W splocie (r/ewnym. zwanym także splotem słonecznym (plexus Solaris) znajdują się liczne zwoje, z których najważniejszymi są 2 zwoje trzewne (gangi i a coeliaca) znajdujące się po bokach pnia trzewnego:
-zwói krezkowy gm (gang/ioii mesentericus superior), znajdujący się w początkowym odcinku l.krezkowej gn--zwoie aortowo-nerkowe (gangi i a aorticorenalia). które leżą powyżej początku tt.nerkowy cli •Włókna współczułnc pochodzą z:
-odcinka piersiowego pnia wspólczulncgojako nerwy trzewne: większy, mniejszy i najmniejszy (Jj/sphm/j\«, major, minor et mininnis)
- z. dwóch gm nerwów (rzewnych lędźwiowych
•Włókna przy wspólczulnc dochodzą drogą pni błędnych (głównie pnia błędnego tylnego)
Splot trzewny jest autonomicznym centrom nerwowym narządów nadbrzusza. Nerwy tego splotu działają na mm.gładkie, gruczoły oraz sterują czynnością przewodu pokarmowego. Zakres unerwienia jest podobny do /akie-unaczynicnia pnia trzewnego i tętnicy krezkowej gm (wszystkie narządy nadbrzusza ora/jelita do lewego zgięcia okrężnicy). Oddaje on sploty wtórne (drugorzędowc) wzdłuż rozgałęzień pnia trzewnego i (krezkowej grn:
-splot wątrobowy, sploty żołądkowe, splol śledzionowy, splot krezkowy grn. sploty nerkowe, sploty nadnerc/owe splot trzustkowy.
W nerwach trzewny eh i nerwic błędnym przebiegają również włókna czuciowe (afereninc) dochodzące do /wqjo< rdzeniowych na poziomach odpowiadający cli początkom nerwów trzewnych. Włókna te prowadzą wrażenia bok" narządów jamy brzusznej i odpowiedzialne są za l/.w. bóle odniesione, odczuwane niejednokrotnie w odległych okolicach ciała, w przypadkach urazów lub stanów zapalnych narządów jamy brzusznej.
36. Pochewka mięśnia prostego brzucha i jej znaczenie kliniczne.
Pochewka mięśnia prostego brzucha (yagina m.recti ahcloniinis) leży w centralnym polu ścięgien ściany brzucha, składając się z 2 blaszek:
-Powyżej kresy łukowatej (T/iiea arcuata)jej blaszka przednia jest wytworzona przez rozcięgno m.skośnego zcw.brzucha i przednią blaszkę rozcięgna m.skośnego wcw.brzucha. Blaszka tylna pochewki składa się z rozcięgn m.poprzecznego brzucha i blaszki tylnej rozcięgna m.skośnego wcw.brzucha.
-Poniżej pępka (3-4cm) kończy się blaszka tylna pochewki kresą łukowatą. Od tego miejsca uzupełnieniem poch. są: powięź poprzeczna (fascia iransversalis) i otrzewna ścienna (periloneuin parielale). Blaszka przednia w dolin, i części jest wytworzona przez rozcięgna wszystkich 3 mięśni powłok brzusznych.
Przednia blaszka pochewki zrasta się ze smugami ścięgnistymi. natomiast tylna blaszka jest luźna i w obrębie pochewki, na tylnej powierzchni m.prostego brzucha przebiegają naczynia nadbrzuszne grn i dln Pochewka nie jest tylko osłoną mięśnia, ale także miejscem przy czepu jego ścięgien.
Ostre schorzenia narządów brzucha łub zapalenie otrzewnej (periionitis) objawiają się często deskowatym napie., powłok brzucha lub ich wciągnięciem (brzuch łódkowaty).