B. Kożuch, A. Kożuch, Podstawy organizacji i zarządzania znaczeniowe. Podstawowe pojęcia związane z zarządzaniem organizacjami różnią się przede wszystkim zakresem znaczeniowym oraz obiektem lub charakterem działań składających się na proces zarządzania (rys. 1.1).
Wśród wielu definicji zarządzania można spotkać następujące: a) zarządzanie jako działalność kierownicza koncentrująca się na ustaleniu celów i powodowaniu ich realizacji w organizacjach podległych zarządzającemu na podstawie własności środków produkcji lub dyspozycji nimi; b) zarządzanie to sprawne wykorzystywanie zasobów, takich jak: kapitał, urządzenia, materiały i praca, dla osiągnięcia określonych celów; c) zarządzanie określa się często jako dysponowanie zasobami, np. jako koordynację zbiorowych wysiłków w kierunku wyznaczonych celów, przy czym ta koordynacja dokonywana jest poprzez ludzi posługujących się techniką, ma miejsce w organizacjach i odbywa się w oparciu o wyznaczone zadania [Kast, Rosenzweig, 1979, s. 9].
Rys. 1.1. Schemat podstawowych pojęć związanych z zarządzaniem organizacjami Źródło: [Bielski, 1997, s.234].
Współcześnie wraz z otwarciem się polskiej nauki na światowy dorobek nauk o organizacji i zarządzaniu pojawiła się tendencja do zamiennego stosowania obu analizowanych pojęć. Konwencję tę przyjęto również w niniejszym opracowaniu. Wspólnymi elementami wszystkich tych definicji jest ścisłe powiązanie pojęcia zarządzania z pojęciem organizacji, gdyż procesy zarządzania zachodzą głównie w organizacjach, a także podkreślenie podmiotowej roli człowieka w procesie zarządzania [Kożuch, 2000]. Wspólną cechą definicji zarządzania jest koordynacja różnorodnych zadań przez kierującego, której zakres zależy od [Czermiński i in., 2001]:
- charakteru procesu działania zespołowego, zdeterminowanego celami, skalą i warunkami realizacji;
- poziomu i struktury motywacji uczestników działania zespołowego;
- poziomu i struktury kwalifikacji członków zespołu.
16