Według M. Kucińskiego30 globalizacja dokonuje się poprzez podmioty o ponadnarodowym charakterze, a nie poprzez państwa, ponieważ procesy globalne największe znaczenie, intensywność i zakres wykazują na poziomie korporacji. Potwierdzają to porównania przychodów największych korporacji transnarodowych do 10 krajów o najwyższym PKB przedstawione w tabeli 2.
Tabela 2. Porównanie PKB 10 krajów z przychodami ze sprzedaży korporacji transnarodowych w roku 2010
Kraj i korporacje |
PKB lub przychody w mld USD |
500 największych korporacji |
22 999,55 |
USA |
13 271,00 |
EU |
12 965,00 |
100 największych korporacji |
10 755,57 |
50 największych korporacji |
6 695,89 |
20 największych korporacji |
2 823,49 |
Japonia |
4 601,00 |
Chiny |
2 998,00 |
Niemcy |
2 212,00 |
Wielka Brytania |
1 876,00 |
Francja |
1 622,00 |
10 największych korporacji |
1 458,29 |
Włochy |
1 337,00 |
5 największych korporacji |
722,77 |
Indie |
929,00 |
Rosja |
847,00 |
Brazylia |
668.00 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Global Economic Outlook 2011, Goldman Sachs, Nowy Jork, 2010 oraz listy GLOBAL 500,2010 magazynu FORTUNE, http://monev.cnn.com/magazines/foitune/global500/201Q/index.html.
Dokonujący się w ciągu ostatnich kilku dekad postęp naukowo-techniczny przyśpieszył zmiany zachodzące nie tylko w gospodarce światowej, ale również wpłynął decydująco na sposób funkcjonowania samych korporacji transnarodowych. Technologie stały się czynnikiem umożliwiającym przepływy transgraniczne w związku z postępem w transporcie i komunikacji, a także przyśpieszyły procesy związane z kreowaniem i zaspokajaniem potrzeb ludzkich, zapoczątkowując tzw. technokapitalizm.31 Rozwój technologii zmienił ponadto charakter samej działalności gospodarczej w zakresie produkcji i zbytu poprzez włączenie elektronicznej wymiany danych do sterowania produkcją i usprawniania łańcuchów logistycznych32. Postęp naukowo-techniczny nie tylko wpływa na proces globalizacji korporacyjnej, ale same korporacje transnarodowe stymulują postęp technologiczny poprzez
30 Kuciński K., Gospodarka współczesnego świata, Poznań 1999, s. 249.
31 Zobacz w: Pietraś M., op. cit., s. 41-42.
32 Szerzej w: Niedźwiedziński M., Globalny handel elektroniczny. Warszawa 2004, s. 12-26.
19