1800320074

15

1. WSTĘP

Janusz Paszyński Krystyna Miara Józef Skoczek Klimat każdego miejsca na kuli ziemskiej kształtuje się pod wpływem różnego

0 klimacie i;jego zrójnięowaniu w skali'globalnej decydują czynniki astronomiczne. Od ńicii^zależy nióś^^^^mywanegp przez’różne części naszej planety promieniowania słonecznego, będącego ‘zasadniczym źródłem energii niezbędnej dla wszystkich procesów

achodzących na Ziemi. Najważniejsze z tych’czynników to: zmieniająca się w ciągu roku deklinacja Słońca spowodowana nachyleniem osi ziemskiej w stosunku do ekliptyki, zmienna dległość Ziemi od Słońca, będąca następstwem eliptycznego kształtu orbity ziemskiej wokół oraz szerokość geograficzna.- Czynniki te określają rozmieszczenie głównych stref ;lunatycznych 'na kuli ziemskiej, a więc stref polarnych, umiarkowanych, zwrotnikowych strefy równikowej:

W obrębiewspomnianych stref‘występują różnice klimatyczne w skali regionalnej -całych kontynentów czy'ich poszczególnych części; zależą one od kształtującego ogólną

W obrębie wspomnianych stref występują różnice klimatyczne w skali regionalnej -

cyrkulację atmosfery rozmieszczenia lądów i mórz na Ziemi. Na zróżnicowanie klimatu w skali regionalnej wpływają więc czynniki natury cyrkulacyjnej, do których należy przede wszystkim zmienne położenie "głównych ośrodków akcji atmosferycznej - wyżów i niżów. Cyrkulacja atmosfery ’i je| następstwa wchodzą w zakres zainteresowań klimatologii dynamicznej.

Dalsżevzrpżnićowanie klimatyczne -?w, skali lokalnej t wynika z cech fizycznych podłoża atmosfery takich jak: rzeźba, szata roślinna, stosunki wodne, rodzaj gleby. Od rodzaju^ podłoża, zafeży'charakter wymiany pędu, ciepła i materii (na przykład wody, .^dwutlenku węgla czy też innych substancji) z atmosferą.

' Wymiana'ta odbywa się na powierzchni granicznej między atmosferą a jej podłożem, ha tak zwanej powierzchni czynnej, do której dochodzą i od której uchodzą strumienie energii i materii; na . powierzchni tej energia może . być zamieniana z jednej formy na inną. W'rżecżywiśtó’ścijjęst)to raczej warstwa czynna riiż powierzchnia w sensie geometrycznym. Warstwa f^bęjm^^am^^^^^Mmóśfói^słączhię z szatą roślinną (biosferą) czy też -ańtroposferą (ńą’przykłady zabudową miejską), oraz - górną część substancji tworzącej id?o'że*atmosterw(na przykład gleby; lodu itp.). Badaniami procesów wymiany pędu, ciepła .^.materii (maśy)^:1niędzy. atmosłerą' a jej podłożem zajmuje się dziedzina fizyki atmosfery

zWaM^Ś^ycylromił^fll^oliŚSilk.,

http://rcin.org.pl