postępowania w rozpoznawaniu zespołu przetrenowania powinien uwzględniać zarówno charakter uprawianej dyscypliny sportu jak i wiarygodność zastosowanej metody badań.
Metoda |
Ocena trafności |
Próg przemian beztlenowych |
Nie ma wartości diagnostycznej, zmiany mogą być wywołane treningiem i dietą |
Stężenie mleczanu we krwi |
Nie ma wartości diagnostycznej, zmiany mogą być wywołane treningiem |
Aktywność CK w osoczu (w spoczynku) |
Wzrost może wskazywać na przeciążenie mięśni |
Stężenie mocznika w osoczu (w spoczunku) |
Wzrost może wskazywać na długotrwały niedobór węglowodanów |
Stężenie testosteronu (w spoczynku) |
Spadek może wskazywać na przemęczenie? |
Stężenie kortyzolu (w spoczynku) |
Wzrost wskazuje na przemęczenie |
Stężenie amin katecholowych w moczu |
Znaczny spadek wskazuje na stan przetrenowania |
Ryc. 3. Proponowane metody biochemiczne wykrywania zespołu przetrenowania i ocena ich trafności [10]
Zwiększone ryzyko wystąpienia zespołu przetrenowania wynika w znacznym stopniu z braku możliwości ustalenia strefy optymalnych obciążeń treningowych, gdyż nie jest ona dokładnie zdefiniowana, brak jest również jednoznacznych wskazówek, jaki powinien być czas odpoczynku między kolejnymi sesjami treningowymi. Z tego też względu łatwiejsze wydaje się zapobieganie zespołowi przetrenowania poprzez indywidualizację i periodyzację treningu, monitorowanie reakcji organizmu na stres wysiłkowy czy okresową ocenę wydolności, jak również zapewnienie właściwej diety odpowiedniego stylu życia.
Piśmiennictwo
1. Armstrong LE, VanHeest JL. The unknown mechanism of the overtraining syndrome. Sports Med 2002; 32:185-209.
2. Hubner-Woźniak E, Stupnicki R, Hackney AC. Changes in plasma creatine kinase activity and urea concentration monitored daily during training of elite wrestlers. Sports Med Training rehab 1997; 7:207-214.
6