— 18— DEFINICJE I PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z TURYSTYKĄ
W statystykach turystyki wprowadzono także pojęcie podróży.
Podróż to każdy wyjazd poza miejsce stałego pobytu do miejsc osiągalnych wyłącznie indywidualnymi lub zbiorowymi środkami transportu międzymiastowego.
Zatem powyższa definicja wyklucza jedynie przemieszczenia w obrębie codziennego otoczenia.
Zastosowanie znajduje także termin „cel wizyty” - jest to powód, dla którego gość zdecydował się wziąć udział w podróży. Zaleca się gromadzenie danych dotyczących głównego celu odwiedzin. Definiuje się go jako cel, bez którego podróż nie miałaby miejsca, nawet jeśli odwiedziny miały też inne cele objęte klasyfikacją, lecz uznane za drugorzędne.
Turystyka bywa często utożsamiana z innymi pokrewnymi i podobnymi określeniami. Dla zrozumienia zjawiska turystyki warto również zdefiniować terminy: turyzm, ruch turystyczny i rekreacja. Turyzm rozumiany jest jako nauka (lub nauki o turystyce). B. Wieczorkiewicz (1957) definiuje turyzm „jako dziedzinę studiów naukowych nad organizacją, możliwościami i skutkami ruchu turystycznego”. Natomiast „ruch turystyczny to ogół przestrzennych przemieszczeń się ludzi związanych z dobrowolną zmianą miejsca pobytu, środowiska i rytmu życia w odniesieniu do określonego obszaru, kierunku, okresu itp.” - taką definicję podaje GUS (1979).
Zjawiskiem blisko związanym z turystyką jest rekreacja. Rozumie się ją najczęściej jako „działalność podejmowaną poza obowiązkami zawodowymi, domowymi i społecznymi dla wypoczynku, rozrywki lub rozwoju własnej osobowości”. Definicja ta wywodzi się z koncepcji czasu wolego, który pozostaje człowiekowi po wypełnieniu jego obowiązków zawodowych, domowych i społecznych (Kamiński, 1965). Zatem rekreacja realizowana jest w czasie wolnym.
Słowo „rekreacja” wywodzi się od łacińskiego słowa recreo, co oznacza ożywić, wzmocnić, przywrócić do życia, pokrzepić, na nowo stworzyć. Obecnie rekreacja może być rozpatrywana na trzech płaszczyznach. Traktowana może być jako zespół zachowań realizowanych w czasie wolnym. W drugim znaczeniu może być utożsamiana z procesem wypoczynku, a więc z regeneracją sił, z usuwaniem skutków zmęczenia, restytucją organizmu. W trzecim znaczeniu rekreacja może być rozpatrywana jako zjawisko społeczno-kulturowe. Rekreację można podzielić na czynną i bierną. W rekreacji czynnej wyróżnia się formy o przewadze wysiłku psychicznego i formy o przewadze wysiłku fizycznego, które nazywa się rekreacją fizyczną lub ruchową (Winiarski, 1989, str. 9). „Rekreacja ruchowa to wszystkie zajęcia o treści ruchowo-sportowej lub turystycznej, którym człowiek oddaje się z własnej chęci w czasie wolnym dla odpoczynku, przyjemności i rozwoju własnej osobowości” (Wolańska, 1988, str. 9). Rekreacja jest pojęciem bardzo szerokim, może obejmować różnorodne zainteresowania człowieka. W odróżnieniu od turystyki może być uprawiana także w miejscu zamieszkania. Turystyka, w wąskim rozumieniu tego słowa, jest częścią rekreacji uprawianej poza miejscem zamieszkania. Są to tzw. turystyczne formy rekreacji. Wobec powyższego niektóre formy turystyki mogą być traktowane także jako rekreacja.