renaturalizacja została pomyślnie rozpoczęta ok. 15 lat temu. Podstawowym warunkiem jest spiętrzenie wody w rowach. W trakcie renaturalizacji konieczne jest usuwanie nalotu i podrostu brzozy i świerka. Ma to na celu odsłonięcie runa (wszystkie naczyniowe i zarodnikowe gatunki mszarów są światłożądne) oraz zmniejszenie ewapotranspiracji drzew, co powinno wydatnie przyspieszyć proces podnoszenia wody w torfowisku.
□ Należy odbudowywać i chronić mszary wokół jezior. Spiętrzenie wody w zbiornikach spowoduje przywrócenie naturalnego charakteru stref brzegów jezior dystroficznych,
□ Należy stopniowo wyeliminować świerka z rezerwatu, z wyjątkiem szczegółowo określonych miejsc istotnych dla awifauny związanej z tym drzewem (głównie włochatki). Ze względu na łatwość i powszechność obsiewu świerka, zdolność szybkiego opanowywania terenu oraz bardzo duże zmiany powodowane w runie, należy bezwzględnie i pilnie (w pierwszym pięcioleciu) usunąć świerka ze wszystkich pięter lasu. Zalecenie to dotyczy fitocenoz, które odznaczają się I i II stopniem naturalności. W fitocenozach w III stopniu naturalności, w których świerk dominuje lub jest współdominantem w I lub II piętrze, konieczna jest przebudowa drzewostanów na zgodne z borem bagiennym, brzeziną bagienną, kwaśną buczyną lub lasem dębowo bukowym, zależnie od siedliska. Ze względu na bardzo silne zmiany roślinności i siedliska, jakie zaszły pod tymi drzewostanami i priorytet powstrzymania inwazji świerka w płatach o wyższych stopniach naturalności, przebudowę można rozłożyć w czasie i w okresie obowiązywania planu zacząć ją w II dziesięcioleciu.
□ Należy pozostawić wszystkie stare drzewa, w tym zwłaszcza drzewa dziuplaste, z florą porostów do ich naturalnej śmierci i następnie rozkładu. Posusz jałowy może być usuwany jedynie w pobliżu dróg, gdzie może spowodować zagrożenie dla ludzi i ruchu.
□ należy dążyć do zwiększenia zasobów rozkładającego się drewna w drzewostanach rezerwatu
□ pomimo wtórnego pochodzenia części fitocenoz lasu bukowo-dębowego Fago-Quercetum należy pozostawić i chronić płaty tego zespołu.
□ Należy pozostawiać wszystkie drzewa dziuplaste, drzewa z martwicami bocznymi i próchnowiskiem.
□ Nie palić gałęzi pozostałych po zabiegach, okrzesywaniu itd. Z pozostałych gałęzi nie formować stosów.
□ Nie korować i nie przerzynać na kawałki pozostałości drewna przeznaczonego do pozostawienia w lesie,
□ Dopuszczalne są zabiegi kontroli liczebności i ewentualnego zwalczania kornika drukarza.
□ W drzewostanach świerkowych pozostawionych dla ochrony włochatki prowadzić standardowe zabiegi z zakresu ochrony lasu
□ Dla ochrony runa i powierzchni torfu, zabiegi trzebieży i zrywki w wydzieleniach, w których występują widłaki lub/i torfowce, wykonywać wyłącznie po pokrywie śnieżnej.
□ Dopuszczalne jest wykorzystanie dydaktyczne rezerwatu, jednak w ograniczonych zakresie ze względu na brak dróg.
□ Dla ochrony owadów lądowych - ksylo-, kambio- i foliofagów niezbędne jest pozostawianie maksymalnej możliwej ilości martwego drewna, zróżnicowanego pod względem miąższości, nasłonecznienia, wilgotności i przynależności gatunkowej a także starych, obumierających drzew wszystkich gatunków.
□ Dla zachowania fauny drobnych ssaków i nietoperzy niezbędne jest pozostawianie wszystkich drzew dziuplastych i z luźną, odstającą korą, jak również wszystkich drzew martwych, leżących kłód i wykrotów. Wokół granic rezerwatu można rozwiesić do 100-150 skrzynek dla nietoperzy (typ Issel oraz Stratmann lub holenderski - po 50%), działania takie muszą być jednak ograniczone wyłącznie do drzewostanów silnie przekształconych przez człowieka (np. nasadzenia świerkowe). Skrzynki powinny być rozmieszczone przy drogach i liniach oddziałowych, na wysokości 3-4 metrów, przy czym otoczenie wlotu nie może być blokowane przez gałęzie czy podrost.
1.14. Syntetyczny opis biochor i zabiegów ochronnych.
Podział biochor w ogromnej części odpowiada obecnym wydzieleniom i w związku z tym nie ma potrzeby dokonywania nowego podziału. Jedynie w 6. przypadkach zróżnicowanie siedlisk i zbiorowisk roślinnych i wynikająca stąd konieczność dywersyfikacji zabiegów ochrony w obrębie wydzieleń są na tyle duże, że uzasadnione jest rozpatrywanie ich poszczególnych części osobno; są to następujące pododdziały (do ew. rozpatrzenia w trakcie najbliższego urządzania):
14