1864814517

1. WPROWADZENIE

Wacław KOLLEK

Napęd hydrostatyczny jest najbardziej dogodnym rodzajem napędu stosowanym do sterowania i regulacji prędkości roboczych maszyn i urządzeń, umożliwiającym rozwiązywanie nawet najbardziej złożonych problemów z dziedziny mikrohydrauliki. Nie ustają więc prace nad konstrukcją i modernizacją podstawowych elementów hydraulicznych. Prace rozwojowe koncentrują się głównie na podnoszeniu parametrów eksploatacyjnych umożliwiających przenoszenie większych mocy z jak najmniejszymi stratami oraz spełnienie wymagań norm wyznaczanych przez Unię Europejską w szczególności w zakresie emitowanego hałasu i poziomu drgań przez układy czy elementy nowoczesnej hydrauliki. Dynamiczny postęp w zakresie mikroelektroniki oraz mikro mechaniki stworzył nowe możliwości do rozwoju mikroukładów płynowych, czyli hydraulicznych. Mikroukłady hydrauliczne są układami, w których czynnikiem roboczym jest ciecz, a elementy służące do generowania przepływu oraz ciśnienia mają wymiary od kilkuset nanometrów do kilku centymetrów. W mikrohy-draulice strumienie objętości mogą być małe (2-50 cm³/s), bądź bardzo małe (<2 cm³/s). W klasycznych napędach hydrostatycznych stosuje się odpowiednie typoszeregi wielkości nominalnych WN. Dla zaworów wielkością nominalną jest średnica nominalna otworów przepływowych. Wszystkie elementy hydrauliczne o średnicach nominalnych mniejszych niż 6 mm [WW<6 mm] zaliczane są do mikroelementów hydraulicznych, a stosowane są w dziedzinach wymagających przeniesienia stosunkowo dużej mocy, zapewnienia płynności ruchów przy znacznym ograniczeniu wymiarów geometrycznych. Nieprzerwany rozwój elementów i układów mikrohydrau-licznych powoduje, że coraz częściej układy te wypierają układy pneumatyczne czy elektromechaniczne. Miniaturyzacja pozwala również zastąpić klasyczną hydraulikę mikrohydrauliką wszędzie tam, gdzie ze względu na wymiary czy masę nie może być ona zastosowana. Dzieje się tak w inżynierii i technice medycznej, np. w napędach stołów operacyjnych i rentgenowskich, foteli dentystycznych, w motoryzacji, np. w serwomechanizmach wspomagających układy kierownicze i hamulcowe, w automatycznych skrzyniach biegów, w zawieszeniach hydropneumatycznych, w konstrukcji fotela kierowcy czy w urządzeniach podnośnikowych, w przemyśle lotniczym, a także