OPRACOWANIE POTENCJOMETRYCZNEGO CZUJNIKA i UKŁADU POMIAROWEGO TYPU ALL-SOLID-STATE DO _OZNACZANIA KATIONÓW OŁOWIU(II)_
Czujniki chemiczne są małymi urządzeniami analitycznymi dostarczającymi informacji o składzie chemicznym próbki w czasie rzeczywistym. Przetwarzają informacje chemiczne na mierzalny i użyteczny analitycznie sygnał [1, 2], Czujnik składa się z dwóch podstawowych elementów: z części receptorowej i przetwornikowej [1-3]. W idealnej sytuacji czujnik chemiczny można użyć w pomiarach bezpośrednich bez konieczności przygotowania próbki, a sam czujnik nie wpływa w żaden sposób na próbkę [3],
Czujniki elektrochemiczne stanowią jedną z najstarszych grup czujników chemicznych, które znalazły szerokie zastosowanie w medycynie, przemyśle i ochronie środowiska [2-8], Jak sama nazwa wskazuje czujniki elektrochemiczne oparte są o odziaływania chemiczne i elektryczne [2, 7], Częścią chemiczną jest część receptorowa czujnika, która reprezentuje oddziaływania części czułej i analitu [7]. Część przetwornikowa natomiast jest odpowiedzialna za zamianę informacji chemicznej na sygnał elektryczny [1, 7, 9],
Tradycyjnie czujniki elektrochemicznie można podzielić na 3 główne grupy w zależności od rodzaju sygnału czujnika [8, 10, 11]:
• czujniki potencjometryczne oparte na pomiarze potencjału
• czujniki amperometryczne oparte na pomiarze natężenia prądu
• czujniki konduktometryczne oparte na pomiarze przewodności (oporu)
Tematem mojej pracy są czujniki potencjometryczne, tzw. elektrody jonoselektywne (EJS), które wg. IUPAC można zdefiniować jako „elektrochemiczne czujniki w których wartość potencjału zależy liniowo od /ogarytmu aktywności jonu ” [12].
Celem tej pracy było opracowanie nowej elektrody selektywnej na kationy Pb(II) opartej o syntezowane jonofory (Rysunek 1.), pochodne p-tert-butylo kaliksarenów. Jonofory scharakteryzowano pod kątem selektywności i przydatności do oznaczanie kationów ołowiu(II). Związki 1-6 i 10 były syntezowane w naszym zespole [13, 14], w Katedrze Technologii Chemicznej Politechniki Gdańskiej. Związki 1-6 to tioamidowe pochodne /?-/cr/-butylokaliks[4]arenu i są jednocześnie analogami komercyjnie dostępnego jonoforu na kationy ołowiu(II) występującego pod nazwą Lead Ionophore
3