1941125361

Według stanu z dnia 20 IV 1945 r. było 731 uczestników kursów pedagogicznych dla kandydatów z cenzusem licealnym oraz 841 dla absolwentów gimnazjów ^1C9. W następnych latach wzrastała sieć kursów pedagogicznych, wprowadzających do zawodu nauczycielskiego. W latach 1944-1950 różne skrócone formy przygotowawcze, umożliwiające wykonywanie obowiązków zawodowych w szkolnictwie podstawowym ukończyło ok. 18 tys. osób. Trzeba pamiętać, że skrócone, przyspieszone formy przygotowania do pracy pedagogicznej realizowały w pewnym stopniu potrzeby ilościowe szkolnictwa podstawowego, nie rozwiązywały jednak zadań jakościowych w zakresie kształcenia kadr nauczycielskich.

Pomimo rozbudowy zakładów kształcenia nauczycieli oraz organizowania sporej liczby kursów wprowadzających do zawodu nauczycielskiego, w szkołach występowały nadal niedobory kadrowe. Trudności te pogłębiał zarówno brak kandydatów do zawodu nauczycielskiego, jak odpływ ze szkolnictwa absolwentów bezpośrednio po ukończeniu szkoły lub kursu przygotowawczego. Przykładowo w roku szk. 1945/46 z 3 568 absolwentów wstępnych kursów pedagogicznych nie podjęło pracy w szkolnictwie 574, tj. 16°/c. Zjawisko odpływu z zawodu występowało, choć w mniejszych rozmiarach, także w późniejszym okresie. Ministerstwo Oświaty poszukiwało nowych form kształcenia nauczycieli szkół podstawowych przy jednoczesnej rozbudowie liceów pedagogicznych. W 1951 r. zaczęto organizować specjalne kursy pedagogiczne w klasach XI liceów ogólnokształcących, nazwanych klasami pedagogicznymi ^no. Kursy takie wprowadzono od półrocza klasy XI, a ich absolwenci otrzymywali świadectwo dojrzałości liceum ogólnokształcącego oraz pełne kwalifikacje do nauczania w szkole podstawowej. Niebawem przystąpiono do organizowania kursów pedagogiczych dla uczniów klas X. Po ukończeniu kursu pedagogicznego oraz klasy X uczniowie otrzymywali skierowanie do pracy w szkołach podstawowych jako nauczyciele niekwali-fikowani. W czasie pracy nauczycielskiej musieli oni uzupełnić kwalifikacje ogólne i zawodowe w komisjach rejonowych ^m.

Komisje rejonowe i korespondencyjne licea pedagogiczne

Napływ dużej ilości niekwalifikowanych nauczycieli do szkolnictwa spowodował konieczność zorganizowania systemu uzupełniania wiedzy przez tę kategorię nauczycieli. Wśród nauczycieli niekwalifikowanych można wyróżnić trzy grupy: pierwszą stanowili absolwenci liceów ogólnokształcących, drugą absolwenci gimnazjów ogólnokształcących i zawodowych, trzecią z niskim wykształceniem, nieprzekraczającym często nawet szkoły podstawowej ⁿ².

^l0!> S. Mauersberg, op. cit., s. 50, tobola 5.

¹¹⁰ Dz. Urz. Min. Ośw., 1951, nr 1, poz. 5.

¹¹¹ Dz. Urz. Min. Ośw., 1951, nr 16, poz. 212.

^1,2 J. Kulpa, Kształcenie nauczyccli w Polsce Ludowej, s. 11.

56