Jednostka w jakiej realizowany jest przedmiot nauczania: Instytut Nauk o Zdrowiu Wymiar godzinowy przedmiotu:
I semestr - 30 godzin wykładów + 15 godzin ćwiczeń + 15 godzin samokształcenia
ECTS: 3 punkty
Cele ogólne przedmiotu:
Poznanie podstaw morfologii i fizjologii drobnoustrojów chorobotwórczych, oportunistycznych i stanowiących florę fizjologiczną człowieka. Określenie czynników zjadliwości drobnoustrojów, chorobotwórczość i diagnostyka zakażeń wywołanych przez bakterie, wirusy, grzyby. Metody pobierania materiałów do badań mikrobiologicznych. Kontrola zakażeń szpitalnych. Podstawy odporności organizmu na zakażenia i mechanizmy powstawania odpowiedzi immunologicznej. Poznanie zjawiska pasożytnictwa, budowy i biologii najczęściej występujących pasożytów, ich chorobotwórczością i drogami szerzenia się.
Tematyka wykładów:
1. Immunologia. Pojęcie odpowiedzi immunologicznej. Narządy i komórki układu limfatycznego. Przeciwciała i charakterystyka poszczególnych klas immunoglobulin. Reakcje antygen - przeciwciało. Odporność przeciwzakaźna. Odporność nieswoista w zakażeniach. Odporność swoista w zakażeniach. Odporność immunologiczna na zakażenia: bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze i grzybicze. Mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez drobnoustroje. Techniki immunologiczne.
2. Immunoprofilaktyka i immunoterapia zakażeń. Immunoprofilaktyka zakażeń bakteryjnych, w chorobach wirusowych. Szczepionki. Immunoglobuliny i surowice odpornościowe.
3. Patogeneza zakażeń. Zakażenia szpitalne. Czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych. Profilaktyka. Podstawowe pojęcia z epidemiologii.
4. Wprowadzenie do mikrobiologii. Taksonomia drobnoustrojów. Morfologia drobnoustrojów.
5. Bakteriologia. Morfologia i fizjologia bakterii. Klasyfikacja bakterii. Podstawy diagnostyki bakteriologicznej. Flora fizjologiczna. Egzotoksyny i endotoksyny bakteryjne. Bakteriologia szczegółowa.
6. Wirusologia. Budowa, właściwości i klasyfikacja wirusów. Patomechanizm zakażeń wirusowych. Epidemiologia zakażeń wirusowych. Diagnostyka wirusologiczna. Wirusologia szczegółowa.
7. Mikologia. Cechy morfologiczne i fizjologiczne grzybów. Patomechanizm, epidemiologia i profilaktyka grzybic. Podstawy diagnostyki mikologicznej. Udział pielęgniarki w diagnostyce grzybic. Pielęgnowanie i edukacja pacjentów z grzybicą. Rodzaje grzybic. Grzybicze zakażenia szpitalne i udział pielęgniarki w profilaktyce zakażeń grzybiczych.
8. Parazytologia. Patogeneza chorób pasożytniczych. Epidemiologia i profilaktyka chorób pasożytniczych. Postępowanie diagnostyczne w parazytozach. Diagnostyka parazytologiczna i immunoenzymatyczna. Parazytologia szczegółowa (pasożyty jelitowe, pasożyty krwi i tkanek, robaczyce). Inwazje pasożytów „egzotycznych” (malaria, leiszmania, pełzakowica, schistosoma, filariozy). Zagrożenia dla podróżujących w tropiku
Tematyka ćwiczeń:
1. Wprowadzenie i podstawowe pojęcia dotyczące:
- dezynfekcji (metody, dobór środków dezynfekcyjnych)
- odkażania (zasady prawidłowej antyseptyki rąk)
- sterylizacji (metody, zasady prawidłowej sterylizacji)
- czynników ryzyka występowania zakażeń szpitalnych (zależne od chorego, od drobnoustroju, od środowiska szpitalnego)
- postacie kliniczne zakażeń szpitalnych
2. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mikrobiologicznych, w tym:
- pobieranie i przesyłanie materiałów do badań bakteriologicznych (krew, płyn mózgowo-rdzeniowy, materiały z dróg oddechowych, kał, mocz i inne)
- pobieranie i przesyłanie materiału do badań wirusologicznych