OPRACOWANIE POTENCJOMETRYCZNEGO CZUJNIKA i UKŁADU POMIAROWEGO TYPU ALL-SOLID-STATE DO _OZNACZANIA KATIONÓW OŁOWIU(II)_
[120]. Obecnie dostępne są również inne syntetyczne jonofory, takie jak pochodne kaliks[4]arenu (Na+ [122, 123], Ag+ [124], Pb2+ [125], Ca2+ [126]) .
II.3.4. Lipofilowy dodatek wymieniacza jonowego
Aby EJS wykazywała odpowiedź zgodną z równaniem Nernsta (1), membrana jonoselektywna musi posiadać właściwości jonowymienne. Dla obojętnych jonoforów jest to realizowane przez dodatek lipofilowej soli o właściwościach wymieniacza jonowego o ładunku przeciwnym do jonu głównego, aby osiągnąć tzw. selektywną permeację (ang. permselectivity). Dodatek soli lipofilowej zapobiega koekstrakcji przeciwjonu z próbki i utrzymuje stałe stężenie jonu głównego w membranie [57, 127-129], Dodatkowo lipifilowy dodatek wpływa na selektywność membrany, obniża opór elektryczny i obniża czas odpowiedzi elektrody [130], Lipofilowy wymieniacz jonowy dysocjuje w membranie na lipofilowy jon (zazwyczaj duży jon organiczny) i hydrofilowy jon. Hydrofilowy jon jest wymieniany na jon główny podczas kondycjonowania [57], Wymieniacz jonowy, używany w membranie, powinien być lipofilowy, aby podczas kontaktu z wodną próbką nie być wymywany z membrany, powinien być chemicznie stabilny (nie reagować z innymi składnikami membrany) i posiadać taką budowę, żeby ładunek jonu był sterycznie separowany (shielded), co zapobiega tworzeniu się par jonowych w membranie [131], Jako dodatek anionowy (do membran kationoselektywnych) stosuje się zazwyczaj pochodne tetrafenyloboranów (najczęściej stosowane pokazano na Rysunku 5.), a jako dodatku kationowego (do membran anionoselektywnych) najczęściej stosuje się pochodne czwartorzędowych soli amoniowych [57, 127, 131]. Ponieważ stężenie wymieniacza jonowego wpływa na selektywność EJS, dlatego stężenie takiej soli powinno być niższe niż stężenie jonoforu [56]. Przez odpowiednią optymalizację stężenia soli lipofilowej i jonoforu można uzyskać szerszy zakres pomiarowy [132], jak i lepszą selektywność elektrody [133], Optymalny stosunek stężenia soli lipofilowej do jonoforu zależy od ładunku jonu głównego i jonów przeszkadzających i stechiometrii tworzenia kompleksów z jonoforem [55, 57], Wymieniacz jonowy w membranie jest istotnym jej składnikiem dla optymalnej pracy EJS, pomimo że membrana bez wymieniacza jonowego również może pracować, ale tylko ze względu na jonowe zanieczyszczenia [59, 61, 62, 134],
16