1531834684

Wstęp

Systemy Informacji Geograficznej, czyli GIS (akronim angielskiej nazwy Geographic Information Systems) dotąd niezbyt często były stosowane w polskiej archeologii. GIS zgodnie, z jedną z definicji, „są ogólnym określeniem zróżnicowanych pakietów oprogramowania komputerowego, które mogą być wykorzystywane w celu łączenia różnorodnych elementów w całości, w których mogą być one poddane wizualizacji, analizie i udostępnianiu.”¹ GIS są również określane jako sprzęt, oprogramowanie, metody badawcze oraz zintegrowane sieciowo dane gromadzone, przechowywane, analizowane i interpretowane przez użytkowników. Jednak GIS przede wszystkim są "zestawami informacji, dla których bazą danych są obserwacje o cechach, działalności i zdarzeniach rozlokowanych przestrzennie, definiowanych jako punkty, linie i obszary. GIS przetwarzają dane o tych punktach, liniach i obszarach, w celu uzyskania odpowiedzi na pytania i przeprowadzania analiz przestrzennych.”² Archeologia zaś, jako nauka o człowieku i jego związkach ze środowiskiem w przeszłości, ma do czynienia z nagromadzeniem dużej ilości danych przestrzennych, które, dzięki rozwojowi technologii, mogą zostać zapisanie w formie cyfrowej jeszcze podczas trwania badań wykopaliskowych. GIS pozwalają na połączenie tych informacji z danymi atrybutowymi (nie przestrzennymi) w skali wykraczającej poza możliwości tradycyjnej mapy oraz umożliwia stworzenie aktywnego, trójwymiarowego modelu, czyli np. wizualizacji stanowiska. GIS mają możliwość połączenia różnego rodzaju informacji, zarządzania nimi, a także ich wizualizację i analizy, pozwalają na „przyspieszenie procesu badawczego i gwarantuje precyzję czynionych zapisów.”³ Dzięki wymienionym wyżej cechom Systemów Informacji Geograficznej, znalazły one zastosowanie w wielu obszarach badań archeologicznych, zostały również uznane za „najpotężniejsze technologiczne narzędzie mające zastosowanie w archeologii od wynalezienia metody datowania radiowęglowego.”⁴ Systemy Informacji Geograficznej stanowią w historii rozwoju archeologii kolejny etap zastosowania, w archeologii światowej, jak również polskiej, metod ilościowych i komputerowych⁵. Zastosowanie GIS-u w działaniach konserwatorskich, a także naukowo-badawczych stanowi kolejny krok w stronę modernizacji warsztatu badawczego, a

5

1

   http://archeo.vvmi.amu.edu.pl/demo/(wgląd 7.03.2011).

2

   D. Gotlib, A. Iwaniak, R. Olszewski 2007, s.10.

3

   A. Golembnik 2004, s.,20.

4

   J. Conolly, M. Lakę 2008, s. 10, 12-14, 31, 33, 37, 50 (tłumaczenie własne); M. Gillings. D. Wheatley 2002, s. 3; D. Gotlib. A. Iwaniak, R. Olszewski 2007, s. 58; http://www.golembnik.pl (wgląd: 4.04.2010); http://www.archeotyszczuk.republika.pl (wgląd 26.04.2010).

5

   A. Marciniak. W. Rączkowski 1992, P. Urbańczyk 1980a, P. Urbańczyk 1980b