do samodzielnego rozwiązania bądź zlecanie zadań trudnych podnosi prestiż pracownika w środowisku pracy. Analizując metody stosowane w procesie pozapłacowego motywowania, warto przede wszystkim zwrócić uwagę na te, które apelują do osobowości pracownika, do jego potrzeb społecznych, zainteresowań, charakteru, postaw, sumienia. Chodzi tu o metody, które z jednej strony wzbogacają stronę poznawczą pracownika, z drugiej zaś utrwalają pozytywny stosunek do przedmiotu pracy.1
Istnieje wiele rodzajów wynagrodzenia, które często mają większe znaczenie niż pieniądze. Ludzie pytani o to, co najbardziej cenią w życiu, zwykle odpowiadają, że pieniądze. Jednak nie istnieje żadna naukowa podstawa do twierdzenia, że człowiek będzie lepiej pracował, jeśli mu się lepiej zapłaci, że na przykład, jeśli jego wynagrodzenie wzrośnie o połowę, to w takim samym stopniu wzrośnie jego wydajność pracy. Operowanie pieniędzmi oznacza kupowanie motywacji, zaś kształtowanie jej wymaga dobrego wynagrodzenia, tworzenia takiej sytuacji w pracy, w której naturalna skłonność ludzi do dobrej roboty mogłaby się ujawnić, rozwinąć i utrwalić. Oznacza to. że umiejętna polityka placowa jest jednym z najbardziej efekty wnych narzędzi motywowania, ale bez skutecznego jej wsparcia motywatorami komplementarnymi może być mało skuteczna.2
Bardzo ważną rolę motywacji w pracy odgrywa pochwala przełożonego, wyrażenie uznania, poszerzenie zakresu samodzielności i odpowiedzialności. Sama atmosfera pracy ma bardzo duże znaczenie - do pracy, w której jest mila. przyjazna atmosfera między pracownikami i przełożony mi idzie się z chęcią i pracuje dużo efektywniej niż w nieprzyjaznej atmosferze.
„Jeżeli grupa ma negatywne nastawienie do kierownictwa, uważa pracowników wydajnych za postępujących niewłaściwie, nie stara się pracować na najwyższym poziomie, wówczas żadne narzędzia motywowania do efektywnej pracy nie będą skuteczne”3.
Awans, rozumiany jako przesunięcie pracownika na wyższe stanowisko w hierarchii służbowej, pozytywnie oceniany przez awransowa-nego, stanowi ważny instrument motywowania. Zaspokaja on bowiem potrzebę uznania i korzystnej samooceny, a także umożliwia dostęp do
52
W. Bańka, op. cit.
J. Penc, Motywowanie w zarządzaniu, Kraków 1998.
A. Sajkiewicz, Płaca jako narządzie kierowania. Warszawa, 1993.