1588093874

Logistyka - nauka

KRYSTOSIK-GROMADZIŃSKA Agata '

Wybrane aspekty bezpieczeństwa w transporcie morskim

WSTĘP

Transport morski od najdawniejszych czasów jest związany z życiem człowieka. Jest integralną częścią historii rozwoju cywilizacji ludzkiej. Przyczynił się do poznania świata, przenoszenia i szerzenia nowych idei, a także do postępu technicznego. Transport morski zaczął rozwijać się ze względu na potrzeby człowieka związane z pozyskiwaniem żywności z morza lub z krajów zamorskich, umożliwiał wymianę dóbr materialnych, podróże.

Problemy bezpieczeństwa statków, załogi, pasażerów i przewożonych towarów wpisane są w historię okrętownictwa od jej początków. Są to zagadnienia złożone. Załoga i pasażerowie narażeni są na zagrożenia związane zarówno z eksploatacją jednostki, ruchem statków, jak i wpływem warunków hydrometeorologicznym oraz działaniem człowieka. Obecnie statki muszą spełniać szereg wymagań za zakresu ochrony środowiska, wyposażenia w środki ratunkowe i ratownicze, dotyczących konstrukcji i in., są coraz lepiej i nowocześniej wyposażone. Załoga systematycznie przechodzi szereg szkoleń. Procedury i wymagania są ściśle przestrzegane. Współcześnie statki nie spełniające międzynarodowych wymagań nie mogą zawijać do portów, a niedopełnienie wymagań powoduje konieczność płacenia wysokich kar, czy nawet aresztowania jednostki.

Jednak wypadki nawigacyjne, techniczne i tzw. Złożone (łącznie nawigacyjne i techniczne) zdarzają się z niemałą częstotliwością. Statki toną, palą się i zapewne nigdy nie uda się osiągnąć bezwarunkowego bezpieczeństwa, bez względu na warunki hydrometeorologiczne, stan jednostki i załogę. Siły natury będą nie do przezwyciężenia. Z drugiej strony jednak szacuje się, iż codziennie drogą morską przewożonych jest około 55 000 tysięcy pasażerów i ponad 23 miliony ton ładunków. W ogromnej większości są to bezpieczne rejsy, a ryzyko, które ponoszone jest każdego dnia, uznaje się za akceptowalne [4],

Przez kilka ostatnich dekad jednym z fundamentalnych czynników, powodujących rozwój bezpieczeństwa na morzu - zarówno od strony techniczno-proceduralnej, jak i ustawodawczej - była zasada wdrażania regulacji prawnych, realizowana najczęściej bezpośrednio po wypadkach morskich. Trend ten jednak w ostatnim dwudziestoleciu uległ zmianie, ustępując miejsca szerszej perspektywie spojrzenia na bezpieczeństwo (rozumiane jako bezpieczeństwo żeglugi, załogi, ładunku, zapobieganie rozlewom olejowym, ewakuacja, ratownictwo), zwłaszcza dzięki nowatorskiemu podejściu towarzystw klasyfikacyjnych, organizacji morskich (na czele z IMO- Międzynarodowa Organizacja Morska) oraz regionalnych inicjatyw typu system SafeSeaNet tworzony przez EMSA (Europien Maritime Safety Agency) [6] czy globalny system satelitarny LRIT. Nowe podejście było możliwe dzięki dynamicznie rozwijającym się technologiom, a także działaniom, głownie prywatnych armatorów, w których interesie jest bezpieczeństwo ich statków, załóg i ładunku. Kluczowe stały się stałe śledzenie ruchu statków, wymian informacji w czasie rzeczywistym, informacje o zagrożeniach, które związane są z przewożonymi ładunkami, o wypadkach czy katastrofach (SafeSeaNet czy LRIT). W tej sytuacji warto przyjrzeć się zagadnieniom wypadków w transporcie morskim i metodom zapobiegania im.

1. WYPADKI W TRANSPORCIE MORSKIM

Wypadki nawigacyjne i techniczne oraz tzw. złożone wpisane są w żeglugę. W ostatnim dostępnym Roczniku Statystyki Morskiej z 7.01.2015 r. opracowanym przez Ośrodek Statystyki

Logistyka 3/2015